به گزارش« اخبار خودرو » ، تراکتور همواره در صنعت کشاورزی هر کشوری جایگاه خود را داشته است. هرچند عملیات کشاورزی در برخی کشورها توسعه پیدا کرده اما ایران از رسیدن به تکنولوژی‏های روز در این حوزه باز مانده است. با اینکه ایران جزو قدیمی‏ ترین کشورهایی است که پیش‏ از این کشاورزی پیشرفته ‏ای داشته اما نتوانسته است خود را با رشد این صنعت در دنیا همگام کند.

[caption id="attachment_209993" align="aligncenter" width="469"] تراکتورهای ایرانی در راه سوریه[/caption]

این در حالی است که سازندگان ماشین ‏آلات کشاورزی به‏ ویژه تراکتور در کشور، در این سال‏ها سعی کرده ‏اند تولیدات خود را به ‏منظور حفظ بازارهای صادراتی، گسترش دهند و به ‏روزرسانی کنند اما نبود حمایت و تسهیل واردات نمونه ‏های خارجی، دستیابی به بازار داخل را در مقایسه با صادرات به کشورهای خارجی دشوار‏تر کرده است. هر ازگاهی خبرهایی از ارسال محموله‏ تراکتورهای ایرانی به کشورهای همجوار و دورتر شنیده می‏شود که نشان از شکوفایی این صنعت و توجه تولیدکنندگان ایرانی به بازارهای صادراتی دارد. به ‏تازگی نیز قرار است تراکتورهای ایرانی به سوریه ارسال شوند.

تراکتورهای صادراتی ۴۷و ۷۵ اسب‏بخار قدرت داشته و از زمان خرید یکسال گارانتی دارند

صادرات تراکتورهای ایرانی به سوریه

تولید تراکتور در ایران، سابقه ‏ای بیش از ۴۰سال دارد و در این راه تولیدکنندگان با تمام توان خود کار می‏کنند و توانسته ‏اند در این سال‏ها محصولات باکیفیتی را به بازار عرضه کنند تا آنجا که راه را برای صادرات بازنگه دارند. تراکتورسازی ایران ازجمله تولیدکنندگانی است که به کشورهایی مانند آفریقای‏ مرکزی، آمریکای ‏لاتین، آسیای‏ میانه، سریلانکا و کشورهای عراق و افغانستان صادرات دارد.

فروردین سال‏ جاری برای نخستین ‏بار صادرات تراکتور و ادوات کشاورزی از کشور به جمهوری‏ آذربایجان از طریق مرز صنم بلاغی شهرستان پل‏دشت آغاز شد.

اشرفی، مدیر شرکت تراکتورسازی پلدشت در این زمینه گفت: «امسال ۵۰دستگاه تراکتور باغی و کشاورزی به همراه ۷۵دستگاه ادوات گاوآهن، سمپاش و بذرپاش به جمهوری خودمختار نخجوان صادر می‏شود. صادرات تراکتور و ادوات کشاورزی به جمهوری خودمختار نخجوان، سالانه بیش‏ از ۲میلیون ‏دلار ارز وارد ایران می‏کند.»

این بار اما خبر از واردات تراکتورهای ایرانی به سوریه رسیده است که می‏تواند نشان از کیفیت مطلوب این محصولات باشد. اتحادیه اتاق‏های کشاورزی سوریه برای واردات تراکتور و توزیع آن میان کشاورزان این کشور با یک شرکت ایرانی توافق‏نامه امضا کرده است.

محمد کشتو، رئیس اتحادیه اتاق‏های کشاورزی سوریه،در این خصوص گفت: «تراکتورهایی که از ایران وارد می‏شوند در چند روز آینده با قیمت‏های مناسب در دسترس همه کشاورزان سوری قرار خواهند گرفت.»

وی افزود: «این تراکتورها به ‏صورت نقد و اقساط از طریق وام‏های بانک بین ‏المللی اسلامی در اختیار کشاورزان سوریه قرار می‏گیرد.

