به گزارش «اخبار خودرو»،این در حالی است که پس از افزایش قیمت لوازم یدکی، برخی تعمیرکاران اقدام به برداشتن قطعات اصطلاحا فابریک خودرو مشتریان و عوض کردن آنها با نمونه‌های بی‌کیفیت یا تقلبی می‌کنند. این موارد و افزایش 20درصدی اجرت تعمیرگاه‌ها، موضوعاتی هستند که علیرضا نیک‌آیین، رئیس اتحادیه تعمیرکاران خودرو تهران در گفت‌وگوی اختصاصی با روزنامه «دنیای‌خودرو» درباره آنها توضیح داد.
ارائه خدمات تعمیرگاهی به خصوص باتوجه به وضعیتی که در بازار لوازم یدکی ایجاد شده، در چه شرایطی است؟
در مدت اخیر مشکلات زیادی در بازار روغن، فیلتر و قطعات مصرفی خودرو به وجود آمده است. به دنبال افزایش قیمت انواع خودرو، قیمت لوازم یدکی نیز بالا رفت. به این ترتیب چالش تامین قطعات اصل مانند لنت ترمز بهخصوص برای خودروهای جدید خارجی، به مساله‌ای جدی تبدیل و این موضوع باعث سردرگمی مالکان شده است. در چنین شرایطی، برخی شرکت‌های واردکننده این گروه خودروها، به بهانه قطع شدن ارتباط با شرکت‌های مادر به‌دنبال تحریم‌ها، به تعهدات خدمات پس از فروش خود پایبند نبوده و خودرو و قطعات را وارانتی نمی‌کنند. این در حالی است که طبق قانون، هر شرکت واردکننده خودرو ملزم است براساس میزان کارکرد خودرو در کیلومترهای مشخص و براساس زمان، خدمات وارانتی ارائه دهد.
اینکه حجم عرضه قطعات و لوازم یدکی تقلبی خودرو در بازار افزایش یافته است، را تایید می‌کنید؟
بله. قطعاتی مانند فرمان، قطعات سیستم تعلیق، قطعات سیستم ترمز و... به شدت گران شده‌اند. این موضوع باعث می‌شود عرضه نمونه‌های تقلبی این قطعات در بازار بیشتر شود. باید توجه داشته باشیم اینها قطعات ایمنی هستند، عرضه نمونه‌های تقلبی، جان مردم را با خطر مواجه میکند. همچنین در مورد لنت‌ترمز نیز تعداد نمونه‌های تقلبی عرضه‌شده به بازار افزایش یافته، اینها مشکلاتی هستند که در حال حاضر وجود دارند.
چه راه‌حلی برای برطرف شدن چنین مشکلاتی وجود دارد؟
من معتقدم گروهی متشکل از نمایندگان وزارت صنعت و سازمان استاندارد تشکیل شود تا به فضای حاکم بر بازار نظارت کند. چراکه این معضل به شدت گسترده است. درحالی‌که حل مشکل در حیطه وظایف ما نیست و اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی نیز دیگر از این وضعیت مستاصل و کنترل از دست آنها هم خارج شده است. درواقع اتحادیه‌ها تلاش خود را برای کنترل شرایط می‌کنند. درواقع این‌طور نیست که در بازار همه جنس تقلبی بفروشند. اما باید بپذیریم وضعیت به شکلی تغییر کرده که تعداد متقلبان در بازار بسیار زیاد شده است.
دلیل افزایش چشمگیر قطعات تقلبی در بازار در ماه‌های اخیر را چه می‌دانید؟
دلیل اصلی گران شدن لوازم یدکی و قطعات است. وقتی قطعه از نظر قیمت ارزش پایینی دارد، برای سودجویان به صرفه نیست که نمونه تقلبی را به بازار عرضه کنند. اما وقتی قطعه گران می‌شود، عرضه نمونه تقلبی با حاشیه سود بالا خواهد بود. به‌همین دلیل فعالیت متقلبان بیشتر می‌شود.
در مدت اخیر نمونه‌های متعددی به گوش می‌رسد که برخی تعمیرکاران، قطعات اصلی خودرویی را که در تعمیرگاه‌شان قرار دارد، برمی‌دارند و قطعات دیگری را جایگزین می‌کنند. عمدتا مالک خودرو مدت‌ها بعد متوجه این موضوع می‌شود. واکنش اتحادیه به چنین اقدامی ازسوی تعمیرکاران چیست؟
متاسفانه چنین مواردی به اتحادیه نیز گزارش شده است. تحقیقات انجام‌شده نشان می‌دهند درصد بالایی از این رفتارها توسط بی‌جوازها انجام می‌شود. ما تلاش زیادی برای مقابله با این واحدها انجام داده‌ایم. اما عملکرد آنها متاسفانه به نحوی است که کنترل را کمی دشوار میکند. برای مثال بعضی تعمیرکاران بی‌جواز، به طور مقطعی یک محل و پایگاه را اجاره می‌کنند، چندماه آنجا کار می‌کنند و تخلفاتی را هم دارند، اما بعد از شکایت مالک و پیگیری اتحادیه، ناگهان محل خود را تغییر می‌دهند و پیدا کردن آنها دشوار می‌شود. اینها گاهی پول پیش نمی‌دهند و مغازه را اجاره می‌کنند. به همین دلیل در کمتر از یک روز می‌توانند ابزار خود را بردارند و جابه‌جا شوند.
