پس از خروج آمریکا از برجام، اینبار سختتر از گذشته بحث بازگشت تحریمهای اقتصادی علیه کشور قوت گرفت. موضوعی که اگرچه خیلی زود به پیشبینی خروج خودروسازان اروپایی از ایران منجر شد، اما دلگرمی صنعت خودرو به باقیماندن شرکتهای چینی را هم تحتالشعاع قرار داد. این در حالی است که در دوره تحریم های گذشته، چینی‌ها تقریبا تنها شرکتهای خارجی به شمار میرفتند که حاضر به همکاری و سرمایهگذاری برای تولید مشترک و عرضه محصول در بازار ایران بودند.
در دوره جدید اما بهرغم فرصت دوماههای که تا اجرای تحریم آمریکا علیه صنعت خودرو باقی مانده است، زمزمه رفتن برخی خودروسازان چینی بیشتر شنیده میشود. با توجه به تغییر هدفگذاری و برنامه ریزیهای شرکتهای خودرویی چینی و تلاش و سیاستگذاری جدید آنها برای ورود به بازارهای آمریکا، کانادا و اروپا، شاید بتوان گفت امروز اقدامات و تصمیمگیریهای ایالات متحده برای چینی‌ها معنای دیگری یافته است و نتایج متفاوتی را نسبت به گذشته به همراه خواهد داشت.
در همین راستا، روز گذشته محمدرضا نجفیمنش، رئیس انجمن صنایع همگن قطعهساز اظهار داشت: این روزها شرایط صنعت خودرو به قدری سخت شده است که حتی تولیدکنندگان چینی هم حاضر به فروش قطعه به ما نیستند. وی در گفتوگویی بیان کرد: در شرایط فعلی قادر به استفاده از روشهای قبلی برای دور زدن تحریمها نیستیم.
[caption id="attachment_215251" align="aligncenter" width="600"]
رئیس انجمن صنایع همگن قطعهساز گفت: دست ما برای تحریمکنندگان رو شده است و قادر به استفاده از روشهای قبلی برای دور زدن تحریمها نیستیم[/caption]
شرط تداوم حضور چینی‌ها و سکوت چانگان
پس از انتشار بیانیه پژو-سیتروئن در خصوص تعلیق سرمایه گذاری این شرکت در ایران و اعلام موضع رنو در این زمینه، در حالی که پیش بینی نمی شد، خیلی زود شایعه خروج برخی چینی‌ها از کشور نیز به گوش رسید. خبری که به سرعت با واکنش شرکای ایرانی همراه شد و آنها طی بیانیه ای، ضمن تکذیب این خبر، از ادامه همکاری خود با شرکای چینی خبر دادند و البته اعلام کردند این کمپانی با توجه به سرمایه گذاری کلانی که در ایران انجام داده، مادامی که دولت چین همراه دولت و نظام ایران است، مانند گذشته به فعالیت خود در ایران ادامه خواهد داد.
قیدِ شرطِ حضور در صنعت خودروی ایران در این بیانیه یعنی «تداوم همراهی دولت چین با دولت و نظام ایران»، به هر حال ابهاماتی در زمینه تداوم حضور قطعی این شرکت را به همراه دارد.
به‌عنوان مثال حضور چانگان و شرایط ادامه همکاری این شرکت با سایپا نیز چندان شفاف به نظر نمیرسد. چانگان که سال گذشته از عرضه سه محصول جدید خود، یعنی CS75، CS55 و CS95 به بازار ایران خبر داده بود، امسال همچنان فقط همان CS35 را در بازار کشور دارد و در مورد عرضه محصولات جدید نیز سیاست سکوت را در پیش گرفته است.
برخی از کارشناسان، همکاری خودروسازان آمریکایی با چانگان - ازجمله بهره گیری از تکنولوژی کمپانی فورد آمریکا در نسل جدید محصولات این خودروساز چینی - را دلیل بازبینی برنامه های آن برای ادامه حضور در ایران و معطل ماندن راهاندازی خطوط تولید مدلهای جدید چانگان در کارخانه ایرانکاوه (زیرمجموعه گروه سایپا) میدانند.
بلاتکلیفی جیلی و جک برای حضور در ایران
به گزارش «دنیای خودرو»، حتی شرکای قدیمی چینی بازار ایران نیز ممکن است در شرایط جدید مانند دوره تحریمهای قبلی حضور خود را به صورت چراغ خاموش و با عرضه خودرو صرفا تحت برندهای داخلی ایران ادامه دهند. شرکت جیلی هم که همکاریهایی با آمریکاییها دارد، هنوز تکلیف خود را به شکل قطعی روشن نکرده است.
این شرکت که فرایند تولید محصول در ایران را با همکاری خودروسازان بم پیش برده، هنوز اعلام موضع مشخصی در زمینه تداوم حضور یا ترک ایران نداشته است. در این زمینه، مدیر بازاریابی و فروش خودروسازان بم در گفت وگو با «دنیای خودرو» اعلام کرده بود: «شرکت جیلی متعهد است طبق قرارداد کار خود را انجام دهد. به این ترتیب خط تولید این شرکت در حال حاضر فعال است و خودروها در حال تولید و تحویل به مشتری هستند.»
توجه به این نکته ضروری است که شرکت جیلی پس از خرید شرکت ولوو و طراحی محصول مشترک جدید با این شرکت، از جمله شرکتهای چینی به شمار میرود که به طور جدی ورود و حضور در بازارهای اروپا، آمریکا و کانادا را در برنامه های آینده خود دارد.
با این حال و با وجود همکاری این شرکت با خودروسازان بم به عنوان نماینده انحصاری خود در ایران در عرصه تولید محصول، از اواخر سال گذشته برای واردات برخی از مدلها به ایران، مذاکراتی با هلدینگ ناصح نیز داشته است و قرار است خودروهای وارداتی این شرکت چینی امسال به بازار کشور عرضه شود.
غیر از این، شرکت جک نیز مدتها است با همکاری کمپانی فولکسواگن و با برند «سول» در حال عرضه محصول مشترک جدید به بازار جهانی خودرو است. به این ترتیب با توجه به سیاستهای شرکت فولکس واگن، اگر قرار بر ورود این برند جدید به بازارهای آمریکایی باشد، شاید بتوان در مورد ادامه حضور جک در ایران نیز تردید کرد.
همانطور که این تردید در خصوص اجراییشدن برنامه تولید خودروهای امجی در ایران وجود دارد. زیرا برند انگلیسی امجی نیز تحت تملک سایک موتور چین است که با جنرال موتورز آمریکا همکاری دارد.
