به گزارش «اخبار خودرو»، شرایط تحریم‌ها صنایع کشور را یکی پس از دیگری به سمت داخلی‌سازی سوق داده است و صنایع خودرو و قطعه هم از این موضوع مستثنی نبوده و در این مسیر قدم گذاشته‌اند؛ مسیری که در کنار دربرگرفتن مزایای بسیار خودکفایی، به نظر می‌رسد معایبی هم داشته باشد. این معایب نه بهخاطر داخلی‌سازی قطعات بلکه به دلیل تولید قطعات بدون بهره‌گیری از مهندسی معکوس و برپایه کپی‌کاری به وجود می‌آید و صنعت خودرو را از مسیر پیشرفت خارج می‌کند. از همین رو، کارشناسان معتقدند داخلی‌سازی تولید قطعات با توجه به وجود تحریم‌ها نهتنها باید به شیوه مهندسی معکوس انجام شود، بلکه قطعه‌سازان نیاز به استفاده از تجریبات شرکت‌های دانش‌بنیان در تولید هم دارند.
کپی‌کاری، بومی‌سازی به حساب نمی‌آید
مهدی مطلب‌زاده، فعال صنعت قطعه‌سازی در رابطه با نگرانی برخی از کارشناسان صنعت خودرو در خصوص داخلی‌سازی قطعات خودرو به «دنیای خودرو» می‌گوید: «قطعات صنعت خودرو به سه شیوه تولید می‌شوند؛ روش اول که شیوه خوبی هم نیست، تولید قطعات به شیوه کپی‌کاری است. شیوه دوم تولید قطعات به شیوه مهندسی معکوس است. در روش سوم هم قطعه‌ساز به طور کلی تکنولوژی تولید قطعات را از طراح آن خریداری می‌کند. درحالحاضر و با توجه به تحریم‌ها امکان خرید تکنولوژی قطعات وجود ندارد.»
این کارشناس با اشاره به شیوه اول که همان کپی‌کاری است، اضافه می‌کند: «استفاده از این روش نهتنها کمکی به صنعت قطعه‌سازی نمی‌کند، بلکه تولید قطعات بی‌کیفیت که استحکام آن‌ها هم محاسبه نشده است را به همراه دارد، قطعاتی که به صنعت خودرو ضربه می‌زنند.»
مطلب‌زاده با بیان اینکه استفاده از مهندسی معکوس به نظر بهترین گزینه محسوب می‌شود، بیان می‌کند: «درحالحاضر تنها راهی که باقی می‌ماند، همین تولید قطعات به شیوه مهندسی معکوس است که 90درصد قطعه‌سازان معتبر هم همین کار را می‌کنند.»
وی ادامه می‌دهد: «در مهندسی معکوس، قطعه‌ساز به طراحی قطعه پی می‌برد و با انجام کار مهندسی قطعات باکیفیتی را تولید می‌کند. در این صورت اگر قطعه تولیدی دچار مشکلی شود، قطعه‌ساز خیلی سریع با توجه به اینکه این کار را براساس دانش انجام داده، قادر به اعمال اصلاحات لازم خواهد بود؛ مزیتی که در کپی‌کاری قطعات وجود ندارد.»
داخلی‌سازی با حرف عملی نمی‌شود
این فعال صنعت قطعه‌سازی با اشاره به اینکه می‌توان هدف بومی‌سازی قطعات را محقق کرد، بیان می‌کند: «با مهندسی معکوس نهتنها می‌توان دست به تولید قطعات باکیفیت زد، بلکه به مرور زمان دانش فنی قطعه‌سازان هم افزایش می‌یابد و این تنها راه خودکفایی در تولید است.»
البته تولید قطعات به شیوه مهندسی معکوس هم با مشکلاتی روبهرو است که مطلب‌زاده درباره آن می‌گوید: «مهندسی معکوس هم زمان‌بر است و هم نیاز به سرمایه‌گذاری کلانی دارد.»
وی اضافه می‌کند: «در این شرایط که معوقات قطعه‌سازان هنوز پرداخت نشده، تنها راهی که می‌توان با آن دست به تولید باکیفیت زد، این است که مسئولان با سیاست‌گذاری‌هایشان مسیر قطعه‌سازان را سد نکنند.»
وی ادامه می‌دهد: «دولت نباید از قطعه‌سازی که یکسال و نیم طول می‌کشد تا به پول برسد مالیات بگیرد؛ دولت باید ارزش افزوده را از خودروسازان بگیرد.»
تنها مهندسی معکوس کافی نیست
در راستای بومی‌سازی قطعات خودرو نایبرئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازان تهران نیز می‌گوید: «برای استفاده اقتصادی و حداکثری از امکلانات داخلی فقط افزایش داخلی‌سازی یا همان مهندسی معکوس قطعات خودرو دیگر پاسخگو نیست.»
امیرحسین جلالی اضافه می‌کند: «اینکه هرازچندگاهی به فکر داخلی‌سازی می‌افتیم و به محض بهبود فضای کسبوکار بین‌المللی و فروش نفت، دوباره واردات حداکثری در دستور کار قرار می‌گیرد و داخلی‌سازی به فراموشی سپرده می‌شود، به تولید قطعات با کیفیت ختم نمی‌شود.»
نایب رئیس انجمن صنایع همگن قطعه سازان تهران همچنین بیان می‌کند: «داخلی‌سازی یک فرایند و کار بلندمدت است که از قوانین کشور شروع می‌شود، با تخصیص اعتبارات قوت و با جذب سرمایه گذاران و کارآفرینان اعتبار می‌گیرد؛ نه اینکه امروز دستوری بخواهیم داخلی‌سازی انجام دهیم و انتظار داشته باشیم فردا محصولاتمان داخلی شود.»
جلالی اضافه می‌کند: «درحالحاضر به مرحله‌ای رسیده‌ایم که باید دست به استفاده حداکثری از توان اقتصادی کشور بزنیم. همچنین به امکانات سختافرازی به همراه نیروی انسانی مجرب نیاز است.»
وی می‌گوید: «درحالحاضر تمامی قطعه‌سازان باید به سمت دانش‌بنیان شدن حرکت کرده و از پتانسیل دانش داخلی و بین‌المللی استفاده کنند. همچنین باید کپی‌کاری هم به صورت هوشمندانه با بررسی دقیق نمونه‌های به روز خارجی در دستور کار قرار گیرد. علاوه بر این‌ها لازم است واحدهای تحقیقوتوسعه همراه با تجهیزات آزمایشگاهی تقویت شوند.»
جلالی اضافه می‌کند: «مشوق‌های لازم برای موارد ایرادشده باید با پرداخت تسهیلات ارزان بانکی، تخفیفات گمرگی و مالیاتی و تامین اجتماعی از طرف دولت و سیاستگذاران در نظر گرفته شود. همچنین تسهیلات در جهت رفع موانع واردات دستگاه‌ها و ابزارآلات خاص تولیدی برای سرعت عمل داخلی‌سازی در نظر گرفته شود تا بتوانیم به هدف قطعه‌سازی داخلی دست یابیم.»
