هرچند این روزها بخش‌های مختلف صنعت خودرو با معضلات عدیده‌ای مواجه هستند و تیراژ تولید هر دو خودروساز بزرگ کشور کاهش یافته، اما همان‌طور که ممکن است سایه مشکلات برای مدتی بر سر هر کسب‌وکاری سنگینی کند، نباید از برنامه‌ریزی برای آینده دست برداشت.
صنعت خودرو امروز در کنار رفع مشکلاتش نیاز به آینده‌نگاری دارد تا بعد از رفع آن‌ها فعالان صنعت بدون برنامه‌ریزی در عمل‌انجام‌شده قرار نگیرند. منوچهر منطقی، مدیرعامل سابق گروه صنعتی ایران‌خودرو و رئیس شورای راهبردی برنامه ملی آینده نگاری و فناوری در صنعت خودرو ضمن بیان مطالب فوق، در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای‌خودرو» در این‌خصوص توضیح داده است.
با توجه به این‌که مدتی است صنعت خودرو با مشکلات ناشی‌از تحریم‌ها روبه‌رو است و مسئولان عزم‌شان را برای رفع معضلات جزم کرده‌اند، شورای راهبردی آینده‌نگاری صنعت خودرو همچنان برای آینده این صنعت برنامه‌ریزی می‌کند؟
سایه مشکلات ممکن است بر سر هر کسب‌وکاری برای مدتی سنگینی کند، بنابراین وجود این مسائل نباید مانعی برای برنامه‌ریزی برای آینده شود و بگوییم تا مرتفع‌شدن معضلات کاری به آینده نداریم. بنابراین توجه به این نکته ضروری است که در کنار رفع مشکلات پیش‌رو، نگاهی هم به آینده داشته باشیم تا خودروسازان و قطعه‌سازان در یک‌عمل‌انجام‌شده قرار نگیرند. البته برنامه‌ریزی برای آینده کمک بزرگی به مشکلات فعلی این صنعت هم خواهد کرد.
برای مثال قطعه‌سازان حرفه‌ای خوبی داریم که در بخش هوایی فعال هستند و می‌توانند بخش مهمی از نیازهای خودروسازان را مرتفع کنند. وظیفه داریم مشکلات صنعت خودرو را برطرف کنیم و در کنار آن باید نگاه رو به آینده هم داشته باشیم.
این اقدام در شورای راهبردی آینده‌نگاری صنعت خودرو چگونه انجام می‌شود؟
برای آینده‌نگاری در صنعت خودرو باید سه هدف را دنبال کنیم. نخست‌آنکه پیش‌بینی کنیم در آینده قرار است چه اتفاقی رخ بدهد و چه کسانی در آن شریک خواهند بود. اگر چنین نگاهی نسبت به آینده نداشته باشیم، هر برنامه‌ای را که بخواهیم پیش ببریم، برخی مسئولان با گمان ثمربخش نبودن فعالیت‌هایمان مانع آن می‌شوند.
دوم، وقتی این نگرش را در همه ایجاد کردیم، باید این سوال را از خودمان بپرسیم قرار است چه کاری انجام دهیم؟ پس به نقشه راه نیاز است.
زمان طراحی این نقشه را هم نمی‌توانیم به‌عنوان‌مثال به 4 سال بعد و رفع مشکلات فعلی این صنعت موکول کنیم. باید آن را به مرور تکمیل کنیم تا موفق شویم. تکمیل آن هم مشروط به این است که یکسری طرح‌های کوتاه‌مدت را به مرحله اجرا در بیاوریم.
درحال‌حاضر چه برنامه‌ای برای آینده صنعت خودرو دارید؟
درحال‌حاضر گروهی روی خودروهای خودران کار می‌کنند. این خودروها از مزیت بالایی برخوردار هستند، چراکه در اولین اقدام شمار تصادفات را به شدت کاهش می‌دهند. مزیت دوم این خودروها این است که سطح تعمیر و نگهداری‌شان پایین است؛ چراکه حرکت خودرو روی نقطه بهینه برنامه‌ریزی می‌شوند و راننده با رفتار اشتباهش خودرو را مستهلک نمی‌کند. در کنار این مزایا باتوجه به این‌که خودرو خودران است راننده برای صرفه‌جویی در زمان می‌تواند بخشی از دفتر کارش را هم به محیط خودرو منتقل کند.
