به گزارش اخبار خودرو ،با وجود آنکه درآمد دولت از محل حقوق ورودی خودرو به کشور برای سال گذشته ۳ هزار و ۴۴۲ میلیارد تومان مصوب شده بود، اما دولت تنها توانست ۷۵ درصد از درآمد خود را از این محل محقق کند. براساس آمار ارائه شده از سوی انجمن واردکنندگان خودرو، طی سال گذشته ۷۶ هزار و ۵۹ دستگاه خودروی سواری به ارزش یک میلیارد و ۹۹۰ میلیون و ۱۰۷ هزار دلار به کشور وارد شد. بر این اساس درآمد دولت از محل حقوق ورودی گمرک ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بوده است که نشان از عدم تحقق درآمدهای مدنظر دولت از این محل دارد. این موضوع در حالی است که دولت در بودجه سال ۹۵، درآمد ۲ هزار و ۹۲ میلیارد تومانی از محل واردات خودرو را پیش‌بینی کرد، اما مجلس این رقم را به ۳ هزار و ۴۴۲ میلیارد تومان افزایش داد. به‌رغم آنکه مجلس درآمد دولت از محل حقوق ورودی را بیش از انتظار دولت در نظر گرفت، واردات خودرو با وجود رشد ۴۹درصدی که طی سال گذشته داشت نیز نتوانست رقم مصوب شده در بودجه را محقق کند. فرهاد احتشام‌زاد، رئیس انجمن واردکنندگان خودرو در گفت‌وگوی اختصاصی با روزنامه «دنیای خودرو» درباره تحلیل بازار از برندهای وارداتی و میزان واردات از گمرک می‌گوید. دلیل اینکه میزان واردات خودرو از اسفندماه افزایش داشت، چیست؟ واردات خودرو که در اسفندماه سال ۱۳۹۴ اعلام شده، برابر با ۱۰هزار و ۲۲۹ دستگاه بوده و در اسفند ماه ۹۵ حدود ۱۴هزار ۴۲۱ دستگاه است. یکی از دلایلی که باعث رشد بیش از ۴۰درصدی واردات خودرو در اسفندماه شد، سیاست‌های وزارتخانه بود؛ سیاست‌های جدیدی که مبنی بر این بود که اگر خودروهای اشخاص غیرنمایندگی به گمرکات نرسیده باشد، ثبت سفارشات‌شان ابطال می‌شود لذا تمام کسانی که ثبت سفارش داشتند و خودروهایی داشتند که در ماه‌های آخر ثبت سفارش کردند، سریع‌تر این خودروها را حمل کردند که مطابق ماده شش برای حمل مرکب باید حداکثر طی ۴۵ روز به گمرکات برسند. مطابق همین ماده همه واردکنندگان غیرنمایندگی خودروهایشان را به گمرک رساندند با توجه به این‌که به تعطیلات نوروز نزدیک بودیم و مشمول هزینه انبارداری گمرکی می‌شد بالطبع تمام خودروهایی که به گمرکات آمد، از گمرک هم ترخیص شد. یکی از دلایل رشد این تعداد خودروی وارداتی که در اسفند شاهد بودیم، سیاست حذف شرکت‌های واردکننده غیرنمایندگی بود که سبب واردات پیش ازر موعد مقرر ناشی از انتظار حذف ثبت سفارش بوده است. در کل امسال ۷۶هزار و ۵۹ دستگاه خودرو وارد شد که نسبت به سال گذشته از نظر تعدادی ۴۹درصد رشد داشته است و از نظر ارزش دلاری یک میلیارد و ۹۹۰ میلیون دلار بوده که رشد دلالی نسبت به سال گذشته ۶۲ درصد رشد داشته است. این موضوع به‌واسطه آن است که متوسط قیمت خودروهای وارداتی طی سال ۹۵ نسبت به متوسط قیمت دلاری خودروهای واردشده در سال ۹۴، ۱۰ درصد رشد داشته است. با توجه به آمار یک میلیون و ۲۵۶هزار دستگاهی خودروی سواری که تولید‌کننده‌های داخلی در سال ۹۵ آن را تولید کردند، به تفکیک ۴۷٫۷ درصد آن مربوط به