به گزارش «اخبار خودرو»، ازجمله گامهایی که تاکنون در این راستا برداشته شده، حذف اتوبوسهای گازوئیلی و جایگزینی آنها با نمونههای الکتریکی است. هرچند این موضوع هنوز در تمام شهرها فراگیر نشده و اندک دولتهایی در این زمینه فعالیت خود را آغاز کردهاند اما برنامهریزیهای دقیق آنها موجب موفقیت این پروژهها بوده است. در همین راستا، بسیاری از خودروسازان قدیمی به تولید مدلهای الکتریکی روی آوردند یا حتی خودروسازان جدیدی کار خود را در زمینه تولید اتوبوسهای برقی آغاز کردند. تازهترین آمارها نشان از آن دارد اروپاییها در بهکارگیری اتوبوسهای الکتریکی بیشترین سهم را تاکنون داشتهاند. همچنین بعد از این کشورها، ایالات متحده آمریکا اقداماتی را در این زمینه انجام داده و از تولیدکنندگان چینی اینگونه خودروها به منظور تجهیز ناوگان خود کمک گرفته است. نگاهی به میزان استفاده از اتوبوسهای برقی در مقیاس جهانی نشان از آن دارد که براساس پیشبینیها، تعدادکل ناوگان اتوبوسهای برقی در سراسر جهان به حدود 173هزاردستگاه رسیده است که در این بین کشور چین با دراختیارداشتن 8درصد از سهم کل ناوگان جهان که در شهرهای پکن، شانگهای و شنژن مشغول فعالیت هستند، در این زمینه پیشتاز است. این اقدام، با کمک برنامه «اتوبوسهای بهرهمند از انرژیهای نو» این کشور به انجام رسیده است.
تجهیز ناوگان جرجیا با الکتروباسهای BYD
آمارها نشان از آن دارد آمریکاییها درپی نگرانی از افزایش آلایندهها، بین سالهای 2013 تا 2015 به استفاده از خودروهای الکتریکی برای حملونقل روی آوردهاند. شرکت بیوایدی چین یکی از بزرگترین تولیدکنندگان اتوبوسهای الکتریکی در دنیا، در سالهای اخیر توانسته است سهم بزرگی از بازار این خودرو را در اختیار بگیرد. این خودروسازی بهتازگی در یکی از فراخوانهای ایالت جورجیای آمریکا موفق شد تامین ناوگان اتوبوسرانی این کشور را در اختیار بگیرد. بیوایدی را میتوان نخستین خودروساز چینی دانست که موفق شده است به ناوگان حملونقل آمریکا وارد شود. از این رو پیشبینی میشود تعداد اتوبوسهای چینی موجود در جادههای آمریکا، تا سال 2025 به یکمیلیون دستگاه برسد. از آنجا که تعدادی از شرکتهای چینی در توسعه این قبیل خودروها پیشتاز هستند، بهنظر میرسد این شرکتها به تامینکنندگان اصلی خودروهای حملونقل عمومی تبدیل شوند و البته بیوایدی، طلایهدار این ورود گسترده محسوب خواهد شد. در حال حاضر بیوایدی در ایالاتمتحده مشتریان شناختهشدهای از قبیل فیسبوک، دانشگاه استنفورد، دانشگاه لسآنجلس و شبکه حملونقل لانگبیچ دارد. بهکارگیری وسایل نقلیه الکتریکی یا هیبرید در سیستم حملونقل جورجیا، به این ایالت کمک خواهد کرد تا سال 2020 معادل 20درصد از حجم گازهای گلخانهای را کاهش دهد. در صورت تداوم این امر، این میزان کاهش تا سال 2030 میلادی به 40درصد خواهد رسید. پیشاز این نیز نیویورک اتوبوسهای برقی را مورد آزمایش قرار داده بود تا در صورت موفقیت آنها، تولید انبوه را مدنظر قرار دهد. شهردار لسآنجلس هم پیش از این اعلام کرده بود که در نظر دارد 36.1میلیوندلار روی اتوبوسهای برقی سرمایهگذاری کند و در نظر دارند تا سال 2030 اتوبوسهای بخشی از شهر را به صورت کامل برقی کنند.
