مساله بازگشت مسئولیت بررسی و قیمتگذاری خودرو به شورای رقابت، موضوعی است که طی یک ماه گذشته بارها از سوی برخی کارشناسان و تعدادی از نمایندگان مجلس موردتاکید قرار گرفته است. بهخصوص از حدود یکماه قبل که طرح ساماندهی بازار خودرو به تصویب مجلس رسید.
در این طرح، موضوع ورود شورای رقابت به بحث قیمتگذاری خودرو بار دیگر مطرح شد اما هنوز به تایید شورای نگهبان نرسیده است. با اینحال، به نظر میرسد صنعت خودرو درحالحاضر بیشاز اینکه با مشکل قیمتگذاری مواجه باشد، بیشتر درگیر حفظ روند تولید و مقاومت در مقابل تعطیلی است. بر این اساس، بسیاری از فعالان این صنعت اعلام میکنند اگر بانک مرکزی تسهیلات 7هزار میلیارد تومانی را مانند تسهیلات 4هزار میلیارد تومانی اخیر و به شکل غیرارزی بپردازد، تولید صنعت خودرو افزایش مییابد. به این ترتیب با متعادلشدن میزان عرضه و تقاضا، دیگر بازار آشفتهای نخواهیم داشت که نگران تغییر مرجع قیمتگذاری و کنترل آن باشیم.
فرقی بین سازمان حمایت و شورای رقابت نیست
نگاه فعالان صنعت خودرو به موضوع قیمتگذاری از زاویه دیگر و به شکلی متفاوت است. دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعههای خودرو کشور درخصوص تغییر مرجع قیمتگذاری در گفتوگو با «دنیای خودرو» گفت: «قیمتگذاری توسط شورای رقابت، سازمان حمایت یا هر نهاد دیگر، هیچ تفاوتی ندارد. واقعیت این است که قیمت مواد اولیه در ماههای گذشته نسبت به قیمت پیش از آن، تا سهبرابر رشد داشته است. همچنین هزینه دستمزد، هزینههای سربار و تورم بخش صنعت نیز مشخص است. بحثهایی مانند اینکه قیمتگذاری در شورای رقابت انجام شود یا سازمان حمایت، فرقی در واقعیت ایجاد نمیکند.»
مازیار بیگلو در پاسخ به این سوال که آیا دلیل آشفتگی بازار به نحوه قیمتگذاری باز میگردد یا خیر، اظهار کرد: «دلیل آشفتگی بازار خودرو قیمتگذاری نیست، بلکه کم بودن میزان عرضه است. به همین دلیل ما از سال گذشته بر ضرورت اجرای بخش دوم مصوبه دولت و پرداخت تسهیلات 7هزار میلیارد تومانی تاکید میکنیم. چراکه تنها در این شرایط است که زنجیره تامین میتواند فعالیت خود را ادامه دهد. به این ترتیب خودروهای ناقص تهنشینشده در کارخانه که ارزش آنها حدود 6هزار میلیارد تومان برآورد میشود نیز تکمیل میشود و پول آنها به زنجیره تامین باز میگردد.»
به ازای هر یک عرضه، دو خودرو در بازار آزاد میشود
وی با تاکید بر اینکه با تکمیل این خودروها، حجم عرضه به بازار به اندازهای افزایش مییابد که قیمت خودبهخود روند کاهشی خواهد یافت، ادامه داد: «به دنبال عرضه حدود 16 تا 20هزار دستگاه خودرو به بازار بعد از تعطیلات عید فطر، شاهد تعدیل و کاهش قیمت خودرو در بازار بودیم. حال با توجه به اینکه تعداد خودروهای ناقص بیش از 160هزار دستگاه اعلام میشود، تصور کنید به دنبال یک تزریق نقدینگی کافی، تمام این خودروها تکمیل و تجاری شوند. آن زمان ببینید قیمت خودرو در بازار چقدر کاهش مییابد.»
بیگلو افزود: «باید توجه داشت که درحالحاضر به ازای هر خودرویی که توسط خودروساز تحویل مشتری میشود، در واقع در بازار دو خودرو آزاد میشود. به این دلیل که دلالانی که خودروها را با هدف سوءاستفاده از شرایط بازار خریدهاند و انبار کردهاند تا در دوران گرانی بهفروش برسانند، به محض اینکه ببینند در پی افزایش عرضه قیمت خودرو رو به کاهش است، به فروش این خودروها در بازار اقدام خواهند کرد. به این ترتیب، اگر خودروساز 100هزار خودرو عرضه کند، بیشک در همین حدود هم خودرو توسط دلالان به بازار عرضه میشود.»
صنعت خودرو نابود شود، دیگر نیازی به قیمتگذاری نیست
دبیر انجمن قطعهسازان ایران در ادامه با اشاره به اینکه هدف از هر بحثی که در خصوص قیمتگذاری صورت میگیرد، در واقع کنترل قیمت و متعادل کردن عرضه و تقاضا است، تصریح کرد: «اما تمام الزامات و مسائل مهم، به این محدود شده است که مرجع قیمتگذاری کجا باشد. این در شرایطی است که بانک مرکزی هم به بهانههای مختلف از اجرای مصوبه دولت شانه خالی میکند. این رفتار به ایجاد مشکل در صنعت خودرو و قطعهسازی، کاهش تولید، آشفتگی بازار و... منجر شده است.»
وی با بیان اینکه متاسفانه گرهای که امروز با دست باز میشود را کور میکنند، بیان کرد: «این موضوع وضعیت را روزبهروز خرابتر میکند و اگر بهجای حل چالشها و موانع تولید و تمرکز بر افزایش عرضه خودرو، همچنان بر تعیین و تغییر مرجع قیمتگذاری و انتقال مسئولیت از سازمان حمایت به شورای رقابت و بالعکس تاکید شود، بهزودی شاهد از بین رفتن کل صنعت خودرو خواهیم بود و آن زمان دیگر نیازی به قیمتگذاری نخواهد بود که مرجعی برای آن انتخاب شود.»