آیا آمار دقیقی از تعداد بی‌جوازهای فعال وجود دارد؟
واقعیت این است که می‌توانم بگویم تعداد اینها حجم قابل توجهی است. اما عدد و آمار دقیقی نمی‌توان ارائه داد. در عین حال درصد آنها کم نیست.
با توجه به شرایطی که اشاره شد، شکایت مشتریان در چه زمینه‌ای بیشتر شده است؟
در بررسی بعضی شکایت‌ها، مشخص شده است در اثر اصرار مالک در نتیجه نبود یا گران شدن قطعات، تعمیرکار مجبور است به جای تعویض، تعمیرات غیراستاندارد روی قطعه انجام دهد. یعنی مثلا سرسیلندر باید تعویض می‌شده اما چون گران بوده، مشتری ترجیح می‌دهد تعمیر شود. اینجا تعمیرکار باید در فاکتور صادرشده، این موضوع را قید کند این تعمیر با رضایت و ترجیح خود مشتری انجام می‌شود. حتی بهتر است نامه‌ای هم مبنی‌بر این موضوع از مشتری بگیرد. اما متاسفانه با این سهل‌انگاری‌ها، کار به شکایت مشتری و تشکیل پرونده می‌رسد.
به فعالیت قابل توجه بی‌جوازها و تخلفات این گروه از تعمیرکاران اشاره کردید. این در حالی است که چند ماه قبل بر کاهش قابل‌توجه بی‌جوازها در نتیجه فعالیت اتحادیه و بازرسان تاکید کرده بودید. چرا این مشکل هنوز وجود دارد؟
متاسفانه هرچه پیش می‌رویم، اقتصاد کشور با مشکلات بیشتری مواجه می‌َشود. این مشکلات اقتصادی در کنار معضل بیکاری و... باعث می‌شود عده‌ای که آچار و لوازم تعمیر خودرو را تازه می‌شناسند، خود را به‌عنوان تعمیرکار معرفی و با اجاره یک مکان بسیار کوچک، اقدام به تعمیر خودرو کنند. اینها گاهی برای جذب مشتری، حتی اجرت را هم پایین‌تر از تعمیرگاه‌های دارای مجوز در نظر می‌گیرند تا مشتری انگیزه بیشتری برای مراجعه به این واحدها داشته باشد. یک قدم جلوتر، بسیاری از اینها سیار هستند و حتی ثابت نیستند که قابل شناسایی باشند. نکته قابل‌توجه این است که بعضی از اینها حتی به صورت باند و گروه فعالیت می‌کنند. فعالیت ایشان برای اتحادیه به معضل جدی تبدیل شده است. بارها از پلیس کمک گرفته‌ایم اما باز هم مشکل برطرف نشده است. شیوه دیگر فعالیت این گروه این است که جلوی مغازه‌های فروش لوازم یدکی می‌ایستند و به محض اینکه مشتری با قطعه‌ای در دست خارج می‌شود، جلو می‌روند و پیشنهاد می‌دهند که قطعه را با قیمت پایین نصب کنند. حتی بعضی فروشگاه‌های قطعات یدکی، همین افراد را جذب می‌کنند و به‌عنوان شریک در سود قطعات با آنها همکاری می‌کنند. به همین دلیل در حال حاضر، موارد متعددی دیده می‌شود که روی در فروشگاهی نوشته‌اند «فروش لنت با تعویض رایگان» و به این صورت مشتری جذب می‌کنند. در حالی که به‌دلیل نبود تخصص، ممکن است این افراد نتوانند لنت را به‌درستی جا بزنند و همین موضوع باعث می‌شود بعد از دو ترمز، لنت از جای خود خارج شود.
افزایش یکباره 20درصدی اجرت تعمیرات در سال جدید را شاید بتوان دلیل اصلی تمایل مشتریان به مراجعه به بخش‌های غیررسمی دانست. این در حالی است که براساس اظهارنظر گذشته خود شما، به‌دلیل افزایش قیمت لوازم یدکی، گاهی ترجیح مشتری تعمیر قطعه است به جای تعویض. اما با این میزان افزایش اجرت تعمیر، حتی شاید مشتری قید تعمیر را هم بزند و تا زمانی که خودرو راه می‌رود، به تعمیرگاه مراجعه نکند.
با افزایش 20درصدی دستمزدها از سوی وزارت کار، ما عددی را اشتباه اعلام نکرده‌ایم و این میزان افزایش به نظر منطقی می‌آید. این در حالی است که عدد تورمی که اعلام می‌شود از این 20درصد بیشتر است. باید توجه داشته باشیم به همین میزان افزایش 20درصدی اجرت، تعمیرکار باید حقوق کارگر خود هم با 20درصد افزایش بپردازد. برای یک شغل خدماتی این میزان افزایش، زیاد نبوده است. اشاره به موضوع دیگری را در این زمینه ضروری می‌داند. اینکه درحال‌حاضر ما با افزایش قیمت قطعات یدکی مواجه هستیم در حالی که هیچ واحد و بخشی خدمات پس از فروش این قطعات را پشتیبانی نمی‌کند. در این شرایط وقتی ایراد قطعه مشخص می‌شود، مکانیک موظف می‌شود قطعه را با خرج خود تعویض کند. این در حالی است که هیچ کدام از شرکت‌های قطعه‌ساز خود را ملزم و موظف به ارائه خدمات پس از فروش، تعویض قطعات و مرجوع کردن آنها نمی‌دانند.
