به گزارش «اخبار خودرو»، پرداخت تسهیلات ارزی به خودروسازان تبدیل به‌بحثی طولانی شده است. سال گذشته بخش ریالی این تسهیلات به خودروسازان در قالب 4هزار میلیارد تومان به دو خودروساز پرداخت شد تا بتوانند بخشی از بدهی خود به قطعه‌سازان را برای ادامه تولید پرداخت کنند. برای سال جدید نیز قرار بود بخش ارزی این تسهیلات که بیش از 840 میلیون یورو است، پرداخت شود. اما با وجود مذاکرات بسیاری که با بانک مرکزی ازسوی خودروسازان، قطعه‌سازان و وزارت صمت شد، پرداختی انجام نشده، این در حالی است که خودروسازان بر اجرای مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی قوای سهگانه برای پرداخت این تسهیلات تاکید دارند. حالا در جدیدترین اظهارنظر از سوی قائممقام بانک‌مرکزی اعلام شده وام بهصورت ارزی و با نرخ روز به خودروسازان پرداخت خواهد شد، وگرنه خودروسازان باید به فکر منبع دیگری برای تامین نقدینگی و کسب تسهیلات باشند. ضمن اینکه این بانک پیشنهاد داده است خودروسازان روپیه و یوآن را به‌عنوان تسهیلات ارزی دریافت کنند. مشکل اما آنجاست که خودروسازان حاضر نیستند تسویه حساب این وام ارزی بهصورت نرخ روز باشد. چراکه معتقدند در صورت افزایش قیمت ارز در زمان سررسید متحمل زیان گسترده‌ای خواهند شد. در همین زمینه با احمد نعمتبخش، دبیر انجمن خودروسازان به گفت‌وگو پرداختیم. وی معتقد است خودروسازان از دریافت یوآن چین استقبال می‌کنند، هرچند تبدیل این ارز هزینه روی دست خودروسازان می‌گذارد.
بانک‌مرکزی اعلام کرده است خودروسازان باید به فکر منابع جدید برای کسب تسهیلات باشند و این سازمان به‌دلیل مشکلات تورمی نمی‌تواند تسهیلات ارزی دیگری در اختیار خودروسازان قرار دهد. البته اشاره شده خودروسازان می‌توانند تسهیلات ارزی مانند روپیه یا یوآن دریافت کنند. نظر شما در این خصوص چیست؟
تا آن‌جایی که می‌دانم بحث پرداخت تسهیلات به خوروسازان نتیجه مصوبه ستاد اقتصادی سران قواست. یعنی از 11هزار میلیارد تومان، 4هزار میلیارد تومان را به ما ریالی پرداخت کردند و قرار شد مابقی را که 7 هزار میلیارد تومان (معادل 844 میلیون یورو) بود، بهصورت ارزی پرداخت کنند. اگر ستاد اقتصادی سران سه قوه این حرف را زده‌اند، بانک مرکزی باید آن را اجرا کند و نمی‌تواند سر باز بزند.
پیشنهاد شما به‌عنوان دبیر انجمن خودروسازان و به‌نمایندگی از خودروسازان به بانک مرکزی چیست؟
من بارها اشاره کرده‌ام باید از گذشته و تجربیات افراد خردمند در اقتصاد درس بگیریم. در زمان مرحوم نوربخش و مرحوم هاشمی‌رفسنجانی ما بر سر دریافت تسهیلات اختلاف داشتیم. جلسه‌ای با آقای نوربخش برگزار کردیم و گفتیم شما می‌گویید نرخ دلار باید به‌روز باشد، اگر قیمت دلار برای موعد مقرر 30درصد افزایش پیدا کند، خودروسازان زیان بسیاری متحمل می‌شوند.
مرحوم نوربخش از صحبت‌های ما استقبال کرد و بخش‌نامه‌ای صادر کرد که فارغ از میزان استفاده خودروسازان از تسهیلات ارزی، اگر این تسهیلات سر سال بیش‌از 10درصد قیمت ارز افزایش پیدا کرد، با خودروسازان همان 10درصد محاسبه شود. حتی اشاره شد اگر در زمان مقرر قیمت پایین‌تر بود، همان قیمت درنظر گرفته می‌شود.
در اینجا اگر روپیه یا یوآن چین به خودروسازان داده شود و طی یک سال آینده که سررسید بازپرداخت است، یوآن بیش‌از 10درصد افزایش داشته باشد، بانک مرکزی باید همان 10درصد را با خودروسازان محاسبه کند. در غیر این صورت خودروسازان متحمل زیان خواهند شد.
این یک پیشنهاد معقول است که زمان آقای نوربخش انجام شد. زمان آقای نوربخش با وجود اینکه کشور درگیر مساله جنگ بود، اما به خوبی اداره می‌شد. خواهش ما این است که طبق فرمول زمان مرحوم نوربخش عمل کنند و تسهیلات ارزی را به خودروسازان پرداخت کنند تا بتوانیم مشکلات را حل کنیم.
درحالحاضر میزان زیان خودروسازان چقدر است؟
من به آقای جهانگیری هم نامه‌ای نوشته‌ام که وقتی وزیر صنعت، معدن و تجارت به خودروسازان تکلیف کرده است قیمت خودرو را بر اساس قیمت پایان دی ماه در نظر بگیرند و خودروها را تحویل دهند، نتیجه آن چیزی جز زیان برای صنعت خودرو نخواهد بود. صورت‌های مالی خودروسازان نشان می‌دهد هر شرکت بیش‌از 7هزار میلیارد تومان زیان کرده است. به استناد ماده 101 برنامه پنجم توسعه و به استناد بند 90 اصل 44 دولت موظف است کمک زیان پرداخت کند. طبق این دو قانونی که اشاره کردم، اگر دولت به‌هر دلیلی قیمت کالایی را کمتر از قیمت واقعی تعیین و اعلام کند، باید به شرکت متضرر کمکزیان بپردازد.