با توجه به این‌که هنوز زیرساخت‌های لازم برای حرکت خودروهای خودران در سطح شهر فراهم نیست، دیدگاه مسئولان نسبت به این برنامه‌ها چیست؟
مسئولان در اولین جلسات به دید انتقادی به ما نگاه می‌کردند، اما کم‌کم متوجه شدند این امر، یک واقعیت است. اکنون نیز مزایای طرح‌های شورای آینده‌نگاری صنعت خودرو ازجمله خودروهای خودران که یکی از این پروژه‌های این شوراست، به‌طور جدی در قالب مدل‌ها و متدولوژی‌های توسعه زیست‌بوم نوآوری موردبررسی قرار گرفته، تا جایی که بعد از چند سال فعالیت این شورا میتوانیم بگوییم به شناختی درباره نیازهای آینده رسیدهایم و زمان آن رسیده است چند پروژه پایلوت را آغاز کنیم.
همان‌طور که اشاره کردید یکی از برنامه‌ها برای این صنعت، تولید خودروهای خودران است، علاوه بر این با توجه به داخلی‌سازی برخی نیازها همچون فرمان برقی، کنترل پایداری و خودروهای هیبرید آیا برنامه دیگری هم برای آینده دارید؟
الان در سراسر دنیا فقط برای تولید خودرو برقی برنامه‌ریزی نمی‌شود. آن‌ها روی چند موضوع به‌صورت همزمان فعالیت می‌کنند که خودرو برقی و خودران بخشی از آن است. خودرو خودران هم در صورتی که بخواهد نقش خود را به‌خوبی ایفا کند، باید از محیط یکسری اطلاعات را بگیرد و با خود تنظیم کند. علاوه بر این، تولید این خودروها زمانی اهمیت می‌یابد که ترافیک و آلودگی را کم کند، سطح رفاه را بالا ببرد و همان‌طور که قبل‌تر گفتم از شمار تصادفات بکاهد.
البته برای افزایش رفاه موضوع دیگری که مطرح می‌شود، بحث خودروهای اشتراکی است که باید از الان برای آن برنامه‌ریزی کرد. هرچند باید برای توسعه حمل‌ونقل عمومی برنامه داشته باشیم باید طی سال‌های آینده شرایط را برای حرکت خودروهای اشتراکی فراهم کنیم. خودروهایی که حرکت آن‌ها در سطح شهر بررسی و هزینه استفاده از آن‌ها بر مبنای مسافتی که می‌روند محاسبه می‌شود.
از مزیت‌های این طرح می‌توان به کاهش قابل‌توجه خودروهای سطح شهر اشاره کرد. این برنامه‌ای است که به‌صورت جدی برای اجرای آن آماده می‌شویم. درحال‌حاضر همین دوچرخه‌های اشتراکی یکی از همین اقدامات است که می‌بینیم چقدر مورد استقبال مردم هم قرار گرفته‌اند. بنابراین نباید منتظر این باشیم آینده چه اتفاقاتی را برایمان رقم می‌زند باید از همین حالا برنامه‌ریزی کنیم و برای آن آماده باشیم.
فکر می‌کنید چندسال دیگر خودروهای اشتراکی در سطح شهر به حرکت در آیند؟
بعد از دوچرخه باید طرح موتورسیکلت‌های اشتراکی را به اجرا در بیاوریم. بعد از آن هم نوبت خودروهای اشتراکی می‌شود که فکر می‌کنم تا 10سال دیگر شاهد این باشیم که از هر سه خودرو یکی اشتراکی باشد.
البته این خودروها هم باید برحسب نیاز مردم باشند، برای مثال کسانی که می‌خواهند به بازار بروند باید خودرویی داشته باشند که صندوق مناسبی برای حمل بار داشته باشد، اما در مقابل خانواده‌ای که قصد حرکت در سطح شهر را دارد، نیاز به خودرو حمل بار ندارد. بنابراین انتخاب خودروها بر اساس نیاز مردم می‌توانند مفید باشند. به‌طورکلی این برنامه‌ریزی‌ها برای افزایش سطح رفاه مردم است که هر روز بر تعدادشان افزوده می‌شود.
