به گزارش «اخبار خودرو»، با گذشت نزدیک به دو سال از اعلام ممنوعیت واردات خودرو با توجیهاتی همچون به‌روزرسانی سایت ثبت‌سفارش و درنهایت جلوگیری از خروج ارز در وضعیت تحریم اقتصادی کشور، دولت تصمیم به ترخیص خودروهای رسوب‌کرده در گمرک گرفته است. اما به‌رغم اتمام مهلت چهارماهه مصوبه مربوط به این امر، گشایشی در این امر حاصل نشد و هیات دولت به ناچار این مهلت را برای دو ماه دیگر تمدید کرد. حال نیز با گذشت یک ماه از مهلت دوماهه دولت، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو ایران از مانع جدیدی سخن می‌گوید در مسیر ترخیص این خودرو پدیدار شده است.

مهدی دادفر به مشکلاتی اشاره دارد که در مسیر صدور گواهی اسقاط خودروهای فرسوده برای شماره‌گذاری خودروهای وارداتی پیش آمده است. مشروح گفت‌وگوی روزنامه «دنیای خودرو» با وی درباره این موضوع در ادامه از نظرتان می‌گذرد.

 تمدید مهلت ترخیص خودروهای رسوب‌کرده در گمرکات کشور چه نقشی در واردات این خودروها داشته است؟ مانع ورود این خودروها به بازار مصرف درحال‌حاضر چیست؟ 

باتوجه به این‌که مهلت اجرای مصوبه دولت چهارماه از زمان ابلاغ بود، در مورخه 16‌اردیبهشت‌ماه 1398 مهلت اجرای این مصوبه به پایان رسید. اما باتوجه به این‌که در مهلت چهارماهه برای ترخیص 13هزار خودرو از گمرک اتفاق خاصی رخ نداد، دولت به درخواست انجمن واردکنندگان خودرو این مهلت را به مدت دوماه تمدید کرد. برای شماره‌گذاری خودروهای ترخیص‌شده نیاز است گواهی اسقاط برای تعدادی خودرو فرسوده صادر شود.  قبل از بیان مانع جدید باید در مورد روند و مراحل صدور گواهی اسقاط در گذشته توضیحی بدهم.

براساس قانون، وظیفه اسقاط کردن خودروها برعهده شرکت‌های واردکننده خودرو گذاشته شده است. در گذشته تعداد خودروهایی که باید اسقاط می‌شدند تا یک خودرو وارداتی به مرحله شماره‌گذاری می‌رسید، باتوجه به حجم موتور خودرو وارداتی از دو تا چهار دستگاه بود. 

این تعداد را از سال گذشته تغییر دادند و حال از چهار تا هشت‌دستگاه است. قرار بود برای خودروهای وارداتی تا 1500 سی‌سی گواهی اسقاط 4 خودرو، برای 1500 تا 2000 سی‌سی گواهی اسقاط 6خودرو و از 2000 تا 2500 سی‌سی گواهی اسقاط 8 خودرو ارائه شود.

در سال‌های گذشته بالغ‌بر 280 مرکز به نام مراکز اسقاط در کشور ایجاد شد که به‌صورت حق‌العمل‌کاری از شرکت‌های واردکننده سرمایه می‌گرفتند و خودروهای قابل‌اسقاط را جمع‌آوری کرده و مراحل اسقاط آن‌ها را طی می‌کردند، درنهایت مشخصات این خودروها را در یک سامانه قرار می‌دادند و لاشه خودرو یا قطعات خودرو اسقاط‌شده را به فروش می‌رساندند. 

سامانه و سایتی که برای کارهای مربوط به صدور و انتقال گواهی اسقاط طراحی شده بود، به این صورت کار می‌کرد که در آن شرکت‌های واردکننده و مراکز اسقاط صفحاتی را داشتند و به محض این‌که بعد از توافقات بین واردکننده و مرکز اسقاط، کارهای مربوط به اسقاط انجام می‌شد، مرکز اسقاط گواهی آن را به صفحه واردکننده انتقال می‌داد، شرکت واردکننده این گواهی را به سایر مدارک الصاق می‌کرد و خودرو را برای شماره‌گذاری می‌فرستاد.

