به گزارش «اخبار خودرو»،شکایت از کیفیت ساخت خودروهای داخلی همواره وجود داشته است. گاهی باز و بسته‌کردن درهای خودرو با سختی انجام می‌شود و همین مشکل بهظاهر ساده باعث نارضایتی مردم و انتقادات همیشگی از یک برند خودرویی می‌شود. سایپا به‌عنوان یکی از دو خودروساز بزرگ کشور موفق شده است در یکی، دو سال گذشته با حل مشکلات اینچنینی رضایت مشتریان را جلب کند.
آنطور که محمد تهامی، مدیر تضمین کیفیت گروه خودروسازی سایپا می‌گوید پروژه‌های کیفی بسیاری بهمنظور افزایش رضایت مشتریان و البته افزایش کیفیت خودروها در نظر گرفته شده است تا مشکلاتی که در برخی خودروها وجود دارد، برطرف شود. همچنین پیشنهادهایی درراستای تقویت و ارتقای قطعه‌سازان کوچک ارائه شده است که ازجمله آن‌ها میتوان به راهکار ادغام و فعالیت همگرا در قالب هلدینگ یا تشکیل جوینتونچرها و کنسرسیومهایی با حضور قطعه‌سازان بزرگ اشاره کرد.
در بخش پایانی گفت‌وگو با مدیر تضمین کیفیت سایپا، از مجموعه کارهایی که سایپا بهمنظور افزایش کیفیت خودروها انجام داده است، صحبت شد. وی همچنین از تنظیم سند جامع کیفیت صنعت خودرو خبر داد که به تمام مشکلات و نیازهای کیفی صنعت خودرو می‌پردازد.
به‌صورت کلی چه کارهای در سطوح بالادستی برای کیفیت خودروها در حال انجام است؟
در این خصوص سندی با عنوان سند جامع کیفیت صنعت خودرو با محوریت وزارت صمت، نظرات شرکت‌های خودروساز و صاحبنظران در حال تهیه است که تمام عارضهها و نیازهای این حوزه از طراحی تا قطعات و خودروسازی و خدمات پس‌از فروش در آن دیده خواهد شد و ما بسیار امیدواریم که با کمک و مشارکت همه ذی‌نفعان و سازمانهای درگیر و استادان دانشگاه و صنعت در این حوزه بتوان حرکتهای خوبی انجام داد.
درحالحاضر وضعیت کیفی محصولات سایپا را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
با توجه به جریمه کیفی که از سوی شورای رقابت مطرح شده است و شامل قیمت‌ها هم می‌شود، از سال گذشته در مورد پراید پروژه‌های بهبود کیفی را در سایپا تعریف کردیم که هم خودروساز و هم قطعه‌ساز را شامل می‌شود. از این‌رو پرایدهای تولیدشده در سال 96 و 97 یک رده بالاتر در سطح کیفی به‌دست آورده‌اند و از یک‌ستاره به دو ستاره در ارزیابی کیفی رسیده‌اند. شرکت ISQI هم ارتقای کیفی این خودروها را تایید کرده، تیبا نیز دو ستاره شده است. برای سهستاره شدن تیبا برنامه‌هایی داریم. همچنین برای کوییک و ساینا هم برنامه‌هایی به منظور ارتقا در نظر داریم. برای محصولات جدیدتر مانند چانگان و آریو نیز برنامه‌هایی داریم که بخشی از آن‌ها انجام شده است. چانگان و آریو دستی چهارستاره شده‌اند و برای آریو اتوماتیک هم قصد داریم تا پایان سال ارتقا پیدا کند. سیاست ما درباره بعضی محصولات حفظ کیفیت و برای برخی دیگر ارتقای کیفیت است. همچنین بسته به پلت‌فرم و ادامه تولید آن، روی بحث برای سرمایه‌گذاری‌های کیفی هم کار می‌کنیم. به‌همان اندازه که بحث کیفیت برای ما اهمیت دارد، داخلی‌سازی نیز مهم است. برخی قطعات چانگان مانند شیشه بالابر و صندلی داخلی‌سازی شده‌اند و در کنار آن ارتقای کیفی هم داشتیم. تعهد ما این است با داخلی‌سازی این قطعات، کیفیت آن افت نکند. برخی مشکلات ما هم به کمبود قالب برمی‌گردد که با کمک مدیریت ارشد و حمایت‌های مالی، بهبود کیفی خوبی داشته‌ایم. روی درهای جانبی، روی قفل و تجهیزات بازوبست خودرو تیبا 2میلیاردتومان سرمایه‌گذاری کرده‌ایم. درخصوص گیربکس تبیا نیز کار بزرگی انجام شد که به ازای هر گیربکس 150هزارتومان افزایش قیمت به‌همراه داشت. بنابر نظرسنجی انجامشده از مشتریان، از سال گذشته که این تغییر داده شده، شکایت‌های ما بسیار کم شده است. این نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند وضعیت ما در خصوص گیربکس بسیار بهتر شده است. این مساله را شرکت ISQI نیز تایید می‌کند.
