صنعت خودرو به‌عنوان یکی‌از صنایع بزرگ اصلی کشور می‌تواند پتانسیل بسیار زیادی برای صادرات داشته باشد اما این امر دارای پیش‌شرط و الزاماتی است که رعایت آن‌ها می‌تواند صادرات خودرو را به‌صورت پایدار رقم بزند.

درغیراین‌صورت صادرات خودرو با فراز‌و‌فرودهای بسیاری مانند سال‌های اخیر روبه‌رو خواهد بود. بنابراین در این مسیر لازم است مواردی را رعایت کرده تا بتوانند اهداف صادراتی خود را محقق کنند.

در‌حالی‌که بسیاری از کارشناسان براین امر تاکید می‌ورزند می‌توان با هدف قراردادن کشورهای همسایه ازجمله عراق که در یک‌دهه اخیر مورد توجه خودروسازان برای صادرات بوده است، این هدف را برای سایر کشورهای همسایه ازجمله آذربایجان، ارمنستان و ترکمنستان پی بگیرند.

در همین زمینه یحیی آل اسحاق، عضو اتاق تهران و رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق و همچنین محمدلاهوتی، عضو اتاق تهران و رئیس کنفدراسیون صادرات ایران در این زمینه به بیان نظرات خود پرداختند.

یحیی آل‌اسحاق -رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق :

موضوع خدمات پس‌از فروش امر بسیار مهمی در بازار عراق به‌شمار می‌رود

بازار عراق برای کشور در زمینه صادرات، یک بازار مهم و حیاتی قلمداد می‌شود و باتوجه به اشتراکاتی که بین کشور ما و عراق وجود دارد، از این بازار می‌توان بسیار استفاده کرد، در این زمینه، خودرو یک کالای مهم محسوب می‌شود. آیا در این زمینه تلاش خودروسازان برای صادرات خودرو به عراق کافی بوده است یا خیر؟

بازار عراق یکی از مهم‌ترین بازارهای صادراتی برای کشور به‌شمار می‌رود، با‌توجه به اینکه عراق مرزهای مشترک با ایران دارد، باید از ظرفیت‌های این کشور برای صادرات بیشترین بهره را برد.

در این راستا خودرو یکی از استراتژیک‌ترین محصولاتی است که می‌توان با صادرات آن به عراق ارزش‌افزوده بسیاری را برای کشور به‌دست‌آورد.

این در حالی است که عراق به‌عنوان یکی از بازارهای سنتی در حوزه صادرات خودرو محسوب می‌شود، در همین رابطه از حدود شش‌سال پیش کارخانه تولید خودروی ایران‌خودرو در عراق مشغول تولید بوده و این موضوع در رابطه با افزایش صادرات خودرو به عراق بسیار مهم است.

علاوه‌بر ایران‌خودرو، سایپا نیز در عراق کارخانه تولید احداث کرده است و این دو کارخانه برای صادرات و حضور خودروهای ایرانی در بازار عراق بسیار پرسود هستند.

در دنیا صادرات خودرو یک بحث است و خدمات پس‌از‌فروش موضوع دیگر. خودروسازان ما باتوجه به اینکه زیرساخت‌های تولیدی را در این کشور احداث کرده‌اند، چگونه می‌توانند در زمینه ارائه خدمات پس‌از فروش سهم خود از بازار عراق را حفظ و حتی گسترش دهند؟

درحال‌حاضر موضوع صادرات خودرو به عراق را می‌توان در دو حوزه دنبال کرد. حوزه اول باتوجه به اینکه خودروسازان در عراق کارخانه و زیرساخت ایجاد کرده‌اند و خودرو‌های زیادی را در بازار عراق فروخته‌اند، این است خدمات پس‌از فروش امر بسیار مهمی در بازار عراق به‌شمار می‌رود.

امروزه بسیاری از سودهایی که شرکت‌های بزرگ خودرویی دنیا از فروش محصولات خود کسب می‌کنند، مربوط به مباحث خدمات پس‌از فروش است. درحال‌حاضر نیز خودروسازان در این زمینه اقداماتی را انجام داده‌اند اما باید خدمات پس‌از فروش بسیار مناسبی را در کشور عراق باتوجه به ظرفیت و پتانسیلی که در این کشور وجود دارد، ایجاد کنند تا هم سهم کنونی خود را از بازار خودروی عراق حفظ کنند و هم از سوی دیگر با متنوع‌تر کردن خدمات پس‌از فروش خود در بازار عراق، بتوانند زمینه افزایش سهمشان را از بازار این کشور همسایه به ‌دست‌آورند.