نتیجه این نامه چه شد؟ آیا جوابی ازسوی آقای جهانگیری به شما رسیده است؟
ما به‌عنوان انجمن خودروسازان این نامه را ارسال کردیم. اما متاسفانه تاکنون خبری از جواب آقای جهانگیری نداشته‌ایم. ما می‌توانیم به دیوان عدالت اداری شکایت کنیم که این‌ها با قیمت‌گذاری‌های اشتباه به ما زیان وارد کرده‌اند و به استناد قانون باید به ما کمکزیان بدهند.
یعنی به دیوان عدالت اداری بگوییم دولت با این تصمیماتی که اتخاذ کرده است، باعث زیان ما و حق سهام‌داران ایران‌خودرو و سایپا نادیده گرفته شده است اما این کار را نکردیم. حال بهجای اینکه کمکزیان پرداخت کنند، می‌خواهند وام بدهند اما همین وام را هم بانک‌مرکزی با شرط نرخ قیمت روز محاسبه می‌کند. چرا آقایان بانک‌مرکزی، مایی را که اطمینان نداریم نرخ دلار چقدر خواهد شد، تحت فشارقرار می‌دهند؟
برای حل این موضوع چه راه‌هایی وجود دارد؟
راه‌حل اول این است که طبق همان دو ماده به خودروسازان کمکزیان پرداخت کنند و راه دوم، چون دولت پولی ندارد به خودروسازان بدهد، ما هم تمکین می‌کنیم و به وام راضی هستیم، آن‌هم وامی با تسهیلات معقول نه اینکه همه مشکلات را گردن خودروساز بیندازند.
در حال حاضر بانک مرکزی می‌تواند تسهیلات را پرداخت کند اما نمی‌خواهد این تسهیلات ریالی باشد. آیا این بدان معناست که بانک‌مرکزی می‌خواهد تسهیلات ارزی پرداخت کند اما خودروسازان به‌دلیل بحث بازپرداخت و مابه‌التفاوت آن از دریافت تسهیلات امتناع می‌کنند؟
خیر؛ بانک مرکزی می‌خواهد به‌روز و به تاریخ سررسید پول را پس بگیرد. ما اگر دلار 12هزار و 500 تومانی دریافت کنیم، از کجا می‌توانیم اطمینان داشته باشیم سال آینده دلار همین قیمت باشد و افزایش نیابد؟ خودروسازان زیان سنگین‌تری متحمل نشوند؟ ما پیشنهاد آقای نوربخش را داریم که بر اساس آن می‌توانند بخش‌نامه صادرکنند و به بانک‌ها بگویند تسهیلات ارزی را در اختیار شرکت‌ها بگذارند و اگر سال آینده که سررسید پرداخت است، قیمت ارز افزایش پیدا کرده بود تا 10درصد مابه‌التفاوت از خودروسازان دریافت کنند.
آیا یوآن و روپیه که برای پرداخت تسهیلات ارزی به خودروسازان در نظر گرفته شده است، به کار خودروسازان می‌آید؟
به کار خودروسازان می‌آید اما برای ما تا حدودی هزینهبردار است. زیرا باید برای تبدیل ارز هزینه پرداخت کنیم. در این صورت هزینه‌های ما افزایش پیدا می‌کند. با یوآن چین شاید راحت‌تر بتوانیم کارهایمان را انجام دهیم. اما تبدیل این پول به یورو 10 تا 15درصد هزینه دارد. با این حال می‌گوییم همین یوآن را به ما بدهید، اما نه به نرخ روز بلکه در نهایت با همان 10درصد مابه‌التفاوت. چراکه واقعا خودروساز زیانی جدی از این قسمت خواهد دید.
به نظر می‌رسد ایران در بانک‌های چین یوآن داشته باشد و به این صورت بخواهد تهاتر انجام دهد. این مورد را چگونه می‌بینید؟
مشکلی از این بابت وجود ندارد فقط بحث تسویه و دریافت قیمت روز برای زمان باز پرداخت اهمیت دارد.
اگر بانک‌مرکزی با فرمول زمان مرحوم نوربخش یعنی همان 10درصد مابه‌التفاوت موافقت کند و این مورد را بپذیرد، یوآن چین چقدر به درد مشکلات خودروسازان می‌خورد؟
اگر بانک مرکزی موافقت کند ما هم یوآن چین را می‌پذیریم. به‌هرحال این مورد تا حدودی مشکلات ما را در بحث تامین قطعات و مواد اولیه حل می‌کند.
آیا این موضوع باعث ازسرگیری تولید خودروهای چینی که در این مدت متوقف شده بود، خواهد شد؟
بله؛ این مورد هم می‌تواند از اثرات دریافت یوآن باشد. چراکه هم بخش خصوصی و هم خودروسازان بزرگ کشور محصولات چینی دارند. به‌هرحال تولیدات ما کاهش پیدا کرده است و این تسهیلات می‌تواند صنعت خودرو را به حرکت دربیاورد، صنعتی که به قول معروف پیشتاز است و اگر حرکت کند، 40 صنعت دیگر را به حرکت در می‌آورد.
خودروسازان 40 تا 50درصد ورق تولیدی شرکت فولاد مبارکه را خریداری می‌کنند. اگر تولید خودروسازان رشد کند، تولید آن‌ها هم رونق می گیرد. عکس این قضیه هم قابل‌وقوع است. صنعت خودرو واقعا مانند نیروی محرکه عمل می‌کند.
