الیاس کبیری- فشار روغن یکی از پارامترهای مهم در کارکرد موتور است. زمانی که چراغ روغن خودرو شما روشن میشود یا فشارسنج روغن، فشاری کمتر از حد نرمال را نمایش میدهد، احتمال بروز یک مشکل مهم در موتور خودرو شما وجود دارد. اما چرا فشار روغن افت پیدا میکند؟ سوالی که بیش از همه ذهن راننده خودروهای سنگین را به خود مشغول میکند و به یکی از دغدغههای آنها هنگام رانندگی و حتی تعویض روغن تبدیل شده است.
چرا فشار روغن در خودرو اهمیت دارد؟
به گزارش «اخبار خودرو»،سیستم روانکاری موتور خودرو شامل فیلتر، روغن، پمپ، سنسور فشار و خطوط و تجهیزات ارتباطی است. فشار روغن طراحی میشود تا روغن را از پایینترین سطوح که همان مخزن روغن است، به بالاترین نقاطی که در موتور وجود دارد برساند تا با روانکاری مناسب، از تماس فلز- با فلز جلوگیری کند.
البته این مورد اولین و اصلیترین وظیفه روغن موتور است و وظایف دیگری نیز برای آن تعریف شده که در مقالات دیگر به آنها اشاره میکنیم.
در هر صورت، زمانی که چراغ هشدار فشار روغن روشن میشود، یعنی یک قطعه یا یک قسمت بهدرستی کار نمیکند. این مشکل میتواند سبب خرابی موتور شده و طی چند روز تا چند دقیقه موجب از حرکت افتادن موتور خودرو شما شود. در این حالت خسارات زیادی به شما وارد خواهد شد. بنابراین توجه به فشار روغن و هشدارهای آن، برای شما به عنوان یک راننده با دقت بسیار ضروری است.
متاسفانه بدون بررسی دقیق نمیتوان علت افت فشار روغن در موتورهای مختلف را به روشنی بیان کرد، پس در هنگام مواجه شدن با این هشدارها، اولین کاری که پیشنهاد میشود خاموشکردن موتور خودرو است.
چرا فشار روغن درموتور کاهش پیدا میکند؟
افت فشار روغن در موتور میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. زمانی که خودرو شما هشدار افت فشار روغن را نمایش میدهد آماده باشید که این هشدار میتواند بیانگر یک مشکل باشد و یا صرفا یک خطاست و به زودی رفع میشود.
به هر حال افت فشار روغن در خودرو شش دلیل اصلی دارد که آنها را در ادامه مرور خواهیم کرد.
کاهش حجم روغن در موتور خودرو
حتی اگر در زمان تعویض روغن حجم کافی داخل موتور اضافه شده باشد، این حجم به دلایل مختلف میتواند کاهش یافته باشد. از جمله این موارد میتوان به خرابی رینگها، تبخیر و یا نشتی روغن اشاره کرد. در هر حال همانگونه که در دفترچه خودرو خود مشاهده کردهاید روغن موتور خودرو شما در فواصل مشخص نیاز به چک و حتی اضافهکردن حجم مشخصی روغن موتور دارد. افزایش سن موتور نیز سبب افزایش میزان مصرف روغن میشود و در موتورهای قدیمیتر باید فواصل زمانی بررسی میزان روغن موتور را کوتاهتر کرد. بررسی نشتی روغن نیز از جمله اقداماتی است که هرراننده با تجربهای آن را انجام میدهد. هر زمان در هنگام روشنکردن موتور، بر روی زمین قطرات هرچند کم روغن مشاهده کردید، نشان از نشتی روغن دارد که علاوه بر خطرات ایمنی ممکن است مشکلاتی را برای موتور خودرو شما ایجاد کند.
گرانروی بالا یا پایین
زمانی که گرانروی روغن در حال استفاده برای موتور بالا یا پایین باشد، بدون شک خطای افت فشار روغن پشت آمپر خودرو شما ظاهر خواهد شد. گرانروی پایین روغن مقاومت کمتری برای جاریشدن روغن داشته و این مورد چراغ روغن موتور را روشن میکند.
