به گزارش اخبار خودرو ، در بهمن سال ۹۳ طرحی در دولت به تصویب رسید که «میزان پیمایش» را مبنای تعیین سهمیه سوخت ناوگان دیزلی درون‌شهری و برون‌شهری قرار داد.
نحوه اجرای این مصوبه در جلسات منظم هفتگی، در کارگروهی متشکل از وزارت کشور، وزارت راه و شهرسازی، وزارت نفت و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز مورد بررسی قرار گرفت و از مهرماه سال ۹۴ کاهش پلکانی سوخت ناوگان دیزلی در بخش برون‌شهری آغاز شد.
از بهمن‌ماه سال ۹۵ فرآیند ثبت‌نام و ساماندهی ناوگان دیزلی درون‌شهری نیز کلید خورد. حال قرار است در راستای ساماندهی ناوگان دیزلی، علاوه‌بر ثبت اطلاعات، پروانه فعالیت و پروانه اشتغال نیز به ترتیب برای خودرو و مالکان وسایل نقلیه دیزلی صادر شود.
بر اساس مصوبه مذکور از ابتدای مهرماه سال جاری سهمیه سوخت ناوگان دیزلی که در سایت فوق‌الذکر ثبت‌نام نکرده‌اند، قطع خواهد شد. امید است با اجرایی شدن این طرح جابه‌جایی هر گونه بار در درون و برون شهرها با صدور مجوزهای قانونی و باربرگ الکترونیکی انجام شود.
نتایج اجرای مصوبه مصوبه تعیین سهمیه سوخت بر اساس میزان پیمایش و بارنامه، مواهب و جوانب گوناگونی در پی داشته است، علاوه‌بر کاهش سه میلیارد لیتری مصرف سوخت که ۳۱هزار میلیارد ریال صرفه‌جویی به‌همراه داشته است، از یک‌سو از زمان اجرای این طرح انجام معاینات فنی که از الزامات ثبت‌نام است، افزایش یافته و بنا به‌گفته سازمان‌های خدمات پس از فروش خودروهای سنگین، استقبال از سرویس‌های دوره‌ای و مراجعه برای حل مشکلات و معایب فنی خودروها نیز بیشتر شده است.
از سوی دیگر، اقبال کامیون‌داران به طرح نوسازی ناوگان نیز روند رو به رشدی داشته است، زیرا کامیون‌های فرسوده با محدودیت‌هایی در بارگیری و سرعت مواجه‌اند که از میزان پیمایش آن‌ها به‌شدت می‌کاهد.
اما در همین حال در ماه‌های اخیر با دو نوع از تجمعات اعتراضی کامیون‌داران مواجه بوده‌ایم که مستقیم و غیرمستقیم به این مصوبه مربوط است، نوع اول تجمع کامیون‌دارانی بوده که سهمیه سوخت آن‌ها کاهش داشته و دسته دوم تجمع کامیون‌دارانی است که اقدام به نوسازی خودروهای خود کرده‌اند اما به‌دلیل نبود بار و درآمد کافی در پرداخت اقساط خود با مشکل مواجه هستند.
ایجاد انگیزه برای نوسازی کامیون‌ها کامیون‌های فرسوده نسبت به کامیون‌های تازه‌نفس از توان کمتری برای حمل میزان بیشتری از بار در مدت‌زمان کوتاه‌تری برخوردارند. کاهش ظرفیت بارگیری و کشش کمتر این کامیون‌ها به‌ویژه در مسیرهای سربالایی که از سرعت آن‌ها می‌کاهد، تاثیر منفی قابل‌توجهی بر میزان پیمایش آن‌ها دارد.
به‌همین دلیل به‌رغم کرایه‌بهای برابر یک کامیون از رده خارج‌شده با یک کامیون نو، در بحث سهمیه سوخت- به‌واسطه تاثیرگذاری میزان پیمایش و بارنامه- تفاوت خودروی پیر و جوان بیش‌از پیش آشکار می‌شود و این موضوع در یک‌سال اخیر به انگیزه‌ای برای نوسازی کامیون‌های فرسوده شده است.
