به گزارش «اخبار خودرو»، این موضوع طی چند ماه اخیر به یکی از مباحث مهم صنعت خودرو تبدیل شده اما هنوز درباره چگونگی انجام آن توافق نظری بین مسئولان و کارشناسان به‌دست نیامده است. در این راستا، برخی معتقدند خودروسازان بزرگ باید برای رهایی از زیان‌دهی خود شرکت‌های زیرمجموعه‌شان را رها کنند. این نیز درحالی است که تعدادی از کارشناسان صنعت خودرو بر خلاف این عقیده می‌گویند صنعت خودرو بدون شرکت‌های زیرمجموعه نمی‌تواند به فعالیت خود ادامه دهد.
به همین بهانه، سراغ شهرام آزادی، کارشناس صنعت خودرو رفتیم. مشروح گفت‌وگوی «دنیای‌خودرو» با این کارشناس در ادامه از نظرتان میگذرد.
این روزها همه جا صحبت از واگذاری سهام خودروسازان به بخش خصوصی است. باتوجه به اینکه شرکت‌های خودروساز تنها نیستند و زیرمجموعه‌های بسیاری دارند که آنها هم زیان‌ده هستند. آیا دو خودروساز بزرگ کشور برای رهایی از بخشی از مشکلاتشان باید زیرمجموعه‌هایشان را کنار بگذارند؟
نه؛ به‌هیچ عنوان موافق جدایی این شرکت‌ها برای واگذاری به بخش خصوصی نیستم. این شرکت‌ها بخش مهمی از صنعت خودرو را تشکیل می‌دهند و بهتر بگویم این‌ها بخشی از ساختار دو شرکت خودساز هستند. بنابراین نمی‌توانیم شرکت‌های زیرمجموعه را به هیچ بهانه‌ای از صنعت خودرو کنار بزنیم.
پس به نظر شما ادامه فعالیت شرکت‌های خودروساز بدون شرکت‌های وابسته امکان‌پذیر نیست...
بله؛ شرکت‌های زیرمجموعه هستند که به فعالیت شرکت‌های بزرگ‌تر معنا می‌دهند و جداسازی این‌ها امکان پذیر نیست. بنابراین اگر بخواهیم این شرکت‌ها را منحل کنیم یا دخالتی در روند ارتباط این شرکت‌ها با خودروسازان داشته باشیم، در روند فعالیت شرکت‌های خودروساز اختلال ایجاد کرده‌ایم.
با این تفاصیل برای رفع مشکلات فعلی صنعت خودرو و حرکت به سمت خصوصی‌سازی خودروسازان چه سیاستی را باید در پیش گرفت؟
این شرکت‌های وابسته نیستند که مشکل ایجاد کرده‌اند، این شرایط اقتصادی است که نمی‌گذارد صنایع پیشرفتی داشته باشند. از همین رو، آن چیزی که نیاز به اصلاح دارد، ساختار اقتصادی صنعت خودرو است. درحالحاضر این صنعت بیش از هرچیزی نیاز به شرایطی دارد که منتج به ایجاد بازار رقابتی برای خودروسازان شود. از همین رو، وقت آن رسیده است که مشکلات را کنار بزنیم و اگر زیان‌دهی به‌وجود آمده است، با مشخصکردن عوامل بیرونی و عوامل درونی سعی در برطرف کردن‌شان داشته باشیم.
به نظر شما برای برطرف کردن مشکلات حوزه خودرو دولت چه وظیفه‌ای دارد؟ آیا می‌تواند همچنان با اعمال نظرهای مستقیم این صنعت را اداره کند؟
مسئولان باید در مسیری قدم بگذارند که موانع بیرونی مشکل‌ساز برای صنعت خودرو را برطرف کنند. از سوی دیگر، نقش دولت بهجای اعمال نظر مستقیم به حالت نظارت در بیاید و به گونه‌ای باشد که بیشتر نقش حمایتی داشته باشد. بهخصوص مهم است که دولت از تولید داخلی حمایت کند. این تنها راهی است که بتوانیم زیان‌دهی صنعت خودرو را برطرف کنیم. بدین ترتیب، شرکت‌های زیرمجموعه صنعت خودرو - که برخی به اشتباه معتقدند باید کنار گذاشته شوند تا بتوانیم دو شرکت خودروساز را واگذار کنیم - هم از حالت زیان‌دهی خارج خواهند شد.
