به گزارش «اخبار خودرو»،اگرچه بسیاری از قطعه‌سازان از روند آهسته و کُند این پرداخت‌ها راضی نیستند. در عین حال بسیاری از آنها معتقدند برای بازگشتن صنعت خودرو به حجم تولید برنامه‌ریزی‌شده، اقدامات دیگری مانند اصلاح قیمت قراردادها و تزریق نقدینگی بیشتر، ضرورت دارد. این موارد و چند موضوع اساسی دیگر ازجمله مسائلی هستند که آرش محبی‌نژاد، دبیر انجمن صنایع همگن قطعه‌سازان کشور در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای خودرو» درباره آنها به تفصیل، توضیح داد.
با گذشت بیش‌از یک هفته از آغاز پرداخت تسهیلات 4هزار میلیاردی به قطعه‌سازان، روند پرداخت‌ها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در روند پرداخت‌ها، بانک صنعت و معدن عملکرد بسیار خوب و بانک تجارت نیز همکاری مناسبی با شرکت ساپکو داشته‌اند اما همکاری این بانک با شرکت سازه‌گستر قابل توجه
نبود.
به طور کلی فارغ از نحوه عملکرد جزئی بانک‌ها، می‌توان گفت روند پرداخت به آهستگی طی می‌شود.
گفته می‌شود رویکرد و نحوه همکاری بانک مرکزی در زمینه پرداخت تسهیلات، آن‌طور که انتظار می‌رود هم‌راستا با صنعت خودرو و قطعه‌سازی نیست. آیا کُندی روند پرداخت ناشی از چنین دیدگاه و رویکردی است؟
در این زمینه مساله رویکرد بانک مرکزی نیست. بلکه موضوع محوری، عملکرد بانک‌های عامل است. درواقع در بیان کلی می‌توان گفت سرعت عمل مسئولان و سیاست‌گذاران و مجموعه بدنه دولت، مجلس و بانک‌ها با سرعت تغییر عوامل محیطی متناسب نیست. به‌همین دلیل این روند به حل مشکل کمک نمی‌کند. اگر تا دو ماه پیش اعلام می‌شد مطالبات معوق قطعه‌سازان از مجموعه‌های خودروساز پنج‌هزار میلیارد تومان است، امروز با فرض اینکه این 4هزار میلیارد تومان پرداخت نشود، آن مطالبات معوق به هشت‌هزار میلیارد تومان می‌رسد. یعنی حدود یک‌ماه و نیم طول کشید تا این مصوبه ابلاغ و اجرا شود و همین فرایند میزان مطالبات را تا این حد افزایش داده است. به این ترتیب می‌توان گفت حتی با پرداخت کامل این تسهیلات، هنوز قطعه‌سازان چهارهزار میلیارد تومان مطالبات معوق خواهند داشت. این در حالی است که غیر از حجم مطالبات معوق، کل مطالبات قطعه‌سازان حدود 20هزارمیلیاردتومان برآورد می‌شود. در نتیجه با این سرعت پرداخت تسهیلات چهار هزار میلیارد تومانی نمی‌توان انتظار معجزه در صنعت را داشت. این در حالی است که قیمت قطعات هنوز اصلاح نشده اگر این اقدام انجام شود، مطالبات معوق به مراتب بیشتر خواهد شد.
میزان دقیق پرداخت‌ها تا امروز چه رقمی است؟
روند پرداخت تسهیلات درحال‌حاضر در جریان است و رقم‌های مختلف روزانه به حساب قطعه‌سازان واریز می‌شود. بنابراین نمی‌توان در مورد میزان پرداخت تا امروز، به عدد دقیقی اشاره کرد. اما خبر خوش این است که شنیده می‌شود تعدادی از بانک‌های عامل ازجمله بانک تجارت و بانک ملت نیز پرداخت‌ها را آغاز کرده‌اند. به این ترتیب مقرر شده است تا پایان هفته بانک صادرات و سایر بانک‌های عامل که نامشان در فهرست بود، فعال شده و پرداخت‌ها را تا پیش از آغاز هفته آینده تمام کنند.
در رابطه با اصلاح و به‌روزآوری قیمت قطعات، هفته قبل اعلام شد خودروسازان موافقت خود با افزایش 70درصدی قیمت قطعات را اعلام کرده‌اند. در حالی که اشاره کردید قیمت قطعات هنوز اصلاح نشده است.
من در جریان نیستم این خبر را چه شخصی اعلام کرده است. این اعداد و اخبار گاهی واقعیت ندارند. افزایش قیمت قطعات خودرو برای هر قطعه‌ساز متفاوت است. در واقع به‌طور میانگین تمام قطعه‌سازان باید بین 80 تا 140درصد افزایش قیمت بگیرند. در این راستا ممکن است قطعه‌سازی 200درصد افزایش قیمت بگیرد اما قطعه‌ساز دیگری 50درصد افزایش قیمت بگیرد. این موضوع به قطعه‌ای که تامین می‌شود، مواد اولیه، میزان ارز بری، قیمت نهاده‌های تولید و... بستگی دارد. بنابراین برای همه قطعه‌سازان نمی‌توان یک فرمول خاص به‌کار برد. به عبارت دقیق‌تر، افزایش قیمت قطعات باید بر اساس آنالیز قیمت واقعی و افزایش نرخ نهاده‌های تولید و براساس IPI که قطعه در خودرو دارد، محاسبه شود و نمی‌توان گفت محصول همه قطعه‌سازان باید افزایش قیمت 80 یا صدر درصدی داشته باشد.