اروپاییها؛ جلوتر از همه
براساس آمارهای منتشرشده شهرهای اروپایی بیشترین میزان بهکارگیری اتوبوسهای برقی را به خود اختصاص دادهاند؛ تاکنون بیشاز 25 شهر اروپایی به استفاده از این خودرو در ناوگان حملونقل عمومی خود روی آوردهاند. شاید اصلیترین دلیل آن را بتوان در ممنوعیت تردد خودروهای دیزلی در شهرهای این اتحادیه تا سال 2020 و 2025 دانست؛ بازه زمانی که براساس آن قرار است موتورهای دیزلی از چرخه حملونقل حذف شوند. همین گزارشها حاکی از آن است که ناوگان این شهرها در مجموع 40هزار دستگاه اتوبوس را دربرمیگیرد. این در حالی است که 6درصد این ناوگان یعنی بیش از 2500دستگاه از آنها تاکنون برقی شدهاند. 13شرکت بهرهبردار حملونقل عمومی و سازمان اروپایی دیگر نیز استراتژی خود را مبنی بر استفاده از اتوبوسهای برقی تا حداکثر سال2025 اعلام کردهاند. بر همین اساس پیشبینی میشود 6100دستگاه اتوبوس برقی وارد عرصه فعالیت شوند و 43درصد کل ناوگان 14هزار دستگاهی را از آن خود کنند. همچنین در این گزارش، تجزیه و تحلیلی روی بازار تولیدکنندگان اتوبوس انجامپذیرفته که نتایج آن نشان میدهد مجموعه اتوبوسهای برقی تولیدشده در اروپا نیازمند تکامل و بهسازی تا سالهای 2018 و 2020 هستند. یافتهها نشان میدهند که هماکنون 1300دستگاه اتوبوس برقی در قاره اروپا تحویل یا سفارش داده شدهاند. این اتوبوسها انواع گوناگونی از تکنولوژیهای اتوبوسهای برقی همچون هیبرید یا باتری را شامل میشوند. انگلستان با 18درصد در صدر فهرست سفارشها قرار دارد و پس از آن کشورهای هلند، سوئیس، لهستان و آلمان (با سهمی در حدود 10درصد) جای گرفتهاند.
چین؛ بزرگترین تولیدکننده و مصرفکننده الکتروباسها
چین نهتنها یکی از بزرگترین تولیدکنندگان اتوبوسهای الکتریکی شناخته میشود و توانسته است سهم پررنگی در ناوگان شهرهای پیشرفته داشته باشد، بلکه از تجهیز ناوگان خود به این اتوبوسها غافل نمانده است. از این رو، دولت چین طی یک اقدام تمام ناوگان کلانشهر شنزن را به اتوبوسهای الکتریکی مجهز کرد. این اقدام در راستای برنامه چین با نام «اتوبوسهای برقی در چین» انجام شد و شهر شنزن به عنوان نخستین شهر بیشاز 385هزار اتوبوس را در این برنامه گنجانده است. دولت چین برای تجهیز شنزن به اتوبوسهای برقی 150هزار دلار سرمایهگذاری کرده است. این در حالی است که دیگر شهرهای چین هم براساس این برنامه پیش میروند و کار خود را روی اتوبوسهای برقی آغاز کردهاند.
تجربه ایران در استفاده از اتوبوسهای الکتریکی
ایران نیز جزو نخستین کشورهایی بود که از حضور اتوبوسهای برقی در یکی، دو خط استقبال کرد اما این برنامهریزی در سالهای ابتدایی خود با شکست روبهرو شد. عامل اصلی موفقیت این پروژهها در شهرهای مختلف دنیا، برخورداری از زیرساختهای لازم بهمنظور استفاده از اتوبوسهای برقی است. بهطور قطع اتوبوسهای الکتریکی نیازمند تعبیه منابع برقی و ایستگاههای شارژی هستند.
اتوبوسهایی که در ایران مورداستفاده قرار گرفتند، مدلهایی بودند که با استفاده از سیم به منبع اصلی متصل بودند و برق موردنیاز خود را تامین میکردند. هرچند این مدلها در ابتدای کار برای ناوگان کشور کافی به نظر میرسیدند اما با پیشرفت مدلهای الکتریکی و تجهیز آنها به باتریهای قابل شارژ، ناوگان ایران از رقابت بازماند و نتوانست این پروژه را همزمان با شهرهای بزرگ دنیا پیش ببرد. استفاده از اتوبوسهای باتریدار نیز بهدلیل نبود زیرساختهای لازم در کشور عملی نخواهد شد. مگر آنکه دولت به منظور کاهش آلایندگیهای زیستمحیطی، هرچه سریعتری برای تامین زیرساختها اقدامات لازم را انجام دهد.