به دو حوزه فعالیت در زمینه صادرات و حضور در بازار خودروی عراق اشاره کردید. موضوع دوم در این حوزه چیست؟

در دیگر حوزه‌ای که صنعت خودرو و قطعه سازی کشور در بازار عراق می‌تواند روی آن کار کند، صادرات قطعه به کشور عراق است. باتوجه به اینکه دو شرکت خودروسازی بزرگ کشور یعنی ایران‌خودرو و سایپا در کشور عراق کارخانه تولیدی احداث کرده‌اند، قطعه‌سازان می‌توانند با صادرات و تامین قطعات این محصولات و همچنین تامین قطعات در بحث خدمات پس‌از فروش، پشتیبان خودروسازان و محصولات ایرانی در بازار عراق باشند.

محمد لاهوتی - رئیس کنفدراسیون صادرات ایران :

خودروسازان باید به سمت تولید خودروی رقابتی بروند

خودرو به‌عنوان یکی از استراتژیک‌ترین محصولات صادراتی در کشورهای مختلف به‌حساب می‌آید. به‌عنوان مثال بیش‌از ۱۸درصد صادرات کشور همسایه‌ ما یعنی ترکیه شامل خودرو است، درحالی‌که باتوجه به شرایط خودروسازی کشور، به‌هیچ‌عنوان نتوانسته‌ایم در زمینه صادرات خودرو آن‌طور که بایدوشاید موفق عمل کنیم، برای موفقیت در این امر خودروسازان باید چه الزاماتی را در دستور کار خود قرار دهند؟

در این زمینه خودروسازان باید نکاتی را رعایت کنند. اولین نکته این است خودروسازان به‌سمت تولید خودرو‌های رقابتی بروند. تولید خودروهای رقابتی بدین‌معناست که محصول تولیدی باید قابلیت رقابت در بازارهای صادراتی را داشته باشد، چه از نظر قیمت، چه از نظر کیفیت و چه از نظر تنوع محصول. این سه‌مولفه‌ای که گفته شد، باید رعایت شوند تا بتوان به‌صادرات پایدار خودرو دست یافت.

برای اینکه قیمت خودرو رقابتی تعیین شود، خودروسازان باید چه اقداماتی را انجام دهند؟

باید قیمت خودرو از سوی تولیدکنندگان کاهش یابد. بدین معنی که هزینه‌های سربار تولید باید از میان برداشته شوند. از سوی دیگر با افزایش بهره‌وری نیز می‌توان هزینه‌های تولید را کاهش داد. همچنین نوسازی خطوط، تجهیزات تولید و آموزش مداوم نیروی انسانی از سوی خودروسازان در این زمینه می‌تواند بسیار راهگشا باشد.

قراردادهای خودرویی که در پسابرجام خودروسازان به امضا رساندند، در این زمینه چه نقشی می‌توانند ایفا کنند؟

اگر قراردادهایی که بسته شدند، بتوانند زمینه انتقال دانش و تکنولوژی روز خودروسازی را به کشور فراهم کنند، به‌طور قطع بسیار مفید خواهند بود تا به این ترتیب بتوان خودروهایی با تکنولوژی روز را تولید و صادر کرد.

همچنین ذکر این نکته ضروری است در قراردادهایی که امضا شدند، شرط صادرات ۳۰درصدی خودروها گنجانده شده است و این موضوع کمک شایانی به افزایش توان صادراتی صنعت خودروی کشور خواهد کرد، درحالی‌که این شرط می‌تواند کیفیت و تنوع محصول را تضمین کند و از سوی دیگر با انتقال دانش و تکنولوژی که انجام خواهد شد، صادرات خودرو را می‌توان محقق کرد.

کشور ما در منطقه‌ای است که یک بازار ۴۰۰‌میلیونی در اطراف آن وجود دارد، برای صادرات خودرو به کشورهای خاورمیانه به‌خصوص کشورهای همسایه ازجمله عراق، آذربایجان، ترکمنستان، ارمنستان و برخی کشورهای حوزه خلیج‌فارس مانند عمان چه باید کرد؟

در سوالات قبلی به این موضوع که الزامات صادرات خودرو باید چگونه باشد، اشاره شد اما با‌توجه به مزیت‌هایی که در منطقه وجود دارد، خودروسازان داخلی باید از این مزیت های استفاده کنند و سیاست‌های صادراتی خودروسازان باید بیشتر معطوف به کشورهای همسایه باشد چراکه در این بازارها به‌نسبت کشورهای دیگر همچون اروپا رقابت بسیار کمتر است و می‌توان به موفقیت‌های صادراتی بسیار امیدوار بود.