به لحاظ فنی روی پراید چه کار کیفی انجام شده که ارتقای کیفی را برای این خودرو به‌همراه داشته است؟
به‌عنوان مثال شرکت بازرسی کیفیت مشکلی را اعلام کرد که روی عملکرد سیستم موتور این خودرو و ECU آن وجود داشت و به نرم‌افزار ECU برمی‌گشت. در این خصوص تعاملاتی با شرکت مگاموتور انجام دادیم و با تغییراتی که روی این نرم‌افزار انجام شد، مشکل برطرف شد. برخی پروژه‌های دیگر هم مانند بازوبست درهای پراید و عملکرد قفل‌ها هم پروژه‌هایی را در نظر گرفتیم. به‌طور کلی، روی پراید 18 پروژه کیفی تعریف شده که تعدادی از آن‌ها در حال پیگیری است و برخی از آن‌ها انجام شده و به نتیجه رسیده، موضوع اصلی این است سطح انتظار مشتریان از خودرو به مرور در حال افزایش است و خودروهای به‌روزتری وارد بازار می‌شوند. این در حالی است که پراید در ابتدا با آپشن‌های محدودتری تولید شد. البته زمانی که این خودرو طراحی شده است، بسیاری از این آپشن‌ها وجود نداشتند. اگر از مشتریان سوال کنید، به لحاظ سطح کیفی یکسری انتظارات را دارند اما به‌دلیل نداشتن برخی تجهیزات جدید ازجمله سانروف و سیستم‌های مولتی‌مدیا کیفیت پراید را مناسب ارزیابی نمی‌کنند. باید این دو موضوع از یکدیگر تفکیک شوند. منظور از کیفیت مواردی است که به نواقص و اشکالات کیفی و عملکردی برمی‌گردد یا آن‌چه نیاز جدید مشتریان است و با خودروهای دیگر مقایسه می‌شود. البته این نیازها هم به‌حق است و در قالب پروژه‌های دیگر پوشش داده خواهد شد. در محصولات جدید گروه سایپا مانند کوییک اتوماتیک و دستی و ساینا، سعی شده است مشکلات تجهیزاتی و کمبود آپشن‌های پراید و تیبا برطرف شود. ما باید انتظار مشتری را از پراید مدیریت کنیم. برخی تصور می‌کنند پراید با قیمت 22میلیون‌تومان را باید از نظر کیفی با سراتو 100میلیون‌تومانی قیاس کرد که مقایسه مناسبی نیست. باید سطح انتظار مشتری را با قیمتی که هزینه می‌کند، متناسب کنیم. این موضوع هم جزو درخواست ما از شرکت‌های ارزیابی است. در نظرسنجی‌های کیفی، گرچه خودروها در ردههای قیمتی دستهبندی می‌شوند اما در نهایت خودروهای 200میلیون‌تومانی با مدل 20میلیون تومانی مورد مقایسه قرار میگیرند و نتایج ارزیابی را مبهم می‌کنند.
