دنیای اقتصاد - «از شرکت X تماس مي‌گیرم. خط تلفن شما از طریق رندوم‌هاي مخابرات در شرکت ما برنده یک کارت اینترنت شده است. سی هزار تومان ارزش کارت است که به شکل رایگان در اختیار شما قرار مي‌گیرد که طی دو ماه شما مي‌توانید از آن استفاده کنید». «مشترک گرامی، شما برنده 50 ساعت اینترنت رایگان شده اید که با تماس از طریق شماره ****** 9092 و بدون نیاز به نام کاربری و رمز عبور مي‌توانید از آن استفاده کنید». «از شرکت X با شما تماس مي‌گیریم. شماره تلفن شما طی یک مراسم قرعه‌کشی در شرکت ما برنده صد ساعت اینترنت رایگان شده است. شما مي‌توانید علاوه بر استفاده از این کارت صد ساعته رایگان اینترنت تنها با پرداخت ده هزار تومان یک فلش مموری 4 گیگا بایتی هم از ما خرید داشته باشید که به وسیله پیک برای شما ارسال مي‌شود». این پیام‌ها نمونه‌هایی از شیوه‌هاي تبلیغاتی است که این روزها بسیاری از شرکت‌ها از آن استفاده مي‌کنند. اما متاسفانه نمونه‌هاي مربوط به خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات آن به نوعی کلاهبرداری تبدیل شده است که قربانی‌هاي آن بعد از گذشت دو ماه متوجه کلاهی که بر سر آنها رفته است، مي‌شوند. کلاهبرداری از نوع تلفنی علی رسولی، یکی از خوانندگان گروه دیجیتال طی یک تماس تلفنی با بیان داستانی مشابه با پیام‌هاي فوق گفت: چندی پیش یک پیامک دریافت کردم مبنی بر اینکه بنده برنده یک ماه اینترنت رایگان شده‌ام که بدون نیاز به نام کاربری و رمز عبور و تنها با شماره‌گیری یک شماره 10 رقمی که با پیش شماره 909 آغاز مي‌شد مي‌توانستم به روش دایل آپ به اینترنت متصل شوم. وی ادامه داد: از آنجایی که آشنایی چندانی با این مسائل نداشتم از آن شماره استفاده کرده و همان‌طور که گفته شد به مدت یک ماه از اینترنت استفاده کردم. اما یک ماه بعد و درست در زمانی که قبض تلفن ثابت منزلم به دستم رسید متوجه یک مبلغ 15 هزار تومانی در بخش اینترنت هوشمند شدم. این خواننده در ادامه داستانش بیان کرد: زمانی که به مخابرات محل سکونت خود مراجعه و نسبت به این مساله معترض شدم این پاسخ را شنیدم که شما از شبکه اینترنت هوشمند استفاده کرده‌اید که هزینه هر ساعت استفاده از این شبکه 300 تومان بوده و با توجه به مبلغ 15 هزار تومانی که برای شما لحاظ شده است به نظر مي‌رسد که شما طی دوره گذشته 50 ساعت از این اینترنت استفاده کردید. وی افزود: آنجا بود که متوجه داستان شدم، اما وقتی پیامکی که به دستم رسیده بود را به مسوول باجه نشان دادم پاسخ داد که متاسفانه این نوعی جدید از کلاهبرداری است. شماره‌هایی که با پیش شماره 909 آغاز مي‌شود بدون شک از مشترک مبلغی را به عنوان شارژ دریافت مي‌کند. شرکت‌هاي اینترنتی با چاپ کارت‌هایی مي‌توانند برای سرویس‌هاي خود مشترک جذب کنند، اما بر اساس قوانین حتما باید به مشترک قبل از استفاده از سرویس هزینه استفاده از آن را گوشزد کنند. اطلاع‌رسانی تنها راه مقابله طی دو ماه گذشته تماس‌هایی از این دست با گروه دیجیتال گرفته شده است. در یک نمونه مشابه دیگر خواننده‌ای عنوان داشت: از طرف شرکتی با ما تماس گرفتند و اعلام کردند که خط تلفن ما برنده استفاده از 50 ساعت اینترنت رایگان شده است. از ما آدرس خواستند تا کارت مربوط به مشخصات و نحوه استفاده را ارسال