به گزارش «اخبار خودرو»،در دهه 80، صنعت خودرو کشور دچار تحولاتی شد که ماحصل آن ساخت موتور ملی توسط کمپانی ایران‌خودرو بود. این موتور در ابتدای تولید از کیفیت بالایی برخوردار بود اما با گذشت زمان و پررنگ شدن تحریم‌ها، افت تامین قطعات موتوری، سبب کاهش کیفیت این محصول شد. موتور EF7 یا موتور ملی در قیاس با رقبای هم‌حجم و هم‌کلاس از برتری بسیاری برخوردار است اما کاهش کیفیت مقطعی آن باعث شد، اعتمادسازی برای مشتریان این موتور سخت شود. باید این نکته را هم در نظر داشت که این موتور، اولین موتور پایه گازسوز دنیا تلقی می‌شود و باید به آن فرصت بیشتری داد تا آزمون‌وخطاها را بگذراند. در این خصوص و درباره طراحی این موتور، همچنین ضعف‌ها و قدرت‌هایش گفت‌وگویی با مهندس کرباس‌فروش‌ها، معاونت تحقیق و توسعه شرکت ایپکو انجام دادیم که در ادامه از نظر می‌گذرانید. طراحی و ساخت موتور ملی چه مدت زمان برد‌؟ کار روی موتور ملی بین سال‌های 82 و 83 آغاز و حدود سال‌های 85 یا 86 کارهای تولیدی آن وارد مرحله اجرایی شد. آیا موتور ملی اولین پروژه کمپانی FEV در ساخت موتور پایه گازسوز بوده است؟ موتور EF7 اولین موتور پایه گازسوز دنیا به حساب می‌آید و قرار بود گاز، سوخت مصرفی اصلی موتور باشد. تا آن زمان ساختار موتورهای گازسوز موجود، بر اساس موتورهای بنزین‌سوز بود که برای مصرف سوخت گاز تطبیق داده می‌شدند. از آن‌جایی‌که کشور ایران دارای منابع گاز طبیعی فراوانی است، این مزیت سبب شد هنگام تعریف موتور، سوخت گاز مورد توجه قرار گیرد. در کشورهایی که سوخت گاز وجود دارد معمولا شرکت‌هایی که صاحب تکنولوژی هستند، یکی از محصولات‌شان را به‌شکل کارخانه‌ای و استاندارد تبدیل به گازسوز می‌کردند. اما این موتور از ابتدا گازسوز بود و با طول عمر و قابلیت‌های رانندگی که برای سوخت بنزین صادق است، تعریف شد. یکی از نقدهای وارده به این موتور، عملکرد نه‌چندان مطلوب آن با سوخت گاز است. با توجه به اینکه از ابتدا روی موتور گازسوز کار شده،‌ آیا این نقدها وارد است؟ براساس نظرسنجی و بازخورد مشتریان، موتور EF7 در مقایسه با سایر محصولات، با سوخت گاز عملکرد بهتری دارد. اما باید در نظر داشت که وقتی درباره موتور خودرو صحبت می‌کنیم، بخشی از موضوعات به مسائل علمی بازمی‌گردد. یعنی عملکرد موتور گازسوز با عملکرد موتور بنزین‌سوز متفاوت است و باید این مورد را در نظر داشت. سوخت گاز،‌ خشک است اما بنزین، سوخت مرطوب محسوب می‌شود و به همین دلیل خنک‌کاری بیشتر سوپاپ‌ یا سیت صورت می‌گیرد. در زمان تولید این موتور، تمهیداتی اندیشیدیم که با توجه به تفاوت ‌آن با موتورهای پایه بنزینی، کم‌ترین اختلاف و طول عمر مناسب را داشته باشد. در حال حاضر عمر این موتور با سوخت گاز، با طول عمر موتور بنزین‌سوز یکسان است و مشتری‌هایی که از خودروهای دوگانه‌سوز استفاده می‌کنند، به‌دلایل مذکور از موتور EF7 راضی هستند. آیا این موتور قابلیت نصب توربو دارد؟ در بدو تعریف این پروژه، این موتور به‌صورت «خانواده موتور» تعریف شد. خانواده موتور یعنی این‌که بتوانیم نسخه‌های مختلفی را با کم‌ترین تغییرات در اجزا تولید کنیم. به همین دلیل،‌ موتور ملی امکان نصب توربو را دارد. برخی کارشناسان عقیده دارند نصب توربو در این موتور به‌دلیل عدم سیستم خنک‌کاری و روغن‌کاری مناسب، اشتباه است. این موضوع صحت دارد؟ از همان ابتدا با توجه به این موارد قطعات اصلی مانند بلوک، میل‌لنگ، سرسیلندر، شاتون و... برای این موتور طراحی شده است. به همین دلیل در همان ابتدا موتور ملی برای این‌که روی توربو نصب شود، طراحی شده است. از لحاظ علمی، بهره‌مندی از سیستم CVVT برای مکانیزم سوپاپ‌بندی در کنار توربو، سبب افزایش استهلاک می‌شود. این موضوع تا چه حد صحت دارد؟ سیستم CVVT سبب بهبود احتراق و افزایش راندمان می‌شود، همچنین برای کنترل EGR یا گازهای پسماند داخل سیلندر به‌کار می‌رود و الزاما این دو سیستم، عملکرد مشابهی ندارند. باید توجه داشت، برای گشتاور دورهای کم، ترکیب سیستم CVVT و توربو، از مزایایی به‌شمار می‌آید که با تغییر سوپاپ در این منطقه کاری می‌توان بوست بهتری گرفت و توربینی را که در این منطقه ضعیف‌تر عمل می‌کند، تحت کنترل داشت تا گشتاور بهتری در دورهای کم دریافت کرد. از آنجایی‌که توربو در دورهای بالاتر کار می‌کند، استهلاک بیشتر اما CVVT عمری معادل عمر موتور دارد. برخی کارشناسان عقیده دارند گیربکس نصب‌شده روی این موتور با آن هماهنگی ندارد. آیا این موضوع صحت دارد؟ پاسخ به این سوال کاملا به سلیقه راننده بازمی‌گردد. به این معنا که مثلا شخصی دوست دارد سریع دنده تعویض شود و دیگری خواستار زیاد بودن فاصله تعویض دنده است، پس در این شرایط نظرات متفاوت است. در مجموع برای این موتور، نسبت به موتور XU7 که روی سمند قرار گرفت، اهداف سخت‌گیرانه‌تری در نظر داشتیم، بنابراین کاملا با گیربکس هماهنگ است. با توجه به کیفیت سوخت داخلی، آیا نصب توربو روی این موتور، تنش حرارتی را افزایش می‌دهد؟ کیفیت سوخت داخل کم نیست و گاهی نقدهای غیرمنصفانه‌ای به آن وارد می‌شود. شاید در مقاطعی از سال کیفیت سوخت پایین بیاید اما همیشه این‌طور نیست. به همین علت کیفیت سوخت برای موتور مشکل عمده‌ای ایجاد نمی‌کند. موتور ملی برای اکتان 92 یا 95 طراحی شده است اما با سوخت‌های اکتان پایین ‌هم کار می‌کند، هرچند امکان دارد، هنگام کار در این شرایط افت عملکرد داشته باشد. در برنامه ECU این موتور، توان تشخیص افت کیفیت سوخت وجود دارد، به این شکل که برای تشخیص باید مدتی با آن سوخت کار کند و در صورت ناک زیاد، هشدار دهد. آیا تاکنون گزارشی از ضعف طراحی موتور دریافت کرده‌اید؟ ایران‌خودرو یک سیستم تضمین کیفیت دارد و به‌طور مرتب، خرابی‌ها یا تعویض قطعه از نمایندگی‌ها برایش گزارش می‌شود. ایرادی چون ضعف گیربکس یا موتور هیچ‌گاه جزو 10 ایراد اصلی در این گزارش‌ها نبوده است. با توجه به تجربه طراحی موتور EF7، آیا توان طراحی موتور در داخل کشور را داریم؟ به‌طور کلی طراحی موتور خودرو شامل اجزای مختلفی است. در بحث هویت کلی طراحی موتور، ما تسلط لازم را پیدا کرده‌ایم اما اجزایی در این طراحی وجود دارند که به سایرین مرتبط می‌شوند. به‌طور مثال ریز اطلاعات طراحی پیستون، تسمه یا انژکتور تنها تحت مالکیت یک‌سری از شرکت‌های سازنده است. بنابر‌این در دنیا کسی از صفر تا صد موتور خودرو را طراحی نمی‌کند و کار اشتراکی است. اما مانند دیگر شرکت‌های جهانی، در بخش طراحی جامع موتور که اجزای مختلفی را کنار هم قرار می‌دهند، ما قادر به انجامش هستیم. آیا سیاستی برای تولید موتور با حجم و سیلندر بالا در خودروسازی داخل وجود دارد؟ در حال حاضر الزامات قانونی در راستای کاهش آلایندگی و پایین آمدن مصرف سوخت وجود دارد. شاید بازار خواستار موتور پرقدرت باشد اما باید مساله الزامات را هم در نظر داشت. اگرچه در خصوص موتورهای توربو پروژه‌هایی داریم، اما طراحی یا تولید موتور پرقدرت با تعداد سیلندر بالا در دستور کار ایران‌خودرو قرار ندارد. چه تست‌هایی در زمان ساخت یک موتور انجام می‌‌شود؟ تست‌ها در چند فاز یعنی در زمان کانسپت، جزئیات طراحی و محصول توسعه‌یافته، صورت می‌گیرند. در واقع فرآیند طراحی از یکسری نیازمندی شروع می‌شود که با اعلام این نیازمندی‌ها، طراح با خلاقیت و الگو‌برداری‌هایی که انجام داده است، راه‌حل‌هایی پیشنهاد می‌کند. سپس ما پیشنهادها را ارزیابی و بررسی می‌کنیم که آیا توان اجرای آن وجود دارد یا خیر. به‌عنوان پرسش آخر، موتوری که طراحی آن به‌طور کامل خارجی است چرا ملی خطاب می‎شود؟ بارها این پرسش مطرح شده است. ملی بودن به معنای کسب مالکیت صددرصدی است. به این معنا که ما بدون نیاز به اجازه، می‌توانیم با این موتور هر کاری انجام دهیم و مالکیت کامل آن‌را در اختیار داریم. از همین‌رو مالک تام موتور ملی، گروه ایران‌خودرو است و هرکاری که بخواهد، می‌تواند روی این موتور انجام دهد.