ایران خودرو بوده، ۳۸٫۹ درصد مربوط به گروه سایپا و ۷٫۸ درصد مربوط به بقیه خودروسازان بودهاست، همچنین سهم واردکنندگان ۵٫۶ درصد از بازار بوده است. در در مورد تفکیک برندها نیز باید گفت هیوندای با رتبه اول ۲۸درصد سهم بازار‌، کیا با ۱۷درصد سهم بازار رتبه دوم، رنو با ۱۵درصد رتبه سوم، تویوتا با ۱۱درصد رتبه چهارم، سانگ‌یانگ با ۷ درصد رتبه پنجم را در بازار وارداتی دارد. پرفروش‌ترین‌های هر برند که وارد شده، هم شامل برند هیوندای می‌شود که ۴۱درصد محصولاتش را واردات سانتافه داشته است. از سوی دیگر ۳۱درصد محصولات کیا واردات اوپتیما بوده، ۲۸ درصد واردات در رنو، رنو داستر بوده است و ۳۱ درصد تویوتا واردات پریوس بوده، در این میان ۱۰۰درصد خودروهای سانگ‌یانگ نیز متعلق به واردات تیوولی بوده است. تحلیل‌تان در مورد مقایسه سهم بازارها در سال ۹۴ و ۹۵ در مورد برندهای وارداتی چیست؟ تحلیلی که روی سهم بازارها در مقایسه سال ۹۴ با ۹۵ می‌توانیم داشته باشیم، این اسن که مجموع سهم بازار هیوندای، کیا و تویوتا که کاهش پیدا کرده دقیقا برابر با میزان رشد سهم بازار برندهای رنو، سانگ‌یانگ و میتسوبیشی است، یعنی این سه برند به میزانی که کاهش داشته‌اند، همان‌قدر رشد را سه برند بعدی داشته‌اند که بیشترین رشد سهم بازار را هم رنو داشته است. آمار گمرک‌ها و مبداها به چه صورت است؟ در مورد آمار گمرک‌ها و مبداها نیز باید گفت ۲۵درصد واردات از بندر شهید باهنر بوده است. همچنین ۱۸درصد از سلفچگان، ۱۶درصد از بندر لنگه و ۱۴درصد از بوشهر و ۷ درصد از پیام انجام شده است‌. در مجموع حدود ۸۰ درصد واردات از این گمرکات انجام می‌شود. یکی از پیشنهاداتی که ما به دولت داشتیم این بود که با توجه به این‌که خودرو جزو کالاهای تخصصی است و ترخیص از گمرک آنها به‌طور تخصصی از چند گمرک تعریف شود، عملا اکثر واردات ما از این پنج گمرک انجام می‌شود که حدود ۸۰ درصد است. پس می‌توان تعداد گمرک‌ها را بین پنج تا هفت عدد مشخص کرد که با این حساب هر خودرویی می‌خواهد وارد کشور شود باید از این گمرک‌ها ورود کند. در این صورت دیگر کارشناسان مجازی و بازرسان استاندارد در این هفت گمرک مستقر باید شوند و نظارت بهتری در گمرک و استاندارد صورت گیرد. در مورد مبداهای وارداتی نیز ۶۵درصد واردات از امارات، ۱۶درصد از کره جنوبی، ۳درصد از آلمان، ۳درصد ترکیه، ۲درصد اسپانیا و ۲درصد از کویت وارد شده است. در مجموع ۹۲درصد واردات از این مبداها بوده است. اتفاق دیگری که رخ داده در مورد ارزش قطعات است. ارزش قطعات وارداتی در سال گذشته دو میلیارد و ۱۲۰ میلیون دلار بوده که نسبت به سال گذشته نزدیک ۴۰ درصد افزایش پیدا کرده و اینها قطعاتی هستند که برای تولید داخل استفاده می‌شوند. مثلا در آماری که برای پراید می‌بینیم کمک‌فنر، جعبه فرمان، پولوس و کلاچ عمده واردات قطعاتش است. برای پژو ۲۰۶ و ۴۰۵، کلاچ، دیسک ترمز، لنت و طبق جلو است که سهم عمده‌ای دارد. به‌طور متوسط هر کیلو قطعاتی که وارد شده، دارای ارزش ۷٫۵ دلار بوده و ماهانه به‌طور