کنند. پس از ارائه آدرس و با گذشت پنج ساعت، نامه‌رسانی زنگ ما را به صدا درآورد و خواستار تحویل پاکت نامه‌ای شد که مشخصات مذکور در آن قرار داشت. بعد از مراجعه به نامه‌رسان و تشکر از او بابت زحمتش به ما گفت که 10 هزار تومان هزینه پیک مي‌شود. به او گفتم اما شرکت به ما گفته بود که رایگان است و او در جواب گفت بله خدمات شرکت رایگان است، اما پول حمل و نقل آن که رایگان نیست و شما باید 10 هزار تومان هزینه پیک من را بدهید! اینها تنها نمونه‌هاي بسیار ساده‌ای از شیوه‌هایی بود که متاسفانه امروزه و به روش تله مارکتینگ (بازاریابی تلفنی) به کلاهبرداری از شهروندان تهرانی پرداخته شده است. هر چند که تله مارکتینگ به عنوان روشی معمول و مرسوم در تمام دنیا استفاده مي‌شود، اما ساختارهای ضعیف قانونی یا بوروکراسی پیچیده اداری در روند شکایت افراد از این روش‌ها و از سوی دیگر پایین بودن مبالغ کلاهبرداری باعث شده تا بسیاری از افرادی که از این شیوه متضرر شده‌اند، قید شکایت قانونی از شرکت اصلی را بزنند. حجت‌ا... فرزین، مدیرکل روابط عمومی شرکت مخابرات استان تهران در این باره مي‌گوید: متاسفانه موارد مشابه بیشتری از آنچه شما عنوان کرده‌اید وجود دارد، اما به شکل کلی مخابرات در این بخش نمی‌تواند کاری انجام دهد؛ چرا که ما تنها بستر ارتباطی را فراهم مي‌کنیم و این که افراد چه استفاده‌ای از آن بستر داشته باشند به ما مربوط نمی‌شود. این مقام مسوول در ادامه افزود: مردم باید مراقب اقدامات افراد و شرکت‌هاي سودجویی که از این روش‌ها برای کلاهبرداری استفاده مي‌کنند باشند و در صورت داشتن شکایت به مراجع ذی‌صلاح مانند نیروی انتظامی یا قوه قضائیه مراجعه کنند. وی ادامه داد، مخابرات پیش از این نیز اعلام کرده بود که هیچگونه همکاری با این شرکت‌ها نداشته و اگر از سوی این افراد عنوان شده که شماره شما از شرکت مخابرات به ما ارائه شده است شک نکنند که این تماس مي‌تواند یک کلاهبرداری باشد. سرهنگ مهرداد اميدي نیز چندی پیش و در گفت‌وگو با «ايسنا»، با اعلام افزايش كلاهبرداري به شيوه تلفني در سطح كشور در سه ماه اخير افزود: كلاهبرداران در اين شيوه از طريق تلفن با برخي صاحبان مشاغل همچون رستوران‌دارها، آژانس‌ها و مراكزي كه خدمات ارائه مي‌دهند، تماس گرفته و به بهانه‌هاي مختلف خود را خريدار كالا و خدمات آنها معرفي مي‌كنند. وي گفت: اين افراد براي جلب اعتماد طعمه‌ها، خود را از سازمان‌هاي دولتي معرفي كرده و پس از خريداري كالا يا خدمات با اين ترفند كه قصد پرداخت پول از طريق خودپردازهاي بانك را دارند، طعمه‌هايشان را به سمت دستگاه‌هاي خودپرداز مي‌كشاندند. اميدي افزود: كلاهبرداران با دادن يك شماره حساب و راهنمايي طعمه عنوان مي‌كردند كه به بخش انتقال وجه دستگاه وارد شده و پس از واردكردن مبلغ موردنظر دكمه انتقال را فشار دهند تا پول به حساب آنها واريز شود، اما در حقيقت كلاهبرداران به اين شيوه اين پول را از حساب فروشنده به حساب ديگري منتقل مي‌كردند. معاون مبارزه با جعل و كلاهبرداري پليس آگاهي ناجا با بيان اينكه در اين شيوه معمولا افرادي كه آشنايي زيادي با دستگاه خودپرداز بانك ندارند،‌ فريب كلاهبرداران را مي‌خورند، افزود: متاسفانه اين شيوه كلاهبرداري در شهرستان‌هاي مختلف در استان‌هاي خراسان