همچنین زمانی که از روغنی با گرانروی بالاتر در سیستم استفاده میشود به دلیل مقاومت بالاتر از حد مورد نیازی که در برابر جاریشدن دارد، پمپ روغن نیاز به فشار بیشتری برای جاریکردن روغن پیدا میکند، ولی به دلیل توان محدود و عدم امکان افزایش فشار روغن، نمیتواند روغن را به قسمتهای مختلف موتور برساند و به همین دلیل چراغ هشدار فشار روغن در موتور روشن میشود. در نظر داشته باشید که گرانروی روغن اصلی موتور با توجه به شرایط دمایی، تخریب مواد افزودنی بهبوددهنده شاخص گرانروی و ورود سیال خنککننده و سایر آلودگیها به آن تحتتاثیر قرار میگیرد. پس توجه داشته باشید که برای انتخاب روغن موتوری مناسب با طراحی موتور خودرو باید به دفترچه راهنمای آن مراجعه کنید و از روغن موتوری با گرانروی تعیین شده بر اساس شرایط طراحی موتور و دمای محیط عمومی کارکرد استفاده کنید. در نظر داشته باشید انتخاب روغن موتور با گرانروی بالاتر سبب بروز مشکل در زمان استارت موتور در روزهای سرد شده و خسارات بسیار زیادی را در همان لحظه وارد میکند. البته این خسارت سبب از کار افتادن موتور شما در همان لحظه نمیشود اما مانند یک بیماری مزمن، تخریب موتور را تسریع می کند.
افت فشار روغن در خودروهای سنگین؛ چالشی بزرگ برای رانندهها
در موتورهای دیزلی، گیج فشار، فشار لحظهای روغن موتور را نمایش میدهد. بعضی از سازندگان روغنهای موتور، روغنهایی با گرانروی کم تولید میکنند که همچنان در محدوده مجاز اعلام شده توسط استاندارد SAE و گرانروی اعلام شده در دفترچه خودرو شماست. این ویسکوزیته پایینتر، سبب جریان یافتن بهتر روغن در مدار روانکاری موتور خودرو شما میشود. اما در این حالت شما باز هم شاهد روشنشدن چراغ هشدار فشار روغن خواهید بود و بهتر است به فکر انتخاب یک روغن مناسب با گرانروی بالاتر باشید.توجه داشته باشید که براساس استانداردهای اعلامشده توسط انجمن مهندسان خودرو آمریکا (SAE) هر گرانروی دارای حد بالا و حد پایین است و تولید کنندگان مختلف میتوانند برای یک SAE خاص ماننده 10w40 در محدوده معین شده اقدام به تولید محصول کنند. در این حالت روغن در محدوده استاندارد است اما شما بهعنوان مصرفکننده لازم است با توجه به شرایط خود نسبت به انتخاب روغن با گرانروی مناسب اقدام کنید. در دفترچه خودرو و یا در سایت تولیدکنندگان روغن میتوانید به راهنمای انتخاب روغن مناسب خودرو خود دست پیدا کنید.
ذرات فرسایشی موتور
اگر سطح روغن را بررسی کردید و در محدوده مجاز بود و همچنین از از روغن با گرانروی مناسب استفاده کردید، ولی بازهم شاهد افت فشار روغن در موتور هستید، لازم است نسبت به بررسی فیلتر روغن اقدام کنید، مخصوصا زمانی که عمر خودرو شما بالاست؛ چراکه تجمع ذرات فرسایشی طولانی مدت در فیلتر و یا در مسیر روانکاری خودرو، سبب بروز کاهش فشار روغن در موتور میشوند.
خرابی فشارسنج
یکی دیگر از علتهای روشنشدن چراغ فشار روغن، خرابی فشارسنج یا همان سنسور فشار در موتور خودرو است. زمانی که شما کلیه مطالب بیان شده را رعایت کردید ولی همچنین شاهد افزایش لرزش، صدا و دما در موتور بودید و شرایط کارکرد موتور خودرو هم عادی بود، به جای صرف هزینه برای تغییر روغن و نیز فیلتر آن، باید به بررسی صحت کارکرد فشارسنج بپردازید تا از صرف هزینههای اضافی جلوگیری کنید. اگر با بررسی صحت کارکرد سنسور فشارسنج، به سلامتی آن شک کردید کافی است به یکی از تعمیرکاران مجاز مراجعه کنید تا نسبت به تعویض آن اقدام کند.
خرابی پمپ
توجه داشته باشید که در صورت صحت کارکرد سنسور فشار و نیز رعایت نکات مطرح شده، اگر بازهم شاید روشن شدن چراغ فشار روغن هستید، لازم است از صحت کارکرد پمپ روغن نیز اطمینان یابید. از دیگر نکات مهم، توجه به این موضوع است که همیشه نسبتبه تعویض روغن موتور خود در فواصل منظم به همراه فیلتر روغن و استفاده از روغن با کیفیت مناسب دقت داشته باشید. بررسیهای منظم از سطح روغن موتور را بهصورت هفتگی انجام داده و اگر خودرو خود را یک جای ثابت پارک میکنید، روی سطح زمین را بررسی کنید تا اگر نشتی روغن وجود دارد، نسبت به رفع نشتی اقدام کرده و از حرکت دادن خودرو خودداری کنید. فراموش نکنید اگر شاهد روشنشدن چراغ فشار روغن بودید، تا زمان اطمینان از علت آن و رفع مشکل، از روشنکردن خودرو خود حتیالمقدور اجتناب کنید.