کیفیت محصولات داخلی سقف مشخصی دارند و هرچه قیمت آن‌ها افزایش پیدا می‌کند، تنها هزینه تولیدشان را پوشش می‌دهد و تاثیری بر کیفیت ندارد. آیا این بار با افزایش قیمت‌ها، کیفیت محصولات هم افزایش پیدا می‌کند؟
زمانی که قیمت یک خودرو به لحاظ سیستم اقتصادی منطقی شود، باعث می‌شود خودروساز هزینه‌های قطعه‌ساز را بهموقع پرداخت کند. وقتی تامین مالی قطعه‌ساز منظم شود، بر کیفیت قطعه تاثیر می‌گذارد. کیفیت قطعه عامل اصلی تعیینکننده کیفیت محصول نهایی است. البته مشکل ما این است چون قیمت‌ها به‌روز نیستند، قطعه‌ساز نمی‌تواند مواد مناسب تهیه کند و بهموقع دستمزد کارگران را پرداخت کند.
تمام این مولفه‌ها بر کیفیت قطعه تاثیر می‌گذارند و قطعه بی‌کیفیت باعث می‌شود کیفیت خودرو افت پیدا کند. اگر بتوانیم تامین مالی قطعه‌ساز را انجام دهیم و تکنولوژی قطعه‌ساز را به‌روز کنیم و قالب‌های جدید بسازیم، بر کیفیت پراید تاثیر می‌گذارد. البته افزایش قیمت به بحث افزایش نهاده‌های تولید برمی‌گردد. درحالحاضر قیمت آلومینیوم، فولاد، مواد پتروشیمی و... افزایش پیدا کرده است. اگر قیمت‌ها اصلاح شوند، قطعا بر کیفیت هم تاثیر می‌گذارد.
درصورتی‌که استانداردهای جدید به مرحله اجرا برسند، روی کیفیت محصولات تاثیرگذار خواهد بود یا برخی خودروها از رده خارج خواهند شد؟
بخشی از استانداردها در سال جاری عملیاتی شد. در سال گذشته 56 استاندارد در نظر گرفته شده بود، اما در سال جاری آیتم‌های دیگری به این استانداردها اضافه شد و به 63مورد رسید. این استانداردها به‌طور قطع بر کیفیت محصول موثر خواهد بود. سایپا هم تلاش کرده است خود را با شرایط مورد نظر سازمان استاندارد تطبیق دهد و توانسته است نیازهایی را که از طریق نهادها اعلام می‌شود، برآورده کند. در سال جاری این اقدام انجام و مجوزهای شماره‌گذاری نیز دریافت شد.
استانداردهای جدید روی محصولاتی ازجمله پراید قابل‌اجرا خواهد بود؟
مطابق الزاماتی که قانون‌گذار تعیین کرده است، محصولات ما تا سال آینده به مشکلی برنمی‌خورد. برای سال آینده هم یکسری تمهیدات در نظر گرفتهایم تا بتوانیم تولید این محصولات را ادامه دهیم. با قطعه‌سازان درحال مذاکره هستیم تا به‌روزآوری استانداردها را انجام دهیم. سعی سایپا بر این است تا متناسب با نیازهایی که به‌طور قانونی الزام می‌شود، تطبیق پیدا کند. بنابراین حداقل به مدت یک سال تمام محصولات سایپا مجوز تولید را اخذ می‌کند.
برای سال آینده چه محصولاتی تولید خواهند داشت؟
سال بعد متناسب با سیاست‌ها تصمیم می‌گیریم تولید پراید ادامه پیدا کند یا خیر. براساس همین سیاست‌ها به لحاظ فنی و مهندسی، امکان برخی تغییرات وجود خواهد داشت و دیگر تغییرات طی مذاکره با سازمان استاندارد انجام خواهد شد. امکان تغییر خواسته سازمان استاندارد وجود دارد، چرا که برخی موارد موجود در استانداردها 85گانه درحالحاضر روی خودروهای اروپا هم وجود ندارد اما این استانداردها را برای محصولات جدید داخلی الزامی دانسته‌اند. این استانداردها را نمی‌توان روی محصولات قدیمی‌تر تسری داد. معاونت مهندسی شرکت با سازمان استاندارد و وزارتخانه درحال مذاکره هستند تا بخشی از این استانداردها اجرا شود و بخشی از آن مورد بازنگری قرار گیرد.
