به گزارش «اخبار خودرو»، خودروسازان داخلی در دولتهای یازدهم و دوازدهم افزایش تولید را تجربه کردند و یک روند صعودی را در این زمینه به ثبت رساندند. حال آمارهای منتشرشده از تولید خودرو در خردادماه و تیرماه سال جاری نشان میدهد که در این دو ماه نسبت به ماههای مشابه سال گذشته به ترتیب 19.6 و 22.8درصد کاهش تیراژ رقم خورده است. در همین حال، انجمن صنفی خودروسازان ایران و انجمن سازندگان قطعات و مجموعههای خودرو در نامهای سرگشاده به وزیر صمت اعلام کردهاند در صورت عدم تامین فوری ارز و مواداولیه داخلی موردنیاز، صنایع خودرو و قطعهسازی کشور از شهریورماه 1397 متوقف خواهند شد و تولید خودرو در کشور به میزان حداقل 80درصد کاهش خواهد یافت. بر این اساس، سه سناریو پیش روی خودروسازی کشورمان قرار دارد؛ تامین ارز موردنیاز و صدور مجوز فروش به نرخ آزاد که در ابتدا موجب «رشد قیمتها و تعدیل تیراژ» و در ادامه باعث «تعدیل قیمتها و رشد تیراژ» خواهد شد و صنعت خودرو را از شرایط فعلی نجات خواهد داد. حالت دوم تامین ارز قطعهسازان و عدم صدور مجوز افزایش قیمت است که ضمن تشدید شرایط فعلی باعث ادامه حیات خودروسازان برای چند ماه میشود و حالت سوم نیز پاسخ منفی به هر دو درخواست است که به بیکاری 450هزار نفر در بخش قطعهسازی و 120هزار نفر در صنعت خودرو منجر میشود. در این صورت سرنوشت خودروسازان نیز مبهم خواهد بود و میتوان آیندهای همانند صنایع نساجی یا لوازم خانگی را برای آن متصور بود.
تولید 1.7میلیون خودرو در سال 97 محقق نخواهد شد
سال گذشته بیش از یکمیلیون و 500هزار دستگاه انواع خودرو سواری و کاروتجاری توسط خودروسازان داخلی به تولید رسید. براساس هدفگذاریهای وزارت صنعت، معدن و تجارت، مقرر بود امسال نیز یکمیلیون و 700هزار دستگاه انواع خودرو به تولید برسد. اما به دلایلی که اشاره شد، این میزان تولید خودرو قابل تحقق نخواهد بود. عامل اول این وضعیت قطع همکاری شرکای خارجی خودروسازان داخلی است. طی سه سال گذشته قراردادهای مهمی بین شرکتهای خودروسازی ایران و اروپایی منعقد شده بود و برخی از محصولات تعیینشده در این قراردادها برای تولید مشترک نیز به مرحله عرضه به بازار رسید و مورداستقبال بالای مشتریان قرار گرفت. با این حال، تحریمهای آمریکا سبب شد اروپاییها بهویژه فرانسویان عطای کار در ایران را به لقایش ببخشند. دومین عاملی که موجبات کاهش تولید خودرو را رقم زده، نوسانات ارزی است که بهشدت هزینه تولید خودرو و قطعات را بالا برده است. به موازات این مشکلات، قطعهسازان نیز نهتنها بهخاطر تخصیص نیافتن ارز دولتی برای واردات مواداولیه و قطعات نیمساخته به مشکل برخوردهاند، بلکه در تامین مواداولیه داخلی نیز با موانعی روبهرو هستند. همه این موضوعات، خودروسازان را برای حفظ تیراژ تولید در تنگنا قرار داده است. بنابراین دیگر نمیتوان انتظار روند صعودی تولید خودرو را در کشور داشت.
هشدار به سهامداران شرکتهای خودرویی
با نگاهی به تاخیرهایی که در تحویل خودروهای ثبتنامی وجود دارد، میتوان فهمید خودروسازان شرایط خوبی را سپری نمیکنند. کاهش تولید به دلیل کمبود قطعه تاثیر مستقیمی بر عملکرد مالی خودروسازان خواهد گذاشت، بهویژه آنکه هم هزینههای تولید و هم هزینههای تامین مالی خودروسازان نیز بهشدت افزایش یافته است. در همین رابطه، مصطفی احمدلو، کارشناس بازار سرمایه در گفتوگو با روزنامه «دنیای خودرو» اظهار داشت: «در مجمع سالانه سال مالی 96 خودروسازان که در آخرین روزهای تیرماه برگزار شد، برخی از خودروسازان بین سهامداران خود سود توزیع کردند که یکی از دلایل اصلی آن، افزایش تولید در سال گذشته بود اما با توجه به کاهش تولید خودرو که برای سالجاری پیشبینی میشود، باید گفت سهامداران برای سال مالی 97 باید انتظار تقسیم زیان داشته باشند.» این کارشناس بازار سرمایه درمورد دلایل کاهش تولید خودرو نیز گفت: «تحریمهای آمریکا علیه خودروسازی کشورمان، علاوهبر خروج شرکتهای خودروسازی اروپایی از ایران، التهابات ارزی و افزایش چندهزار تومانی نرخ دلار را نیز رقم زد که در نهایت به مشکلات تخصیص ارز دولتی برای تامین مواداولیه و همچنین واردات قطعات موردنیاز منجر شد و با این تفاصیل کاهش تولید خودرو در سالجاری و تقسیم زیان در پایان سال مالی 97 طبیعی به نظر میرسد.» احمدلو تاکید کرد: «سال مالی 97 برای خودروسازان بسیار سخت خواهد بود و با توجه به شرایطی که خودروسازان در آن قرار دارند، سهامداران نیز باید خود را برای این شرایط سخت آماده کنند و انتظار معجزه نداشته باشند.»
زمین خوردن صنعت خودرو با تداوم قیمتگذاری دستوری
در چنین شرایطی، سهامداران چارهای ندارند جز آنکه برای اصلاح و تصحیح نحوه قیمتگذاری به شورای رقابت فشار بیاورند و بهرهگیری از مکانیزم عرضه وتقاضا برای قیمتگذاری را به عنوان یک مطالبه جدی مطرح کنند.
شرایط به حدی دشوار است که خودروسازان بزرگ داخلی با ارسال نامهای از رئیسجمهوری درخواست کردهاند با توجه به آزادسازی نرخ ارز و حذف ارز دولتی و نیز تورم مواداولیه داخلی، اجازه دهد قیمت محصولات آنها در حاشیه بازار تعیین شود. بنا بر شنیدهها، محمد شریعتمداری، وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز با خودروسازان در این موضوع همرای است، زیرا شرایط خودروسازی و قطعهسازی بسیار حاد شده است و زمین خوردن آنها در صورت تداوم قیمتگذاری دستوری بسیار محتمل است.
خودروسازان و البته قطعهسازان، این را هم میگویند که نتیجه دخالت شورای رقابت در قیمتگذاری خودرو، علاوهبر زیان خودروسازان و سهامداران آنها، نارضایتی مشتریان و داغشدن پدیده دلالی در بازار خودرو است. به اعتقاد فعالان صنعت خودرو، شورای رقابت باید از قیمتگذاری خودرو دست بکشد و اجازه دهد مانند سالهای پیش از سال 92 تعیین قیمت در حاشیه بازار انجام شود تا ضمن قطع دست دلالان و واسطهها، شرکتهای خودروساز و سهامداران آنها متحمل ضرر و زیان نشوند.