به گزارش اخبار خودرو ،ایران با بیش از ۱۶ هزار کشته و بیش از ۳۳۳ هزار مصدوم در سال، جزو سه کشور اول جهان از نظر صدمات جانی ناشی از حوادث رانندگی است. آنچه بیش از همه در تحلیل‌ها مورد تاکید قرار می‌گیرد، نقش نیروی انسانی است و از دیگر عوامل چشم‌پوشی می‌شود. وحیدرضا باختری، کارشناس رسمی دادگستری در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای خودرو» در مورد نقش عوامل موثر در حوادث رانندگی و خسارات ناشی از آن، گفت: «این موضوع در چهار بعد قابل تجزیه و تحلیل است. نخست، عوامل پیشین زمینه‌ساز وقوع حادثه مانند کیفیت زیرساخت‌های حمل‌ونقل مانند جاده‌ها، شبکه ریلی و ناوگان مسافربری عمومی، شرایط روحی و روانی و جسمی افراد، آموزش و فرهنگ‌سازی رانندگان، کنترل به موقع سلامت و معاینه‌فنی خودروها، میزان تصویب و اجرای مقررات بازدارنده از تخلفات و خسارات» باختری افزود: «مورد دوم، علل مستقیم موثر در وقوع حادثه مانند بروز خطای انسانی راننده، نقص‌فنی خودرو و عوامل محیطی مانند لغزندگی، نواقص جاده و ... است. سومین مورد، عواملی هستند که بر شدت و میزان خسارات آسیب‌ها و صدماتی که با رخ دادن یک حادثه به اشخاص و اموال وارد می‌شود، اثرگذارند. مانند تجهیزات ایمنی از قبیل کلاه ایمنی، کمربند، ترمز ضد قفل، ایربگ و سایر موارد.» به‌گفته باختری چهارمین علت قابل‌بررسی، عوامل موثر بر تحدید یا تشدید صدمات وارده بعد از وقوع حادثه مانند نحوه امداد و نجات و معالجه مصدومان است. با نگاه به گزارش‌هایی که در ایران درخصوص حوادث رانندگی ارائه می‌شود، درمی‌یابیم عمدتا بخش دوم از عوامل گفته‌شده مورد توجه و اعلام نظر قرار گرفته‌اند و حتی در حوادث منجر به فوت و جرح نیز عمدتا به ذکر خطاهای انسانی مستقیم موثر در وقوع حوادث رانندگی مانند عدم رعایت مقررات عدم رعایت فاصله طولی یا خستگی و خواب آلودگی رانندگان و مواردی از این قبیل بسنده می‌شود. باختری با تاکید بر اینکه آنچه در این بررسی‌ها بدان توجه نمی‌شود نقش و میزان تاثیر سه دسته عوامل دیگر یعنی عوامل زمینه‌ساز، منجر به وقوع تصادفات و عوامل ایجاد و تشدیدکننده خسارات وارده حین بروز حادثه و پس از وقوع آن است، عنوان کرد: «امروزه با توجه به پیشرفتهای قابل‌ملاحظه‌ای که در روند ارتقای کیفیت و به‌ویژه در ایمنی خودروها حاصل شده است، می‌توان ادعا کرد مهم‌ترین عامل کاهنده آسیب‌ها و صدمات ناشی از حوادث رانندگی کیفیت خودرو است. فاصله استاندارد خودروهای فعلی کشور با استانداردهای جهانی و حتی با خودروهای رایج در کشورهای منطقه بر همگان آشکار بوده و چه کسی است سهم دولت‌ها را در افزایش این فاصله نداند. واقعیت امر آن است که در ایران با ثابت فرض کردن شرایط رانندگی، فرهنگ رانندگان، وضعیت راه‌ها و غیره و همچنین با همین تعداد تصادفات، اگر خودروهای حادثه‌دیده، خودروهایی با استاندارد و ایمنی بالاتر بودند، قطعا تعداد کشته‌شدگان و مصدومین ناشی از حوادث رانندگی بسیار کمتر از تعداد فعلی بود و این امر یکی از اصلی‌ترین نقاط مغفول در ذکر علت تعداد فاجعه‌بار متوفیان و مصدومان حوادث رانندگی است.» وی افزود: «روزانه بیش از ۴۰ نفر در حوادث این رانندگی کشته می‌شوند اما هیچ نهادی به ذکر میزان تاثیر این بخش نمی‌پردازد و صرفا در حوادثی که تعداد کشته و مجروحان بالاست مانند تصادفات اتوبوس‌های دانش‌آموزان، دانشجویان و سربازان و ... حساسیت و واکنش نشان داده شده و علل و عوامل آنها کمی بیشتر بررسی می‌شوند اما درخصوص خودروهای سواری و وانت که بیشترین سهم را در حوادث رانندگی دارند و فرزندان و پدران و مادران بسیاری در آنها کشته و مصدوم می‌شوند، به تاثیر ناایمن