متوسط ۲۱۲ میلیون دلار قطعه وارد شده است. این نکته را نیز در نظر داشته باشید که سالانه براساس آمارهایی که اداره قاچاق و گمرک مشخص می‌کند، نزدیک یک و نیم میلیون دلار هم سالانه واردات قطعات به‌صورت قاچاق داریم، یعنی بازاری که ما هرسال داشتیم حدود سه و نیم میلیارد دلار بود امسال تقریبا سه میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار قطعه وارد شده که دومیلیارد و ۱۲۰ میلیارد دلار آن به‌صورت قانونی و باقی به صورت قاچاق وارد شده است. گمرک‌هایی که بیشترین قطعات از آنجا وارد شده است، در رتبه نخست گمرک شهید رجایی با سهم ۳۲درصد، ۲۶درصد ارگ بم،۲۱درصد غرب تهران، ۶درصد حسن‌رود منطقه آزاد انزلی و ۴درصد متعلق به فرودگاه پیام است که در مجموع ۹۰ درصد را شامل می‌شود. مبدا واردات قطعات ۵۵درصد از چین، ۴درصد از فرانسه، ۱۱درصد از کره و ۸درصد از رومانی بوده است که در مجموع ۸۸ درصد واردات قطعات را از این کشورها داشته‌ایم که بیشترین درصد به چین تعلق دارد. بر اساس مطالعه بازر و بررسی‌های محیطی انجام‌شده حجم عمده قاچاق که در بخش قطعات داریم بیشتر مربوط به چین، ترکیه و هند است که اینها نزدیک یک و نیم میلیارد دلار است. در مورد میزان درآمد دولت از بابت حقوق ورودی خودرو چه نظری دارید؟ میزان درآمد دولت از بابت حقوقی ورودی خودرو چیزی که در بودجه مصوب مجلس در سال ۹۵ دیده شده بود، سه هزار و ۴۴۲ میلیارد تومان صرفا از بابت حقوق ورودی خودرو بوده که از این مقدارحدود ۷۵درصد آن تحقق یافته و بودجه دولت از این محل تامین شده است. حالا اگر قصد داشته باشد برای سال آینده این درآمد را داشته باشد چند اتفاق رخ خواهد داد؛ نخست اینکه میزانی که در بودجه سال ۹۶ به عنوان درآمد از محل تعرفه خودروهای وارداتی مصوب شده میزان سه هزار و ۱۷۵ میلیارد تومان است یعنی ۸درصد کاهش درآمد دولت از محل حقوق ورودی خودرو نسبت به سال قبل دیده شده است. برای این‌که این بودجه دولت بتواند تحقق پیدا کند باید چند پارامتر را مدنظر داشت، ابتدا اینکه بحث افزایش قیمت دلار که پارسال به‌طور متوسط با دلار دولتی سه هزار و ۱۲۵ ریال برای تعرفه ترخیص از گمرک بوده و امسال در بودجه دلار ۳۳۰۰ تومان مبنا قرار گرفته است. علاوه بر آن سالانه رشد متوسط قیمت دلاری خودروهای وارداتی را داریم و انتظار می‌رود امسال هم این رشد مطابق روال قبلی ادامه داشته باشد. لذا سومین عامل تعداد خودروهای وارداتی است. پیش‌بینی می‌کنیم بر اساس روال جاری بین ۴۵ تا ۵۰درصد واردات، همین امسال انجام شود. در‌صورتی‌که این مقدار از ۴۵ هزار دستگاه کاهش یابد، تحقق بودجه در سال ۹۶ با مشکل روبه‌رو خواهد شد. در نظر داشته باشیم کاهش میزان واردات متناظرا به معنای کاهش اسقاط خودروی فرسوده خواهد بود که عدم جامع‌نگری در تصمیمات اضطراری دولت و بدون توجه به قانون بهبود مستمر محیط کسب‌وکار مبنی بر ضرورت مشورت با بخش خصوصی، تاثیرات مخرب جانبی زیادی خواهد داشت که امید است در کابینه جدید این رفتار اشتباه حاکمیتی را کمتر شاهد باشیم.