به گزارش « اخبار خودرو » ، طبق آمارهای رسمی بین‌المللی بیش‌از ۹۰درصد تجارت دنیا ازطریق دریا صورت می‌گیرد. همین موضوع موجب شد در سال ۱۳۴۷ با تاسیس شرکت کشتیرانی ملی، پیوند عظیمی میان کالاهای بین‌المللی دریا و ناوگان کشتی داخلی ایجاد شود.
این استارت نه‌چندان قوی با یک پروسه حمل‌ونقل دریایی منظم که با کشتی‌های محدود کوچک و اقیانوس‌پیما صورت می‌گرفت، آغاز شد. اما امروز که بیش‌از ۵۰سال از افتتاح این شرکت می‌گذرد شرایط بسیار متفاوت است و کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران (IRISL) توانسته با دستیابی به رکوردهای جدید و نمایش عملکردی چشم‌گیر طی سال‌های اخیر، جایگاه خود را نه‌تنها در منطقه که در عرصه بین‌المللی نیز تثبیت کند.
با این حال، یکی از پرسش‌های مطرح این است که آیا می‌خواهیم از این ناوگان صرفا در جهت رفع مشکلات در مواقع بحرانی بهره بگیریم یا قصد داریم از قدرت آن‌ها در عرصه بین‌المللی و رقابت منطقه‌ای استفاده کنیم؟ جهت بررسی هرچه بیشتر و بهتر عملکرد این شرکت و آینده پیش‌روی آن، با علیرضا شریفی ، کارشناس حوزه حمل‌ونقل دریایی به بحث و گفت‌وگو نشسته‌ایم.
[caption id="attachment_208804" align="aligncenter" width="632"]
انحصار در کشتی‌سازی توان رقابت را از آن می‌گیرد[/caption]
نقش کشتیرانی ملی را در عملکرد دریایی کشور چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بدون شک این شرکت چه در عرصه داخلی و چه در عرصه بین‌المللی، یک برند بسیار شناخته‌شده و معتبر است. نباید فراموش کنیم در سال‌های نخست پس از انقلاب که کمر تمامی صنایع زیر بار تحریم‌ها و جنگ خم شده بود، این کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران بود که یک‌تنه بار حمل‌ونقل کانتینری کشور را به دوش می‌کشید.
در آن زمان، هم برای ورود به آب‌های بین‌المللی دچار مشکل بودیم و هم تهدیدات نظامی در باب حمل‌ونقل دریایی برای ناوگان ملی به‌وجود آمده بود.
سال‌ها بعد نیز این مشکلات ادامه داشت و در اوج تحریم‌های هسته‌ای نیز با مشکلاتی چون تحریم موسسات رده‌بندی، تحریم‌های بیمه‌ای و... این شرکت با چالش‌های بسیار دست و پنجه نرم می‌کرد.
خوشبختانه این شرکت در هر مرحله از این فشارها موفق شد با صلابت از آن‌ها عبور کرده و تسلیم تهدیدها نشود. تصور کنید، اگر کشتیرانی لحظه‌ای در عملکرد خود دچار تردید می‌شد، قطعا وضعیت کشور ما خصوصا در حوزه کشتی‌های فله‌بر و واردات گندم، این‌گونه نبود.
امروز هم به‌لطف برجام، در سال ۱۳۹۵ موفق شدیم با واردات بیش‌از ۱۵۰هزارتن برنج، از خروج ارز از کشور جلوگیری کنیم. به جرات می‌توان گفت با برداشته شدن محدودیت‌های بین‌المللی، کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران توانسته مجددا عظمت خود را بازپس بگیرد و آن را به رخ دنیا بکشد.
شرایط آینده این شرکت را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در آخرین گزارش صندوق بین‌المللی پول عنوان شده است ایران از لحاظ اقتصادی از دیگر کشورهای منطقه یک سر و گردن بالاتر است. بر اساس این گزارش، رشد اقتصادی ایران در سال ۲۰۱۷ به ۴٫۱درصد رسیده است که قطعا سهم قابل‌توجهی از این رشد متعلق به صنعت کشتیرانی و حمل‌ونقل دریایی کشور است.
نباید فراموش کنیم موقعیت جغرافیایی بی‌نظیر ایران، ازجمله قرار گرفتن در کریدورهای مهم بین‌المللی و همچنین جاده ابریشم، در این رشد بی‌تاثیر نبوده است. ما امروز در حوزه حمل‌ونقل مواد معدنی، مواد شیمیایی و همچنین غلات، آینده بسیار روشنی را پیش روی خود می‌بینیم و امیدواریم در سال‌های آینده بتوانیم انحصار این بخش را کاملا به دست بگیریم.
شرکت کشتیرانی هم‌اکنون از بالغ‌بر ۱۶۰فروند کشتی در بخش‌های فله‌بر و کانتینری بهره می‌برد که قطعا در آینده بر تعداد این ناوگان افزوده خواهد شد.
همان‌طور که حتما در جریان هستید، همچنان نتوانسته‌ایم خط مشی مشخصی در حوزه تولید کشتی یا خرید آن از خارج مشخص کنیم و این مبحث همواره یکی از مشکلات میان کشتی‌رانان و کشتی‌سازان بوده است. به‌نظر شما کشتی را باید در داخل ساخت یا از خارج خرید؟
برای پاسخ به این پرسش، ابتدا باید به پرسش مهم دیگری پاسخ داد. ما می‌خواهیم تنها در مواقع بحران از ناوگان کشتیرانی استفاده کنیم یا قصد داریم با استفاده از این ناوگان در عرصه بین‌المللی با دیگر کشورها رقابت کنیم؟ ما از انحصاری کردن برخی صنایع کلیدی در ایران چه نتیجه‌ای گرفته‌ایم؟ آیا انحصار به رونق این صنایع کمکی کرد؟
آیا تولیداتمان قابلیت رقابت با تولیدات مشابه بین‌المللی را دارند؟ مطمئن باشید اگر بخواهیم در صنعت کشتی‌سازی کشور نیز انحصار ایجاد کنیم، با همین وضعیت روبه‌رو خواهیم شد.
اگر بخواهیم روی تولید کشتی در داخل آزمون و خطا کنیم، شک نکنید بار دیگر به همین نقطه‌ای می‌رسیم که در سایر عرصه‌های صنعتی رسیده‌ایم.
نکته دیگری که نباید فراموش کنیم این است که کالایی نظیر خودرو صرفا در محدوده داخلی کشور به تردد می‌پردازد، اما کشتی‌ها باید از آب‌های بین‌المللی و شرایط مختلف آب و هوایی عبور کنند و محموله‌ها را در سریع‌ترین زمان و با کمترین هزینه به مقصد برسانند. به نظر من، اگر بخواهیم در حوزه کشتی‌سازی هم انحصار ایجاد کنیم، به هیچ وجه نباید انتظار رقابت در عرصه بین‌المللی را داشته باشیم، زیرا انحصار در هیچ صنعتی باعث رشد نخواهد شد و ارزش افزوده ایجاد نخواهد کرد.