بودن خودرو(دستکم در مقایسه با یک خودرو با همان قیمت در دیگر کشورها) در میزان آسیب و جراحات و صدمات وارده در حادثه رانندگی اشاره نمی‌شود. حال آن که با توجه به تعداد مواردی از حوادث رانندگی کشور که در آنها ناایمن بودن خودروی سواری منجر به کشته شدن، مصدومیت و قطع عضو رانندگان و سرنشینان و حتی عابران شده است، اهمیت این موارد از حوادثی که هر از چندی برای اتوبوس‌های مسافربری رخ می‌دهند، بیشتر است .» باختری، کارشناس رسمی دادگستری در بخشی از صحبت‌های خود اذعان کرد: «متاسفانه در این رابطه تجربه چند‌دهه مماشات، ایجاد انحصار و حمایت‌های مداوم از خودروسازان داخلی مانند ارائه وام‌های کلان و کم‌بهره بانکی و اعمال تعرفه‌های سنگین بر خودروهای وارداتی نتیجه‌ای جز تحمیل هزینه‌های گزاف خرید خودروهای غیراستاندارد برای مردم (به‌ویژه قشر متوسط و ضعیف جامعه) نداشته است و پس از گذشت این همه سال و با این میزان حمایت و انحصار یا همچنان به تولید خودروهایی با تکنولوژی سه دهه پیش مشغولند یا کشور را تبدیل به بزرگ‌ترین واردکننده خودروهای بی‌کیفیت چینی در جهان کرده‌اند یا خط‌تولید خودروهای مدل پایین سایر کشورها را خریداری و وارد کشور کرده‌اند.» باختری درخصوص تاثیر کیفیت خودروها بر کاهش حوادث رانندگی توضیح داد: « اگر حفظ جان مردم و کاهش تلفات و مصدومان حوادث رانندگی برای دولتمردان اهمیت دارد، به‌نظر می‌رسد سهل‌ترین، اساسی‌ترین و سریع‌ترین راه‌حل آن ارتقای کیفیت خودروهاست و این مهم با یک شیوه ساده قابل‌دسترسی بوده و آن کاهش تعرفه واردات خودروهای وارداتی است. این موضوع شاید برای اقشار مرفه جامعه که از بهترین خودروهای روز دنیا حتی به دو برابر قیمت جهانی استفاده می‌کنند، تاثیر چندانی نداشته باشد اما اگر بهره‌مندی دولت‌ها از هزینه‌های گزاف تعرفه و مالیات واردات خودرو معقول شود، به سرعت و سهولت می‌توان غالب خودروهای فرسوده را از رده خارج کرد و در عوض خودروهای بی‌کیفیت داخلی و چینی که غالبا مورد استفاده اقشار ضعیف و متوسط جامعه هستند ، خودروهای استاندارد با قیمتهای بسیار مناسب‌تر وارد کرد و هزینه‌های گزافی که بابت تصادفات رانندگی و تبعات آن به مردم و کشور تحمیل می‌شوند، صرفه جویی شود. در چنین شرایطی خودروسازان داخلی نیز ناگزیر از ارتقا و بهبود سطح تولیدات خود خواهند شد و در یک بازار رقابت سالم و غیرانحصاری راه‌حلی برای برون‌رفت از جزیره امنی که در آن اطراق کرده‌اند، خواهند یافت .» باختری در مورد نقش دولت و نمایندگان توضیح داد: «دولت و نمایندگان ملت اگر در صدد حل معضل تصادفات هستند، به جای وعده افزایش کیفیت خودروهای داخلی که سال‌هاست نتیجه نداده به انحصار ایجاد‌شده پایان دهند. در این صورت دیگر نیازی به تعیین قیمت برای خودروهای داخلی نخواهد بود و خودروسازان می‌توانند خودروهای تولیدی را به هر قیمتی که می‌خواهند، عرضه کنند و از تعیین قیمت توسط شورای رقابت گله‌مند نباشند و تنها کیفیت عامل فروش خواهد بود. وی در انتها افزود: « شکی نیست کیفیت خودروها بخشی از عوامل موثر بر میزان تاسف‌بار صدمات و تلفات رانندگی در کشور ماست و افزایش کیفیت خودروها تاثیر بسزایی در کاهش تلفات ناشی از این حوادث دارد. این محصول با سایر محصولات دیگری که تولید داخلی آنها نیاز به حمایت دارند، دو تفاوت اساسی دارد؛ نخست آنکه این حمایت به قیمت جان مردم تمام شده است و دوم این‌که قیمت خودرو و نسبت آن به درآمد خانوارها در مقایسه با سایر اجناس و کالاها بسیار بالا و به‌گونه‌ای است که دود حمایت فقط در چشمان کسانی می‌رود که توان خرید خودروهای وارداتی باکیفیت را با قیمت دو برابر قیمت جهانی ندارند.»