به گزارش «اخبار خودرو»، به‌جز لوگوهای رنگارنگ توتال که هنوز هم روی مخازن ذخیره روغن نقش بسته است، ‌دیگر ردی از فرانسوی‌ها به چشم نمی‌خورد. توتال فرانسه که سال‌ها قبل با هدف سرمایه‌گذاری و تولید مشترک به ایران آمد، حالا با به یادگار گذاشتن فرمولاسیون تولید روانکارهایش و کارخانه‌ای که حتی بیشتر از چند سایت تولیدی این شرکت فرانسوی در دنیا، ‌روانکار تولید و روانه بازار ایران می‌کند، ‌از بازار و صنعت روانکارهای ایران رخت بسته و شریک ایرانی‌اش قرار است ادامه راه را با اتکا به دانش و توان متخصصان داخلی ادامه دهد.

 اینجا شهرک صنعتی کاوه در چند کیلومتری ساوه است، ‌صد کیلومتر دورتر از پایتخت که چند ماهی است برندی جدید در صنعت روانکارها در آن جایگزین توتال فرانسوی شده است. تا پیش از سفر به ساوه و بازدید از خط تولید شرکت به‌تام روانکار، ‌دغدغه‌ای ذهنمان را درگیر کرده بود. آیا بی‌تیِ تازه متولدشده همان کیفیت توتال و الف را ادامه خواهد داد؟ آیا به‌تام روانکار، ‌روغن موتورهای تولیدی خود را با حفظ کیفیت و خرید روغن پایه‌های وارداتی ادامه می‌دهد یا مانند بسیاری شرکت‌های دیگر، عطای واردات را به لقایش می‌بخشد و محصولات خود را از ترکیب روغن پایه‌های گروه یک ایرانی و ادتیوهای وارداتی تولید و روانه بازار می‌کند؟

نگاهی به همکاری به‌تام و توتال فرانسه

تهران سال 1385. توتال فرانسه که سال‌ها از حضور هموطنان خودروسازش در ایران می‌گذرد،‌ تصمیم بزرگی می‌گیرد. مدیران توتال به تهران آمده‌اند تا با پرچمدار بازار روغن موتور ایران یعنی نفت بهران همکاری مشترکی را آغاز کنند. حالا توافقات، انجام‌شده و شرکتی به نام «به‌توتال» قرار است به‌صورت مشترک محصولات توتال و الف فرانسه را در ایران تولید کنند. شهرک صنعتی کاوه در 100کیلومتری تهران به‌عنوان محل تولد به‌توتال انتخاب می‌شود.

به‌توتال در همان ابتدای کار، پیشرفته‌ترین واحد بلندینگ کشور را در شهرک صنعتی کاوه ساوه مستقر می‌کند. واحدی متفاوت با دیگر بلندینگ‌های کشور که حالا قرار است در صنعت روانکارها سنت‌شکنی کند. کار شروع می‌شود و کارخانه‌ای با 15هزارتن ظرفیت سالانه تولید انواع روانکار شروع به سهم‌خواهی از بازار ایران می‌کند. اما این پایان کار نیست. باز هم مثل همیشه، ایرانی‌ها باید نشان دهند که یک سروگردن از کشورهایی که می‌خواهند آنها را تنها با انتقال تکنولوژی، محدود نگه دارند بالاترند. کافی است توتال در سال 2012 ایران را ترک کند و بعد از برجام به کشور بازگردد تا متوجه شود جوانان ایرانی یک خط جدید به واحد بلندینگ به‌تام روانکار اضافه کرده‌اند! خطی که ظرفیت تولید سالانه را از 15هزارتن به20هزارتن افزایش داده است.

  تولید روانکار در اوج نظم و ایمنی

از همان ورودی کارخانه می‌توان نظم و انضباطی خاص را در مجموعه تولیدی به‌تام روانکار پیدا کرد. از همان ابتدای ورود به کارخانه با مقررات سختگیرانه‌ای مواجه می‌شویم که مهمان و کارگر و مدیر نمی‌شناسد. همه مکلف به اجرای قوانین هستند تا فضای ایمنی برای کار و تولید ایجاد شود. با عبور از خط‌کشی‌های تعیین‌شده برای تردد در سطح کارخانه، ‌به مخازن نگهداری روغن پایه، ‌ادتیوها و روغن نهایی می‌رسیم.

درست در همین محل بزرگ‌ترین علامت سوال موجود در ذهنمان، ‌پاسخ خودش را پیدا می‌کند. سوالی که مدت‌ها ذهنمان را درگیر کرده بود و اینکه شرکت‌هایی همچون به‌تام روانکار برای تولید روانکارهای خود از چه نوع روغن پایه‌ای استفاده می‌کنند؟ روغن پایه گروه یک ایرانی یا روغن پایه‌های گروه دو و سه معدنی و روغن‌های فول‌سنتتیک که باید از کشورهای خارجی خریداری و تامین شوند.

  حمل‌ونقل روغن پایه در جعبه‌های دربسته!

اگر فکر می‌کنید روغن پایه‌های فول‌سنتتیک وارداتی با تانکرهای حمل روغن و سوخت به کارخانه به‌تام روانکار وارد می‌شوند، کاملا در اشتباهید. این یک نکته مهم است تا اگر در کارخانه‌ای روغن را با تانکر وارد کردند و ادعای فول‌سنتتیک‌بودنش را داشتند، در سلامت کارشان شک کنید. تعداد زیادی تریلر حامل جعبه‌های غول‌پیکر چوبی در محوطه کارخانه در انتظار تخلیه محموله روغن پایه خود در تانکرهای بزرگ کارخانه هستند.

