به گزارش اخبار خودرو ، تا لحظه نگارش این یادداشت تعداد تلفات زلزله دو شب پیش کرمانشاه از مرز ۴۰۰ نفر گذشت و داغی هرچه عمیقتر بر دل بازماندگان و هموطنان گذاشت.
در میان حوادثی که بیمبالاتی انسان ها در آن کمترین نقش را دارد، زلزله بیش از همه تقصیر را از گردن انسان ساقط میکند زیرا اگرچه میتوان با تغییر مسیلها و مقاومسازی سیلبندها جلوی آسیبهای شدید سیل را گرفت و یا با تمهیداتی راه بر گسترش آتش سوزیهای طبیعی و انسانی بست اما با هیچ امکان امروزی و حتی آتی، نمیتوان جلوی جابهجایی گسلهای عظیمی را که بستر فلات ایران را شکل دادهاند، گرفت.
این موضوع به جای خود، اما در کم و زیاد شدن تعداد تلفات زلزله دو روز گذشته باز هم این سوال در ذهن ما ایرانیان جای طرح دارد که اگر این حادثه در یکی از شهرهای دورافتاده ژاپن رخ میداد، میزان تلفات آن چقدر بود؟
هرچند این مقال قصد پاسخگویی و مقایسه امکانات کشورها را با یکدیگر ندارد و بر امکان کاهش تلفات زلزله مزبور با توجه به امکانات داخلی کشور متمرکز است.
مسئول ستاد بحران شهر سرپل ذهاب، زلزله دو شب پیش را برای آن ستاد، «غافلگیرکننده» خواند. گذشته از اینکه کار ستاد بحران مواجهه با امور غافلگیرکننده و حادثههای پیشبینی ناپذیر است، اما این امکان وجود داشت که در ستاد مرکزی بحران کشور روی شرایط ایجاد امنیت بیشتر برای افراد، در چارچوبی علمی فکر شود.
تجربه کشورهای دنیا نشان داده است بهدنبال خودروهای امدادی که در مواقع زلزله باید شهر را پوشش دهند، خودروهای حملونقل عمومی باید با مشخص کردن ایستگاههایی به حملونقل خانوادههایی که همگی آنها زنده هستند، مشغول شوند.
برای این امر ستادهای بحران هر کشور تمرینهای وسیع و مکرری انجام میدهند تا مهمترین کار یعنی تخلیه شهر و دسترسی به آسیبدیدگان ممکن شود.
در زلزله کرمانشاه اتفاق مهمی که تا حدود زیادی توان و انرژی مدیران بحران را صرف خود کرد، مدیریت صف پمپ بنزینهایی بود که مردم سراسیمه به آنها هجوم آورده بودند تا بتوانند از شهر فرار کنند.
هرچند ستاد بحران در اقدامی سنجیده، جلوی عبور و مرور خودروهای شخصی را در شهر گرفت اما این کار برای نجات آسیبدیدگان و تشخیص نقاط دقیق حادثه دیده تا حدی دیر شده بود.
خودروهای شخصی ژاپن در کنار بیمه شخص ثالث بیمه کاملی برای جبران آسیب ناشی از زلزله دارند که حق بیمه آن نیز بسیار اندک است. کم بودن میزان این حق بیمه از آن رو اعمال شده است که در لحظه حادثه افراد بتوانند با فراغ بال، قید خودروی شخصی خود را زده، سوار وسایل حملونقل عمومی شوند و شهر را برای امدادرسانی خالی کنند.
چند سال پیش یک مطالعه درمورد تلفات شهر بیرجند در حادثه زلزله نشان داد درصورتی که سیستم حملونقل عمومی این شهر بهگونهای بود که میتوانست شرایط را برای جابهجایی افراد سالم به خارج شهر فراهم کند و مردم را از استفاده خودروهای شخصی منصرف کند، میزان تلفات این شهر در زلزله مهیب آن سال میتوانست تا ۷۰درصد کاهش یابد.
به هر روی، واژههای «زلزله» و «سرنوشت» و «تقدیر» اگرچه پیوندی مستحکم با فرهنگ و ادبیات ما دارند اما بصیرت لازم اگر در کار باشد، خواهد توانست با استفاده از تکنولوژی روز و دانش مدیریت، تمایز بین این واژهها را نشان دهد.