افزایش مراجعات به مراکز معاینه فنی بررسی‌های سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای نشان می‌دهد عواملی چون «اجرای طرح برخط‌سازی مراکز معاینه‌فنی»، «ایجاد ارتباط کنترلی بین سامانه معاینه‌فنی و سامانه کارت هوشمند ناوگان» و «منوط کردن سیستم ارائه خدمات حمل‌ونقلی به داشتن معاینه‌فنی معتبر» تاثیر شگرفی بر تعداد مراجعان به مراکز داشته است و تاییدی بر ساختار طراحی‌شده برای این پروژه است.
از ۸۳۰هزار خودروی دیزلی موجود در کشور، تاکنون ۳۳۰ هزار خودروی برون‌شهری دیزلی در این طرح ثبت‌نام کرده‌اند و سوخت خود را بر اساس بارنامه دریافت می‌کنند.
همچنین اطلاعات حدود ۲۱۵ هزار دستگاه خودروی دیزلی درون‌شهری در سامانه utcms.ir به ثبت رسیده و اعلام شده است سهمیه کارکردی سوخت آن دسته از خودروهای دیزلی درون‌شهری که در سامانه پیمایش ثبت‌نام نکنند، از مهرماه قطع می‌شود و این خودروها تنها سهمیه پایه را دریافت خواهند کرد که یک‌ششم سهمیه فعلی آن‌ها خواهد بود.
اعتراضات ثبت‌نام نکردگان چندی پیش کامیون‌داران چابهاری به دنبال کاهش سوخت خود در مقابل فرمانداری این منطقه تجمع کردند. آن‌ها معترض بودند سوخت تحویلی به آنان جوابگوی حجم فعالیت‌شان نیست و این امر موجب بیکاری آن‌ها شده است.
ماجرا از زمانی آغاز شد که کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان سیستان‌و‌بلوچستان همه کامیون‌ها، کمپرسی‌ها و کامیونت‌های نفت‌سوز را با هدف تشخیص میزان پیمایش برای تعیین مقدار سهمیه سوخت، ملزم به نصب جی‌پی‌اس کرد. در همین خصوص، یکی از صاحبان کمپرسی در چابهار اظهار کرد: «برای شارژ جی‌پی‌اس در هر شش ماه از هر کامیون ۵۰ تا ۸۰ هزار تومان اخذ می‌شود اما اگر این کار انجام نشود، میزان پیمایش قابل‌محاسبه نخواهد بود و درنتیجه سهمیه سوخت کاهش پیدا می‌کند یا قطع خواهد شد.»
به گفته مدیر شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی منطقه چابهار، عمده مشکلات پیش‌آمده برای کاهش یا قطع سهمیه سوخت کامیون‌داران چابهار ناشی از بی‌اطلاعی کامیون‌داران از قوانین و مقررات به‌رغم اطلاع‌رسانی‌های مکرر، فاقد سند مالکیت بودن برخی خودروهای سنگین و گازوئیلی و گواهینامه نداشتن رانندگان بوده است.
در اردیبهشت‌ماه نیز تعدادی از کامیون‌داران زاهدانی به علت کاهش میزان سهیمه سوختشان از ۳۰روز به ۱۶روز تجمع اعتراض‌آمیزی برگزار کردند.
تاکنون در فروردین‌ماه ۵درصد، در اردیبهشت‌ماه ۱۰درصد و در خردادماه ۲۵درصد از سهمیه سوخت ناوگانی که مالکان‌شان از ثبت‌نام در سامانه وزارت کشور خودداری کرده‌اند، کسر شده است.
اجرای طرح برای ناوگان درون‌شهری بنا بر اعلام مدیرکل حمل‌ونقل عمومی و ترافیک شهری سازمان شهرداری‌‌ها، مالکان ناوگان حمل‌ونقل دیزلی تا پایان شهریورماه فرصت دارند در یکی از مجموعه‌های درون‌شهری و برون‌شهری ثبت‌نام کنند تا از سهمیه سوخت محروم نشوند.
بدین ترتیب سهمیه سوخت ناوگان حمل‌ونقل دیزلی که تا پایان شهریورماه در این طرح شناسایی نشده باشند، به‌طور کلی قطع می‌شود و برای اجرای فاز بعدی این طرح اقدام خواهد شد.
