مهرداد خدیر - هجوم یا استقبال گسترده برای خرید محصولات پیشفروش شده توسط خودروسازان داخلی اسباب طعنههایی در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی شده است. اما این طعنهها و خودسرزنشیها در حالی است که اتفاقا دلایل کاملا روشنی را میتوان برای این استقبال برشمرد. نخست اینکه با کاهش ارزش پول ملی و نگرانی درباره اندوختهها و سرمایهها، پساندازهای ریالی و موجودیهای نقدی به طلا، ارز، ملک و خودرو تبدیل میشود. البته بهتر این است که مردم سراغ بورس بروند اما اوضاع بازار سهام هم خوب نبوده و کار هر کسی هم نیست.
طلا هم پر ریسک شده و دست خیلیها میلرزد که بابت یک سکه ۴ میلیون تومان بپردازند. ارز نیز در برخی مجاری غیررسمی جنبه قاچاق پیدا کرده و با خطر جعلی بودن روبهروست و همه هم اهل اینگونه تبدیلها نیستند. ملک هم دستکم با زیر ۱۰۰میلیون در شهرهای کوچک و چند برابر در شهرهای بزرگ در دسترس نیست.
دوم اینکه احتمال افزایش قیمت بنزین وجود دارد و این موجب ارزشمندتر شدن خودروهای کممصرف مانند پراید است.
سوم اینکه پراید مانند پیکان یکی از نمادهای طبقه متوسط شهری است که در بحرانهای اقتصادی نگران فروغلتیدن به پایینتر است.
چهارم اینکه وقتی با آغاز مرحله اول تحریمها از نیمه مردادماه شاهد این وضعیت هستیم، طبیعتا این نگرانی وجود دارد که با آغاز مرحله دوم آن از نیمه آبانماه، اوضاع، بغرنجتر شود.
پنجم اینکه این تلقی یا تصور در جامعه وجود دارد که با تشدید تحریمها خودروها در تامین قطعات دچار مشکل شوند. از این رو، خودروهای پرتیراژ را به لحاظ قطعات، مطمئنتر میدانند.
دلیل ششم اختلاف قیمت بسیار بالا با بازار است.
هفتم اینکه وقتی شرکت خودروساز اقدام به پیشفروش میکند، نوعی اطمینانخاطر ایجاد میشود و خریداران احساس نمیکنند کاری خلاف قانون و وجدان عمومی انجام دادهاند یا سرشان کلاه رفته است.
هشتم اینکه بخشی از رفتارهای ما از روی چشم و همچشمی و عقبنماندن از قافله است؛ زندگی در ایران به یک مسابقه تبدیل شده و این گزاره ریشه در نظام آموزشی دارد.
نهم اینکه انگیزه برخی هم استفاده از خودرو برای کار در اسنپ و تپسی یا به صورت مستقل است و اکنون نیز بیم از دست دادن کار بالاست.
و نکته دهم اینکه برخی جوری انتقاد میکنند که انگار محصولات ژاپن و کره و آلمان را رها کرده و دو دستی به خودروسازان داخلی چسبیدهایم. وقتی دایره انتخاب محدود و فاصله قیمت هم بسیار است، چگونه میتوان مردم را برای استقبالشان شماتت کرد؟