بر این اساس رویکرد خودروساز در این زمینه چیست؟ آیا موافقت ضمنی وجود دارد یا خیر؟
خودروسازان به طور ضمنی با این مساله موافقت کرده‌اند. اما این موضوع در اجرا با مشکل برخورد کرده است. قرار بود از ابتدای شهریور سال‌جاری تغییر قیمت‌ها اعمال شود در حالی که الان این موضوع به دلایلی اجرا نمی‌شود.
اینکه گفته می‌شود قرار است قطعه‌سازان مدارک مثبته خود را ارائه دهند تا محاسبه قیمت جدید قطعات بر مبنای این مدارک صورت بگیرد، چقدر صحت دارد؟
قرار بود با ارائه مدارک مثبته، افزایش قیمت‌ها از همان‌اول شهریورماه امسال صورت بگیرد. حتی توافق شده بود اگر مدارک مثبته دال‌بر افزایش قیمت تمام‌شده تولید تا پیش از این تاریخ نیز ارائه شود، قیمت‌های پیش از آن نیز اصلاح شود. اما در حال حاضر تاکید خودروساز بیشتر بر اصلاح قیمت از ابتدای مهرماه است.
در واقع میزان افزایش قیمت‌ها نیز با میزان افزایش قیمت نهاده‌های واقعی تولید، تناسب کامل ندارد. یعنی افزایش قیمت قطعات را کمتر از قیمت افزایش نرخ مواد اولیه و سایر نهاده‌های تولید محاسبه می‌کنند. با این وجود دغدغه اصلی در حال حاضر این است که سرعت فرایندها بسیار پایین است.
یک پیش‌بینی وجود داشت مبنی‌بر اینکه با پرداخت تسهیلات 4هزار میلیارد تومانی، قطعه‌سازان می‌توانند بخشی از مایحتاج و مواد اولیه مورد نیاز تولید را تا پیش از پایان سال تامین کرده و روند تولید را تسریع کنند. باتوجه به تاکید شما بر روند آهسته پرداخت‌ها آیا امکان تحقق این پیش‌بینی وجود خواهد داشت؟
آمار نشان می‌دهد درحال‌حاضر نقدینگی موردنیاز قطعه‌سازی برای اینکه بتواند افزایش تولید داشته باشد و به تیراژ برنامه‌ریزی شده بازگردد، 14هزارمیلیاردتومان است. این برنامه‌ریزی برای تولید حدود 5هزار دستگاه خودرو در روز است. در حال حاضر 4هزار میلیارد تومان آن قرار است در قالب تسهیلات یادشده، پرداخته شود. بر این اساس مشخص می‌شود برای رسیدن به برنامه مدنظر، هنوز 10هزارمیلیاردتومان کسری نقدینگی وجود دارد.
قطعه‌سازان نمی‌دانند این کسری از چه محلی تامین خواهد شد. تاکید من این است که این کسری نقدینگی پایان سال قطعه‌سازی است برای اینکه حتی به تیراژ تولید سال گذشته بازگردد. باید توجه داشته باشیم برنامه تولید امسال حدود 20درصد بیشتر از سال گذشته بوده است. درحالی که ما به صورت تجمیعی طی 9ماهه امسال 31درصد کاهش تولید داشته‌ایم و فقط در ماه آذر نسبت‌به زمان مشابه سال پیش، حدود 72درصد کاهش تولید داشته‌ایم.
این آمار وخامت اوضاع را نشان می‌دهد.
اگرچه بر اساس آمار اعلام‌شده، در دی‌ماه سال‌جاری نسبت‌به آذرماه همین سال با افزایش نسبی تولید خودرو مواجه بوده‌ایم، اما نباید فراموش کرد این تولید عمدتا مربوط به خودروهای مونتاژی و سی‌کی‌دی بوده است و قطعه‌سازان کمتر سهمی در این افزایش تولید داشته‌اند. این موضوع را نیز نباید فراموش کرد که درحال‌حاضر خودروسازان نزدیک به 200هزار دستگاه تعهد معوق دارند. این در حالی است که تعداد خودروهای ته‌نشین شده در کارخانه به‌دلیل کمبود قطعه، بیش‌از 120هزار دستگاه است. اگر این تعداد خودرو به روند تولید بازگردد و تجاری شود، به اجرای بیش‌از نیمی از تعهدات خودروسازان کمک خواهد کرد. بر این اساس قطعه‌سازی شاه‌کلید راه‌اندازی و حرکت صنعت خودرو است.
درحال‌حاضر خودروهای ته‌نشین شده عمدتا به دلیل کمبود چه قطعاتی تجاری نشده‌اند؟
عمده این کمبودها به دلیل مشکل تامین قطعات های‌تک است. در عین حال برخی از این خودروها به‌دلیل نبود قطعاتی مانند سپر، آینه بغل، صندلی و قطعاتی از این دست ته‌نشین
شده‌اند.