کشتو اضافه کرد: «پس از آغاز بهبود وضعیت کشور و آزادسازی بیشتر اراضی سوریه از تروریست‏ها، واردات این تراکتورها می‏تواند نقش مهمی در افزایش و توسعه تولیدات کشاورزی داشته باشد.»

فهد درویش، رئیس شرکت تجاری الفهد و نماینده شرکت واردکننده تراکتور ایرانی نیز گفت: «توان تراکتورهایی که از ایران وارد می‏شود ۴۷و ۷۵ اسب‏ بخار است و از زمان خرید یک‏سال گارانتی دارد و خدمات پس از فروش آن از طریق نمایندگی‏ها در استان‏ها ارائه می‏شود.»

امسال همچنین بیش‏ از ۲میلیون‏ دلار تراکتور و ادوات کشاورزی به جمهوری‏ نخجوان صادر می‏شود و بیش ‏از ۲‏میلیون دلار ارز وارد ایران می‏کند. تراکتورسازی ایران به آفریقای‏ مرکزی، آمریکای ‏لاتین، آسیای‏ میانه، سریلانکا و کشورهای عراق و افغانستان نیز صادرات دارد

کاهش تعرفه، راهی برای افزایش واردات

بعد از این که واردات به تراکتورسازی رسید، این صنعت را با مشکلات بسیاری مواجه کرد. واردات در هر صنف و بازاری، بلای جان تولیدات داخل شده است و در‏حال‏ حاضر نیز قصد زمین زدن این صنعت را دارد. درواقع می‏توان گفت کاهش تعرفه‏ ازجمله بی‏ مهری‏های مسئولان به تولیدکنندگان داخلی بود.

تعرفه پایین ۴و۵درصدی واردات تراکتور پای تراکتورهای چینی و هندی را به مزارع کشور باز کرد. درحالی‏که واحدهای تولیدی مرتبط با صنعت تراکتور که سال‏هاست با تکیه بر دانش بومی‏ جوانان و صنعتگران داخلی فعالیت می‏کنند، با ورود تراکتورهای خارجی که چیزی بیشتر از تولیدات داخلی ندارند، تولیدکنندگان داخلی حدود ۵۰‏درصد ظرفیت تولید‏شان را کاهش دادند.

این در حالی است که کارخانه‏ های داخلی ساخت تراکتور در شهرهای مختلف، ظرفیت تولیدی بالایی دارند و شاید حتی بدون تکیه بر واردات بتوانند نیاز داخل را تامین کنند. در میان تراکتورسازان کشور می‏توان از تراکتورسازی ‏ایران نام برد که ظرفیت تولید بیش از ۳۰هزار دستگاه را در سال دارند.

باید این موضوع را در نظر گرفت واردات در برخی موارد نه ‏تنها به اقتصاد کشور کمکی نمی‏کند بلکه با واردات هر تراکتور چینی، عده ‏ای در کشور بیکار شده و عده ‏ای در چین مشغول می‏شوند.

از کارافتادگی ابزارهای حمایتی

کیفیت تراکتورهای تولیدشده در کشور به اندازه ‏ای است که بازار برخی کشورهای خارجی را فتح و راه را برای ورود نمونه‏ های چینی و هندی دشوار کرده است. با این حال اما تراکتورهای تولیدشده در بازار داخل جای خود را به نمونه‏ های خارجی واگذار کرده ‏اند که می‏تواند زنگ‏ هشداری برای مسئولان باشد.

نمونه‏ های باکیفیت داخلی در کنار فرسودگی مدل‏های در حال استفاده، می ‏توانست تولید هر چه بیشتر تراکتور را در خودروسازان داخلی به همراه داشته باشد. در‏حالی‏که توجه به‏ گفته بسیاری از کارشناسان، تراکتورسازان ایرانی با ۵۰درصد کمتر از ظرفیت خود مشغول به کار هستند.

این موضوع نشان از آن دارد که این صنعت از سوی دولت و مسئولان آن‏طور که باید و شاید حمایت نمی‏شود. در‏حال‏ حاضر بیش ‏از ۱۰۰ هزار تراکتور فرسوده وجود دارد و اگر سالانه ۳۰ هزار تراکتور نوسازی شود، ظرف مدت کوتاهی ماشین‏ آلات کشاورزی‏ نوسازی خواهد شد و تولید تراکتورسازان داخلی به‏ شکل چشمگیری افزایش پیدا خواهد کرد.