بحث تحریم‌ها چه اندازه بر کیفیت محصول اثرگذار خواهد بود؟
در گروه سایپا با تمرکز روی تامین قطعات و جلساتی که در سطح مدیریت ارشد برگزار می‌شود، با استفاده از منابع جدید و منابع داخلی اجازه ندادیم بحث کیفی متاثر از تحریم‌ها شود. به‌عنوان مثال در برخی قطعات برقی دچار تحریم شدیم که با شناسایی شرکت‌های توانمند داخلی بخشی از این قطعات را در داخل تامین کردیم و بخشی از آن‌ها را هم مانند ورق‌های بدنه از منابع خارجی که در تحریم‌ها نبودند، تامین کردیم. سعی می‌کنیم تحریم‌ها را مدیریت کنیم. چراکه تعهدی به مشتری داریم و مشتری نیز به اینکه ما در چه شرایطی هستیم کاری ندارد. مشتری به دنبال این است که خودرو را با سطح کیفی حداقلی دریافت کند. سعی ما بر این است از منابعی قطعات را تامین کنیم که نظارت کافی روی آن‌ها وجود داشته باشد و قطعات با حصول اطمینان وارد چرخه تولید ما شود.
طی دوره قبل تحریم‌ها در اوایل سال 90، کیفیت خودروها افت کرد. فکر می‌کنید در این دوره هم کیفیت خودروها کاهش پیدا کند یا سطح کیفی این چند سال حفظ خواهد شد؟
من فکر نمی‌کنم کیفیت محصولاتمان کاهش پیدا کند. ممکن است روند ارتقای کیفی برخی محصولات ما متوقف یا کند شود اما تلاش می‌کنیم سطح کیفی محصولات را حفظ کنیم. سایپا ستاره‌های کیفی پراید را از سال گذشته ارتقا داد. با آنکه از اردیبهشتماه سال جاری هم تحریم‌ها آغاز شد اما اگر به سایت شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران مراجعه کنید، شرایط کیفی ما افت پیدا نکرده است. شاخصهایی که در خدمات پس‌از فروش نیز دیده می‌شوند، وضعیت مناسبی را نشان می‌دهد. شاخصی با عنوان C100 نشان می‌دهد در سه‌ماهه نخست چه اندازه مشتریان به خدمات پس از فروش مراجعه کردهاند و تعویض قطعه انجام شده است. این روند درحالحاضر کاهشی بوده، یعنی تعداد قطعاتی که تعویض می‌شوند، رو به بهبود است. سعی ما بر این است با منابع جایگزین مناسب، تحریم‌ها را مدیریت کنیم تا دچار افت کیفی نشویم.
بعضی مخاطبان ما شکایاتی نسبت‌به کیفیت محصولات داخلی عنوان می‌کنند. شما به‌عنوان مدیر تضمین کیفیت سایپا چه تضمینی می‌دهید کیفیت خودروها افزایش پیدا کند تا مالکان نیاز کمتری برای مراجعه به خدمات پس از فروش داشته باشند؟
انتظار مشتریان به‌حق است اما بخشی از آن به برخی پلت‌فرم‌های ما برمی‌گردد که ممکن است با آپشن‌های جدید هماهنگ نباشند. خودرو نباید نقص چندانی داشته باشد تا مشتری مجبور شود به خدمات پس از فروش مراجعه کند. این موضوع به شاخص C100 برمی‌گردد که براساس آن باید مشتریان بابت چندهزار کیلومتر اول اطمینان خاطر داشته باشند و مراجعه آن‌ها به نمایندگی‌ها به حداقل برسد. شاخص C100 برای ما یک شاخص کلیدی است و خوشبختانه اکنون بهبود این شاخص در نمودارها مشخص است.
