به گزارش «اخبار خودرو»،کاتالیست از گران‌ترین قطعاتی است که در تولید خودرو به کار می‌رود. قطعه‌ای که سال‌هاست توان تولید داخل آن ایجاد شده، اگرچه مانند تمام فرایندهای تولید در قطعه‌سازی، با چالش‌ها و مشکلاتی نیز مواجه است. براین اساس، لادن کمال‌زاده، مدیر بخش تحقیق‌و‌توسعه و حسین انصاری، مدیر بازرگانی‌داخلی شرکت ایران‌دلکو در گفت‌وگوی اختصاصی با روزنامه «دنیای‌خودرو» در رابطه با شرایط فعلی روند تولید این قطعه گران‌ و البته مسائلی که در مسیر تولید وجود دارند، توضیح دادند. یکی از مشکلات قطعه‌سازان داخل، نداشتن سهم از بازار جهانی و همکاری به‌شکل مونوپول با خودروسازان داخل است. عملکرد این شرکت در زمینه فعالیت‌های بین‌المللی به چه شکل و در چه سطحی است؟ انصاری: درواقع این محصول تا حدی استراتژیک است و صادرات آن به بازار جهانی فرایند خاص‌تری نسبت به‌سایر قطعات دارد. بر‌این‌اساس هنوز موفق به صادرات این محصول و ورود به شرکت‌های خودروساز خارجی نشده‌ایم. اما درخصوص خدمات پس‌از فروش (After Market) که بازار مراکز معاینه‌فنی کشورهای دیگر است، درحال‌حاضر برخی رایزنی‌ها انجام شده است. یکی از این کشورها، ترکیه است که رایزنی‌ها در این کشور نزدیک به نهایی شدن هستند. اما به‌طور‌کلی باتوجه به مسائل سیاسی و تحریم‌ها، نمی‌توانیم به‌راحتی کار کنیم و کشورها مانع ایجاد اتصال در این زمینه می‌شوند. در داخل کشور اما به‌دلیل فعالیت دانش‌بنیان، به‌طور‌کلی بیش‌از 70درصد نیاز کاتالیست بازار توسط این شرکت تامین می‌شود و هرچه تحریم‌های اقتصادی بیشتر شوند، سهم تولید ما نیز افزایش خواهد یافت. چون ما تنها شرکت فعال هستیم که از توان تولید صفرتاصد این محصول داخل کشور برخورداریم. یکی‌از مشکلات قطعه‌ُسازان داخل، برخوردار نبودن از واحدهای تحقیق‌و‌توسعه‌ای یا فعالیت ضعیف این بخش در واحدهای تولیدی است. به این ترتیب سرمایه‌گذاری این شرکت در بخش تحقیق‌و‌توسعه چه میزان است و تاثیر فعالیت این بخش در ارتقای عملکرد شرکت چگونه ارزیابی می‌شود؟ کمال‌زاده: شروع فعالیت این شرکت تحت لیسانس «اینترکت» آلمان است و انتقال دانش و تکنولوژی از این شرکت صورت گرفت. اما پس‌از آن با‌توجه به اعمال سری قبل تحریم‌ها، امکان ادامه همکاری با این شرکت آلمانی از بین رفت. در آن زمان برای تولید با استاندارد یورو2 با شرکت آلمانی همکای می‌کردیم. همزمان با تحریم‌های آن ‌موقع، مدیران وقت تصمیم گرفتند واحد تحقیق‌و‌توسعه‌ای تشکیل دهند تا فرایند تولید و ارتقای کار طی شود. در این مسیر ارتباط ما با شرکت آلمانی به مرور قطع شد و با گرفتن مشاور از کشورهای خارجی فعالیت را ادامه دادیم. پس از آن هم با طی کردن روندهای داخلی توانستیم تولید را به‌استاندارد یورو4 برسانیم. دیگر مثل قبل به مشاور مستقیم خارجی نیاز نداریم. اگرچه همچنان از مشاور استفاده می‌کنیم اما عملکرد آنها مانند گذشته به شکل هفتگی و به‌جهت آموزش و... نیست. درحال‌حاضرسالانه حدود 4درصد درآمد شرکت به‌فعالیت‌های تحقیق‌و‌توسعه‌ای اختصاص دارد. این سرمایه‌گذاری در حوزه تجهیزات آزمایشگاهی، خرید مواد‌اولیه و... است. اهمیت فعالیت بخش تحقیق‌و‌توسعه در این شرکت به اندازه‌ای است که جلساتی را به‌شکل هفتگی با مدیرعامل شرکت در این زمینه داریم. به‌عنوان یک واحد تولیدی فعال در حوزه قطعه‌سازی، با چه چالش‌های مواجه هستید؟ کمال‌زاده: چالش‌های موجود در مسیر فعالیت این شرکت در چند زمینه هستند. یکی از آنها، نبود یک مرکز درخصوص ارائه آمار صحیح و درست است. آمار مورد نیاز ما درمورد تعداد فروش خودروها در شهرهای مختلف است. وقتی برای دسترسی به این آمار اقدام می‌کنیم، مراکز مختلف، آمارهای متفاوتی به ما ارائه می‌دهند که گاهی ضد‌و‌نقیض بایکدیگر هستند. مشکل دیگری که ما با آن مواجه هستیم، درزمینه واردات مواد اولیه است. درواقع مواد‌اولیه مورد نیاز تولید این شرکت باید وارد شود. اما باتوجه به بحث تحریم‌هایی که مدام پیش می‌آیند و هربار سختگیرانه‌تر نیز می‌شوند، این امر مشکلات زیادی ایجاد می‌کند. هریک از موادی که نیاز داریم، تقریبا تمام دنیا را دور می‌زند تا به‌دست ما می‌رسد و این اتفاق با صرف هزینه زیادی انجام می‌شود. این موارد مشکلات خارجی هستند. به‌نظر می‌رسد از چندماه گذشته قطعه‌سازان در زمینه دریافت و تخصیص ارز نیز با مشکلاتی مواجه هستند. کمال‌زاده: بله. عدم تخصیص ارز نیز یکی دیگر از چالش‌های مهم ما به شمار می‌رود. همچنین برای واردات تجهیزات آزمایشگاهی مشکلات زیادی داریم. یک‌سری از تجهیزات موردنیاز ما مجهز به جی‌پی‌اس هستند و به‌محض اینکه وارد ایران می‌شوند، دستگاه غیرفعال می‌شود. به این‌دلیل نمی‌توانیم آنها را استفاده کنیم. افزایش نیافتن قیمت قرارداد قطعه‌سازان با خودروسازان، ازجمله مشکلات دیگر تولیدکنندگان در این بخش صنعت است که اتفاقا به‌عنوان دلیلی ‌بر لزوم افزایش قیمت خودرو نیز برآن تاکید می‌شود. چنین مساله‌ای در زمینه همکاری این شرکت با خودروسازان نیز وجود دارد؟ انصاری: ما قراردادها با خودروسازان را برپایه نرخ دلار بسته‌ایم که اصطلاحا روش عقد قرارداد «شناوری» است. چون 95درصد محصولات ما شامل فلزات، هسته‌مرکزی، عایق‌نسوز، مواد واش‌کوت و... از آلمان و سایر کشورهای اروپایی، آمریکا و آفریقا وارد می‌شوند. محصولاتی که طی 4، 5ماه اخیر به‌دلیل نیاز مراکز معاینه‌فنی به بازار عرضه کرده‌ایم، تا به‌حال افزایش‌قیمت نداشته است. اما باتوجه به اینکه الان قیمت تمام‌شده تولید ما از قیمت‌فروش بالاتر است، طبق قاعده قیمت عرضه محصولات‌مان در بازار افزایش خواهد داشت. شنیده می‌شود باتوجه به شرایط ایجادشده اخیر در تعاملات کشور با خارجی‌ها و اوضاع اقتصادی و ارزی فعلی، خودروسازان در یک نامه‌ محرمانه به قطعه‌سازان دستور کاهش تولید داده‌اند. آیا این موضوع را تایید می‌کنید؟ شرکت شما هم چنین نامه‌ای را دریافت کرده است؟ انصاری: نامه‌هایی که طی هفته‌های اخیر به‌دست ما رسیده‌اند، باعث شده در روزهای تعطیل پنجشنبه و جمعه نیز مجبور به‌کار اضافه در سه‌شیفت شویم. البته ممکن است این موضوع برای سایر قطعه‌سازان اتفاق افتاده باشد. اما شرکت ما تک‌سورس است و تولیدکننده‌های کاتالیست دیگری نیستند که بتوانند این قطعه را برای خودروسازان تامین کنند، به‌همین‌دلیل درصورت قطع شدن واردات در این زمینه، فشار تولید در شرکت ما افزایش خواهد یافت و فکر می‌کنم این موضوع در مورد ما برعکس اتفاق بیفتد. به‌نظر‌شما در این شرایط احتمال کاهش تولید خودرو و به‌طورکلی در کشور چقدر است؟ انصاری: واقعیت این است در شرکت ما این موضوع مطرح نشده و بحثی هم در مورد آن نبوده است. اما اطلاعات موجود نشان می‌دهند تولید به‌خصوص در ایران‌خودرو بیشتر روند افزایشی داشته است. همان‌طور که گفتم وقتی واردات قطعه کاهش یابد یا حذف شود، طبیعتا تامین قطعات موردنیاز باید توسط قطعه‌سازان داخل انجام شود و فشار بیشتری در این بخش ایجاد خواهد شد. درمورد کاتالیست نیز همان‌طور که اشاره شد، 70درصد نیاز داخل توسط شرکت ما تامین می‌شود و 30درصد دیگر وارداتی است. بر‌این‌اساس حتی اگر تولید خودرو کاهش یابد، احتمالا همه نیاز داخل باید توسط این شرکت تامین شود. اشاره کردید قرارداد این شرکت با خودروسازان شناور و برمبنای دلار امضا می‌شود. بر‌این‌اساس آیا شما نیز با مشکل تعویق در پرداخت بدهی از سوی خودروسازان مواجه هستید؟ انصاری: متاسفانه پرداخت خودروسازان به شرکت ما به‌موقع انجام نمی‌شود. محصول تولیدی شرکت ما یعنی کاتالیست، جزو قطعات گران و به‌عبارتی جزو پنج قطعه گران‌ در یک خودرو به‌شمار می‌رود. به‌همین‌دلیل مبالغ بسیار بالایی نزد شرکت‌های خودروساز بلوکه می‌شود چون توان پرداخت ندارند و فقط در مواردی با استفاده از تسهیلاتی که دریافت می‌کنند، بخشی از این بدهی را می‌پردازند. بارها اتفاق افتاده به‌دلیل نبود نقدینگی و پرداخت نشدن مطالبات از سوی خودروساز، خط‌تولید ما متوقف شده است. به این دلیل که ما باید ارز را به شکل نقدی برای شرکت‌های خارجی واریز کنیم تا بتوانیم 2تا 4ماه بعد مواد اولیه را دریافت کنیم. اگرچه تلاش ما این است با روش‌های مختلف خلأهای موجود را به نوعی پر کنیم. پس از توافق برجام، تولید تعدادی از خودروهای خارجی در کشور آغاز شده بود که در تولید برخی از این خودروها، قطعه‌سازان داخل نیز نقش داشتند. شرکت شما در زمینه تامین قطعات مورد نیاز تولید این خودروها سهمی داشت؟ انصاری: درواقع این شرکت برای تامین و تولید اگزوز و به‌نوعی کاتالیست با شرکت سیتروئن قرارداد مستقیم بسته است. همچنین با شرکت پژو نیز درحال رایزنی، ارائه نمونه و دریافت تاییدیه هستیم. ازطرفی قرار است شرکت رنو برای بازدید فنی به شرکت ما بیاید. چون ما تنها تولیدکننده داخل هستیم که در تمام موارد در میان تولیدکنندگان داخل امتیاز کافی را دریافت کرده‌ایم. شرکت ما از اواخر سال95 سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی برای پیاده‌سازی استانداردهای خودروسازان اروپایی شامل رنو، پژو، سیتروئن و فولکس‌واگن انجام داده است، از ایجاد زیرساخت‌هایی مانند ایجاد سوله با استانداردهای روز دنیا گرفته تا تجهیزات تولیدی که ماه گذشته شرکت تامین‌کننده پژو-سیتروئن برای بازدید آمدند و به این نتیجه رسیدند شرکت ما همه استانداردهای اروپا را پاس می‌کند و محصولات ما قابل‌رقابت با نمونه مشابه خارجی هستند. نوع قراردادهای اخیر خارجی به‌گونه‌ای است که احتمالا تولید خودروها متوقف نشود اما باتوجه به تحریم‌ها، ممکن است تامین قطعات با مشکل مواجه شود. بر این اساس در زمینه تولید کاتالیست شرکت ما این توان را دارد که قطعات موردنیاز این خودروها را تولید کند. ازنظر توان فنی، استانداردی و مالی، از اواخر سال2018 می‌توانیم قطعات را براساس نیاز آنها تامین کنیم. نگرانی موجود این است که تولید این خودروها به‌دلیل مشکل در تامین قطعات دیگر خودرو معلق یا متوقف شود.