طرح تعویض ماشین آلات فرسوده با نو در سال ۸۹ از سوی هیات دولت تصویب و ابلاغ شد اما بانک‏ها نتوانستند تسهیلات بانکی را در اختیار کشاورزان قرار دهند، از این رو این طرح با شکست مواجه شد و کشاورزان به ناچار ماشین‏ آلات دست‏ دوم وارداتی را خریداری کردند.

در این سال‏ها به علت نبود خدمات پس از فروش، این تراکتورها روی دست کشاورزان ماندند و ضایعات بخش کشاورزی نیز افزایش یافت. سال۹۴ دوباره زمزمه ‏هایی از تعویض این خودروهای فرسوده شنیده و این طرح به سال ۹۵‏واگذار شد. هرچند این طرح به ‏صورت جسته‏ و‏گریخته در شهرهای کشور اجرا می ‏شود اما هنوز تراکتورهای فرسوده بسیاری در کشور وجود دارند که جایگزینی آن‏ها می‏تواند کمک‏ حال تولیدکنندگان داخلی باشد.

کاهش تعرفه، اعتراض چه کسانی را در پی داشت؟

کاهش تعرفه واردات تراکتور برای نخستین بار در مهر ۹۳ در دولت یازدهم رخ داد و عباس کشاورز، معاون زراعت وزیر جهاد کشاورزی، کیفیت بالای تولیدات ایرانی را دلیل این کاهش تعرفه دانست و گفت: «هروسیله و تجهیزات خوبی را در هر کجای دنیا وجود دارد، دنبال کنید ما تعرفه واردات ترکتور را صفر کردیم.»

وی در ادامه گفت: «کارخانه ‏های تراکتورسازی ما خوب کار می‏کنند و این تنها صنعتی است که کشاورزی را راه انداخته اما مجاز هم نیست که انحصار ایجاد کند.»

در ادامه اعتراضات به کاهش تعرفه واردات این خودروها، نادر قاضی ‏پور، نماینده مردم ارومیه نیز سال جاری نامه‏ ای به محمد شریعتمداری، وزیر صنعت، معدن و تجارت دولت دوازدهم نوشت و در این نامه از واردات گسترده تراکتورهای بی‏ کیفیت چینی انتقاد کرد.

وی در این نامه آورده است: «واردات خودروهای بی‏ کیفیت چینی و بدون خدمات پس از فروش ضمن آنکه سبب خروج ارز از کشور شده، به صنعت تراکتورسازی در کشور ضربه وارد کرده و در نهایت باعث بیکاری و تعطیلی گروه صنعتی تراکتورسازی ایران می‏شود.»

حمیدرضا فولادگر، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس نیز در این خصوص معتقد است: «در تولید تراکتور سابقه‏ ای چهل، پنجاه ساله داریم. اما حالا شاهد واردات آن هستیم و این در حالی است که کارخانجات ما زیر ظرفیت کار می‏کنند. این یکی از مصادیق واردات بی‏ رویه است که به تولید داخل ضربه می‏زند.»

علیرضا بیگی، نماینده مردم تبریز نیز در این ‏باره گفت: «بخش اعظم تولیدات تراکتورسازی بدون وابستگی به خارج کشور انجام می‏شود و در صادرات توانسته برای خودش جایی را در کشورهای اطراف باز کند. ما در کشور ما با بی ‏مهری نسبت‏ به صنعت تراکتورسازی مواجه هستیم که در قیاس با خودروسازی که برای آن تعرفه ۵۵درصدی اعمال می‏شود، برای تراکتورسازی، تعرفه ۵درصدی اعمال شده که به هیچ عنوان نمی‏تواند نشان ‏دهنده حمایت دولت از صنعت تراکتورسازی باشد. معتقدیم باید حتما تراکتورسازی امکان رقابت با محصول خارجی را داشته باشد ولی نه محصول بی‏کیفیت ارزان‏ قیمت چینی و هندی.»