پیشنهاد شما برای خروج صنعت خودرو از مشکلات امروزی چیست؟
به نظر من بهجای اینکه به فکر حذف شرکت‌ها باشیم، باید تمرکزمان را روی اصلاح ساختار اقتصادی بگذاریم. ساختاری که در سطح کلان وجود دارد و در تغییر آن چند عامل نقش دارد. از جمله آنها می‌توان به این اشاره کرد که بازار آزاد باید تعیینکننده نرخ خودرو باشد و بازگشت شورای رقابت برای این کار به معنای بازگشت به سیاست‌های اشتباه گذشته است، سیاست‌هایی که اگر قرار بود جوابگوی نیاز این بخش باشند، در همان دوره‌های قبلی نتیجهبخش بودند. همچنین باید تسهیلاتی در اختیار خودروسازان قرار بگیرد که علاوه بر تسهیل تولید، خودروسازان بتوانند محصولات جدیدی را هم به بازار عرضه کنند. درحالی که وعده تخصیص تسهیلات دولت به خودروسازان هنوز محقق نشده است.
یکی از موضوعاتی که امروز از سوی کارشناسان مطرح می‌شود، بحث تاثیر نوسانات ارزی است. نظر شما در این باره چیست؟
نوسانات ارزی بسیار مهم‌تر از بحث زیان‌ده بودن چند شرکت وابسته است. از همین رو، تا زمانی که نرخ ارز تثبیت نشود و دولت هم برای آن چاره‌ای نیندیشد به این سادگی‌ها نمی‌توان سایه مشکلات را از سر صنعت خودرو کنار زد. به همین دلیل تاکید دارم باید با اصلاح ساختار داخلی خودروسازان به همراه رفع عوامل بیرونی به دنبال شرایط بهتری برای این بخش باشیم.
دلیل اینکه نمی‌توانیم این شرکت‌های زیان‌ده را کنار بگذاریم، چیست؟
این شرکت‌ها بخشی از قطعات خودرو را تولید می‌کنند و نمی‌توانیم بخش قطعه‌سازی را تعطیل کنیم. در صورتی که دست به حذف این شرکت‌ها بزنیم، قطعا قطعاتی را که در داخل تولید می‌شوند باید از طریق واردات تامین کنیم که این نیز به صرفه نیست و باعث ارزبری شدید و وابستگی صنعت به خارج کشور می‌شود.
به همین دلیل صنعت خودرو برای تامین یک قطعه نیاز به خارج از کشور پیدا می‌کند و در شرایط تحریمی شمار بسیاری از خودروها باید کف پارکینگ خودروسازان ناقص بمانند تا شرایط برای واردات قطعات و تامین آنها به وجود آید. بنابراین ضروری است داخلی‌سازی را به همراه خصوصی‌سازی با جدیت دنبال کنیم.
با این تفاصیل، برای اینکه از این شرایط خارج شویم و روند تولید هم به سمت بهبود حرکت کند، چه پیشنهادی دارید؟
با توجه به اینکه شرایط اقتصادی کشور نامطلوب است، درصورتی هم که تصمیم به حذف شرکت‌های زیرمجموعه و وابسته بگیریم نهتنها دردی از این بخش دوا نمی‌شود بلکه باید به سرعت شرکت‌های جدیدی را هم جایگزین قبلی‌ها کنیم.
شرکت‌های جدید هم باتوجه به شرایط اقتصادی نامناسب بسیار زود وارد همین مسیر زیان‌ده شدن می‌شوند و در اصل مشکلی از این بخش برطرف نخواهد شد. از همین‌رو، باید در مرتبه اول موانع اقتصادی را شناسایی کنیم که فقط مربوط به این صنعت نیست و مسئولان رفع آنها را در برنامه قرار دهند.
باید شرایطی را ایجاد کنیم که شرکت‌های خودروساز کشور به سمت سوددهی حرکت کنند. این امر مستلزم این است که بازار رقابتی سالمی ایجاد کنیم و تولید داخلی رونق بگیرد.
زمانی که تولید خودرو رونق گرفت، باید به سمت بومی‌سازی این صنعت حرکت کنیم. همچنین خودروسازان باید در چشم‌انداز تولیداتشان به سمت استفاده از تکنولوژی‌های روز و افزایش کیفیت پیش بروند.
از همین حالا باید برای آینده صنعت خودرو کشور برنامه‌ریزی کنیم و با یک چشم‌انداز چندساله به جلو پیش برویم. اکنون بزرگ‌ترین مشکل صنعت خودرو علاوه بر آنچه اشاره کردم، نبود برنامه‌ریزی در این بخش است. هنوز مسئولان و خودروسازان ما نمی‌دانند قرار است در چه مسیری قدم بگذاریم.