داخل این جعبه‌ها مشک‌های 20هزار لیتری روغن وجود دارد که همگی از پالایشگاه‌های خارجی تولیدکننده روغن پایه به ایران رسیده‌اند. اینجاست که با دیدن روغن‌پایه‌های وارداتی تمام‌ شبهات از بین می‌رود و خیالمان راحت می‌شود که می‌توان به روغن‌موتورهای بی‌تی با خیالی راحت اعتماد کرد. 

از روغن پایه که بگذریم، ‌افزودنی‌های شیمیایی یا همان ادتیوها مهم‌ترین بخش از روغن‌موتور هستند. ماده اولیه‌ای که بشکه‌های آبی‌رنگش محوطه کارخانه را به رنگ آبی تیره درآورده است. کافی است سری به محل نگهداری ادتیوها بزنیم تا مشخص شود تمام‌ این پکیج‌های ادتیو از یکی از معتبرترین شرکت‌های تولیدکننده ادتیو در دنیا خریداری شده و به همین دلیل است که تا پیش از خروج توتال از ایران، ‌فرانسوی‌ها با خیالی راحت محصولات به‌تام را برای محصولات پژو و رنو تجویزمی کردند.

  تولید BT  در مدرن‌ترین بلندینگ ایران 

سه مخزن غول‌آسا محلی است برای ترکیب اصولی روغن‌پایه با ادتیوها تا درنهایت روغن موتوری مناسب برای پر شدن در قوطی‌های یک یا چهار لیتری و حتی بشکه‌های 200لیتری آماده شود. شاید مهم‌ترین مرحله در تهیه یک روانکار همان مرحله بلندینگ باشد.

دمای مناسب‌،‌ زمان مناسب و شرایط مطلوب، ‌همگی دست به دست هم می‌دهند تا ترکیبی اصولی از روغن پایه و ادتیوها تهیه شود.
مهم‌ترین بخش از این خط تولید، ویژگی  خاص منبع‌هایی است ‌که  تولید روغن‌موتور در آنها انجام می‌شود. دقت بالای این دستگاه‌ها در گرم‌کردن روغن‌پایه و ادتیو و مخلوط کردن آنها با یکدیگر باعث شده است درنهایت محصول متفاوتی راهی بازار شود.

 پیشرفته‌ترین آزمایشگاه روغن‌موتور با تجهیزات میلیاردی

یکی از دغدغه‌های شرکت‌های تولیدکننده روانکار در کشور عدم اعتماد به مواد اولیه وارداتی است؛ مشکلی که اینجا توسط به‌تام روانکار به‌خوبی حل شده و کیفیت روغن پایه و ادتیوها پیش از ورود به خط تولید توسط دستگاه‌های پیشرفته مورد سنجش قرار می‌گیرد. در کنار خط تولید روغن موتور، به آزمایشگاه مجهزی می‌رسیم که برخی از دستگاه‌های آن در هیچ مجموعه آزمایشگاهی دیگری در کشور یافت نمی‌شود.

یکی از مهم‌ترین بخش‌های این آزمایشگاه دستگاه نوآک و بروکفیلد و دستگاه بسیار مهم آنالیز عنصری است. این دستگاه‌ها به تشخیص مواد به‌کار رفته در ادتیوها در کوتاه‌ترین زمان ممکن کمک می‌کنند و علاوه‌بر این می‌توانند الزاماتی را که خودروسازان برای خرید روغن موتور در نظر دارند، به دقیق‌ترین شکل ممکن اجرایی کنند. همچنین تست فوم یا همان تولید حباب  در دمای ۱۵۰‌درجه در این آزمایشگاه انجام می‌شود که آزمایشگاه‌های بسیار کمی مجهز به این بخش شده‌اند.

شرکت به‌تام روانکار به‌خاطر مسائل زیست‌محیطی با هزینه ۴‌برابری نمونه تست خشک این دستگاه را تهیه کرده است. همچنین باید به دستگاه FTIR اشاره کرد که وظیفه آن تشخیص ادتیوهای به‌کار رفته به وسیله اشعه مادون‌قرمز یا IR است، اما شرکت به‌تام روانکار با اضافه کردن بخشی به این دستگاه به غیر از تشخیص ادتیوها از آن در بخش کنترل کیفیت محصول نهایی نیز استفاده می‌کند. 

تمام این امکانات و دانش فنی توسط متخصصان ایرانی توسعه یافته و مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد تا درنهایت مصرف‌کننده داخلی به‌جای روی آوردن به محصولات و برندهای متنوع وارداتی، ‌با خیالی راحت، ‌سراغ محصولی ایرانی برود که با اطمینان خاطر می‌تواند تمام‌ تست‌های سختگیرانه توتال و خودروسازان بزرگ دنیا را پشت سر بگذارد.

«دنیای خودرو» در شماره‌های بعدی گزارشی نیز از پیشرفته‌ترین خط تولید گریس در کشور خواهد داشت. بخش تولید گریس به‌تام روانکار که تفاوت‌های بسیاری با گریس‌سازی‌های دیگر در کشور و حتی منطقه دارد.