geno

ما کشوری هستیم که به لحاظ شرایط سیاسی خود همواره تحت‌تاثیر تحریم‌های جهانی و قدرت‌های بزرگ هستیم. اما متاسفانه برای خودکفایی صنایع داخلی در سال‌های گذشته اقدام جدی انجام نشده

بابک صدرایی * صنعت خودرو کشور وخیم‌ترین شرایط خود را طی چند دهه گذشته تجربه می‌کند. گویا فشارهای بین‌المللی و سوءمدیریت‌های داخلی به حدی رسیده که چهره واقعی بیماری کهن صنعت خودرو کشور را نمایان کرده است، صنعتی که پس از پایان جنگ تحمیلی با شعار ایجاد اشتغال و تحرک بخشیدن به رشد صنعتی کشور، توانست بر دیدگاه‌های مختلف در زمینه تولید و طرفداران واردات غلبه کند.

درنهایت اواسط دهه 70 دروازه واردات خودرو به‌رغم برخی مخالفت‌ها که امروز نشان می‌دهد درست بوده‌اند، بسته شد اما باردیگر و در اواسط دهه 80 واردات با اعمال تعرفه بالا آغاز شد تا خیال خودروسازان داخلی آسوده شود. گرچه در ابتدا قرار بود سال‌به‌سال برای ایجاد رقابت از میزان تعرفه‌ها کاسته شود اما این امر هرگز محقق نشد.

این صنعت سال‌هاست این بیماری را یدک می‌کشد و با هر تحول و فشار جهانی وضعیتش وخیم‌تر و چهره واقعی بیماری نمایان شده، چند دهه است که به بهانه‌های مختلف ازجمله نمایشگاه‌های خودرو  یا تبلیغات رسانه‌ای، خبر از تولید خودرو ملی و پلت‌فرم ملی داده می‌شود اما درنهایت خودروهایی مانند سمند، تیبا، رانا و دنا به‌عنوان خودرو ملی تاکنون به بازار عرضه شده‌اند.

همچنین در برخی موارد دیده شده است آن‌ها درواقع خودرو خارجی تولید داخل هستند که اصطلاحا فیس‌لیفت شده‌اند و در کمال تعجب با نام خودرو ملی عرضه می‌شوند، اما نتیجه کار چیزی است که نه‌تنها در دنیای امروز جایگاهی ندارد بلکه قصه تکراری و زخم کهنه تولیدات داخلی را تکرار می‌کند.

در این سال‌ها از یک‌سو شاهد نبوغ طراحان و جوانان داخلی بودیم و از سوی دیگر برخی چهره‌های مطرح در غول‌های خودروسازی ایرانی حضور داشته‌اند یا حداقل آماده همکاری با خودروسازان بودند ولی به هیچ‌کدام توجه نشد و با بی‌مهری هرچه تمام نیز با آن‌ها برخورد شد.

درنهایت رابطه‌ای میان دانشگاه، نخبگان و محققان با صنعت خودرو شکل نگرفت و این صنعت در داخل حصار خود، زمان را متوقف کرده بود و تنها نظاره‌گر تحولات سریع جهانی بود. سال‌ها با تولید خودرو خارجی با تکنولوژی دست‌چندم و با اسم داخلی‌سازی مدام از کیفیت خودرو کاستیم تا این مساله در بین اقشار جامعه همواره به‌صورت طنز اعتراضی مطرح شود. 

ما کشوری هستیم که به لحاظ شرایط سیاسی خود همواره تحت‌تاثیر تحریم‌های جهانی و قدرت‌های بزرگ هستیم. اما متاسفانه برای خودکفایی صنایع داخلی در سال‌های گذشته اقدام جدی انجام نشده و حتی مساله دردناک این است که در چندسال گذشته بسیاری از دستاوردهای مثبت را نیز نابود کردیم. حال چگونه و با چه برنامه‌ای به‌دنبال خودکفایی و تامین نیازهای داخلی هستیم، آن‌هم در زمانی که همه‌جانبه تحت فشار تحریم‌های بین‌المللی قرار داریم؟

بی‌اعتمادی نسبت‌به همکاری با نهادهای علمی و پژوهشی داخلی که دارای عمق علمی و صداقت رفتاری  هستند، نداشتن قراردادهای استاندارد و اصولی با خودروسازان جهانی و دست‌اندازی و قوانین پیچیده داخلی، برخی قراردادهای نسبتا خوب را هم با مشکل و چالش روبه‌رو کرد و درنهایت اندک سرمایه‌های باقیمانده نیز به باد رفته‌اند.

حال باید از مدیران صنعت خودرو که پس از برجام و با ثبات نسبی کشور مدام از ساخت پلت‌فرم‌های ملی و حضور طراحان و مهندسان برتر شرکت‌های مطرح جهانی در ایران برای تولید خودروهای ملی مطابق با تکنولوژی روز صحبت می‌کردند، پرسید نتیجه کار چه شد؟

اساسا چنین صحبت‌هایی  هر از چندگاهی توسط مدیران و مسئولان مطرح می‌شود تا از بار انتقادها نسبت‌به خود بکاهند. اما باید باور داشت مساله به این سادگی‌ها نیست زیرا برای داشتن صنعت خودرو به‌روز و ملی، باید برنامه توسعه همه‌جانبه صنعتی و اقتصادی داشت. در یک اقتصاد متلاطم  قطعا صنعت بارور شکل نخواهد گرفت، باتوجه به شرایط کنونی و تحلیل عملکرد گذشته می‌توان اذعان داشت که امکان تولید خودرو ایرانی و به‌روز وجود ندارد. گرچه برخی پتانسیل‌ها و استعدادهای لازم را دارا هستیم اما قدرت، مدیریت هماهنگی و اجرای آن را نداریم.

باور کنیم در دنیای صنعتی و مدرن امروز تولید خودرو مقبول و با حداقل استانداردهای روز جهانی امری محال و غیرممکن نیست، تنها مدیریت می‌خواهد و نگرش درست به داخل و جهان خارج.

ما کشوری هستیم که بیش‌از نیم‌قرن برای صنعتی شدن تلاش کرده‌ایم و در این بازه طولانی دستاوردهای خوبی به‌خصوص به لحاظ نیروی انسانی داشته‌ایم. اما دانش مدیریت این دستاوردها را نداشته است و چنان‌چه کارنامه صنعت خودرو را تحلیل کرده و با مدیریت علمی پیش برویم، می‌توانیم خودرو مقبول و ایرانی تولید کنیم.

امیدوارم روزی آرزوی همه دلسوزان و صنعتگران این میهن عملی شده و خودروهای ایرانی با استانداردهای روز تولید و حتی صادر شوند تا نام ایران و ایرانی در عرصه صنعت خودرو را با افتخار مطرح کنند.

* کارشناس صنعت خودرو

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
7 + 2 =