 قیمت‌گذاری برای گواهی اسقاط خودروها بین شرکت‌های واردکننده خودرو و مراکز اسقاط به چه صورت بود؟

قیمت برای اسقاط خودروها در گذشته هم به‌صورت تفاهمی و توافقی بین مراکز اسقاط و واردکنندگان خودرو تعیین می‌شد. در سال‌های گذشته براساس توافقات، قیمت گواهی اسقاط‌ها بین یک تا چهارمیلیون‌تومان بود. آخرین مصوبه دولت در مورد ارزش‌گذاری گواهی اسقاط هم مربوط به سال 1388 است که در آن زمان ارزش هر گواهی اسقاط یک‌میلیون‌تومان در نظر گرفته شده بود و این عملیات بر اساس قانون هوای پاک اجرا می‌شد.
 
 آیا شرکت‌های واردکننده خودرو به‌عنوان تنها عامل از رده خارج کردن خودروهای فرسوده تعیین شده‌اند؟

البته در قانون این‌طور نبود؛ در گذشته قرار بود خودروسازان نیز به ازای هر خودرویی که تولید می‌کنند، یک گواهی اسقاط ارائه کنند که آقای شریعتمداری وزیر سابق صنعت، معدن و تجارت این قانون را ملغی کرد و از آن‌جا که واردات خودرو هم ممنوع شد، در نتیجه عملا نیازی به اسقاط نبود و مراکز اسقاط رو به تعطیلی رفتند.

 آیا درحال‌حاضر مراکز اسقاط خودرو توانایی ارائه خدمات به شرکت‌های واردکننده خودرو را دارند؟ 

بله‌؛ در سال گذشته قرار شد این 13هزار خودرو از گمرک ترخیص شوند باردیگر نیاز به گواهی اسقاط به‌وجود آمد، اما زمانی که شرکت‌های واردکننده خواستند به سمت مراکز اسقاط بروند و قراردادهای قبلی خود را با این مراکز اجرایی یا قرارداد جدیدی در این زمینه امضا کنند، ستاد سوخت مانع انجام این کار شد، سامانه و سایتی را که در گذشته برای کارهای مربوط به اسقاط طراحی شده بود، در اختیار خود گرفت و تمام صفحات شرکت‌های واردکننده و مراکز اسقاط در این سایت را بست و تنها یک صفحه را که مربوط به شرکت تعاونی مراکز اسقاط کشور بود، باز گذاشت و اعلام کرد هر شرکت واردکننده‌ای که می‌خواهد گواهی اسقاط بگیرد، تنها از طریق شرکت تعاونی مراکز اسقاط کشور می‌تواند اقدام کند. در مرحله بعد، آقایان در جلسات اعلام کردند ارزش صدور گواهی اسقاط نیز پنج یا شش‌میلیون تومان است.

 آیا اقدامات انجام‌شده در این بخش، مغایرتی با قوانین و مقررات مربوط به اسقاط خودرو دارد؟ 

این‌گونه اقدامات موجب دخالت در بازار تعاملی بین شرکت‌های واردکننده و مراکز اسقاط است و ما در این خصوص مراتب را به تمام نهادهای نظارتی و دستگاه‌های اجرایی ذیربط گزارش کرده‌ایم. این شرایط در حالی رقم می‌خورد که خریداران منتظر تحویل خودروهایشان بوده و شرکت‌های واردکننده نیز آماده تحویل این خودروها به مشتریان خود هستند. 

طی بیست روز گذشته شرکت‌های واردکننده مجبور به پرداخت جریمه دیرکرد علاوه‌بر دیگر جرایم قابل‌پرداخت به خریداران خودروها شده‌اند و یقینا این‌گونه اقدامات خلاف قانون، نه‌تنها محصولی جز وارد آمدن ضرر و زیان به خریداران خودروها نداشته، بلکه از نظر روانی بازار را که به سمت آرامش می‌رفت، از مسیر خارج کرده و تحت تاثیر قرارداده است.

 انجمن واردکنندگان خودرو در این خصوص چه در خواست یا پیشنهادی برای گره‌گشایی از امور ارائه کرده است؟

ما به ستاد سوخت اعلام کردیم ارزش گواهی اسقاط 2میلیون تومان است و 8 گواهی اسقاط بیش‌از 16 میلیون تومان ارزش‌گذاری نمی‌شود، اما با چنین رویه‌ای، قیمت به بیش‌از 40 میلیون تومان افزایش خواهد یافت و این امر باعث فشار به خریداران خواهد شد. اما متاسفانه آن‌ها هنوز نپذیرفته‌اند و ما نیز به‌ناچار مراتب را به اطلاع سازمان بازرسی و حراست وزارت راه رسانده‌ایم.