جنوبي، يزد، اصفهان، استان مركزي و... به وقوع پيوسته است. به گفته وي ، تاكنون بيش از يكصد مورد كلاهبرداري به پليس گزارش شده است كه ارزش ريالي اين پرونده‌ها بين 200 هزارتومان تا چند ميليون تومان است. وي در تشريح پرونده‌هاي ديگر گفت: كلاهبرداران با تماس با آژانس‌ها و در اختيار گرفتن خودرو از مدير آژانس، تلفن همراه راننده خودرو را نيز گرفته و با تماس با راننده، از وي درخواست كرده بودند تا در بين راه پس از خريد كالايي براي دريافت وجه به يك خودپرداز مراجعه كند و پس از آن مبلغ مورد نظر را از حساب راننده آژانس سرقت مي‌كردند. اميدي با بيان اينكه علت وقوع چنين جرائمي زودباوري مردم و ناآشنايي آنان با دستگاه خودپرداز بانك‌ها و به شکل کلی فناوری و تکنولوژی است، افزود: با توجه به اينكه تماس‌هاي تلفني ممكن است از هر نقطه‌اي برقرار شود، از مردم خواهشمنديم در صورت مواجهه با چنين تماس‌هايي علاوه بر استفاده از دستگاه آي‌دي كالر، شماره‌هاي مورد نظر را چك كرده و از صحت موضوع اطمينان حاصل كنند. شگردهای اینترنتی اما به جز روش‌هاي فوق در بخش ارسال پیام‌هاي الکترونیکی نیز اتفاقات مشابهی رخ داده است. به عنوان مثال مي‌توان به ارسال ایمیل‌ها فروش لوازم، اجناس یا حتی برخی از محصولات فرهنگی، هنری که عموما هم مجوز فعالیت نداشته یا با کیفیت‌هاي بسیار پایین و فاقد استانداردهای لازم ارائه مي‌شود، اشاره کرد. در این بخش پلیس افتا به تازگی به کاربران اینترنت هشدار داد تا فریب این پیام‌هاي الکترونیکی را نخورند. يكي از شگردهاي كلاهبرداري در دنياي مجازي فريب از طريق شركت در قرعه‌كشي است كه در اين شيوه كلاهبرداران خودشان را در رابطه با برخي ارگان‌هاي مرتبط با سازمان ملل، حقوق بشر و ... معرفي كرده و اعلام مي‌كنند كه براي دريافت پول جايزه، بايد جهت هزينه‌هاي بانك و انتقال، وجوهي پرداخت شود. معاونت اجتماعي پليس افتا در رابطه با كلاهبرداري با شگرد قرعه‌كشي اعلام كرد: در اين شيوه افراد ايميلي را دريافت مي‌كنند كه در آن ادعا شده است شما برنده يك قرعه‌كشي همچون لاتاري يا حتي قرعه‌كشي‌هايي كه به صورت دوره‌اي از سوي مايكروسافت يا ياهو برگزار مي‌شود شده‌ايد. در اين شگرد كلاهبرداران خودشان را در رابطه با برخي ارگان‌هاي مرتبط با سازمان ملل، حقوق بشر و... معرفي كرده و اعلام مي‌كنند براي دريافت پول جايزه، بايد براي هزينه‌هاي بانك و انتقال، وجوهي پرداخت شود اما هرگز جايزه‌اي براي فرستنده ارسال نخواهد شد. يكي ديگر از شگردهاي كلاهبرداري در فضاي مجازي دريافت يك پيشنهاد كاري از كشورهاي خارجي است مبني بر اينكه مي‌توانيد تنها با چند ساعت كار در خانه هزاران دلار درآمد داشته باشيد. در اين شيوه به طور مثال عنوان مي‌شود كه شركتی براي يك پروژه تحقيقاتي از شما مشاركت مي‌خواهد و در قبال اين كار دستمزد زيادي هم پرداخت مي‌كند و حتي پيشنهادي مبني بر ويزاي رايگان كاري هم داده مي‌شود. اين پيشنهادهاي به ظاهر واقعي بسيار هم فريبنده هستند و در صورتي كه آن را قبول كنيد، آنان از شما درخواست اطلاعات حساب بانكي‌تان را مي‌كنند و سپس كلاهبرداران از حساب شما براي ذخيره كردن پول‌هايي كه از حساب‌هاي ديگر سرقت كرده‌اند، سوءاستفاده مي‌كنند و شما را بدون اينكه بخواهيد شريك جرم خود مي‌كنند.