به گزارش «اخبار خودرو»،با افزایش هزینه‌های تولید از یک‌سو و عدم‌صدور مجوز افزایش قیمت برای روغن‌موتورهای با کیفیت تولید داخل، ادامه فعالیت برای واحدهای تولیدکننده روانکارهای مرغوب در کشور غیرممکن شده است؛ تاجایی‌که بسیاری از شرکت‌ها مجبور به‌کاهش میزان عرضه به‌بازار و حتی توقف فروش روغن‌های دیزلی شده‌اند. به‌گزارش روزنامه «دنیای‌خودرو» اردیبهشت‌ماه سال گذشته بود که سازمان حمایت با وجود درخواست انجمن پالایشگاه‌های روغن مبنی بر افزایش 100 درصدی قیمت روغن‌های دیزلی تنها با بالارفتن 60 درصدی قیمت‌ها موافقت کرد و درهمان زمان نیز تولیدکنندگان رسمی و شناسنامه‌دار که برحفظ کیفیت محصولات خود تاکید داشتند، بارها بر این موضوع تاکید کردند که تولید روغن‌های دیزلی برایشان نه‌تنها سودی به‌همراه ندارد، بلکه محصولات خود را با زیان به‌بازار عرضه می‌کنند. حالا اما با بالا رفتن هزینه‌های تولید همچنان قیمت‌های مصوب اردیبهشت سال 98 حاکم است و همین موضوع باعث شده شرکت‌های معتبر با چالش‌های بزرگ برای ادامه تولید مواجه شوند و به‌موازات آن‌ها شرکت‌های متفرقه که از قضا نظارت کافی برکیفیت و قیمت محصولاتشان وجود ندارد، به یکه‌تاز میدان بازار روانکارها تبدیل شوند. دراینجا به‌مواردی اشاره خواهیم کرد که وجودشان برای ادامه تولید روانکارهای مرغوب و باکیفیت مشکل‌آفرین خواهد بود.
1.افزایش 80 درصدی نرخ ارز
در نامه‌ای که حمیدرضا خلیلی، دبیرکل انجمن پالایشگاه‌های روغن‌سازی ایران به‌سرپرست معاونت بازرگانی داخلی و دبیر ستاد تنظیم بازار زده، میزان افزایش نرخ ارز از سال گذشته تا امروز برای این صنعت 80 درصد رشد داشته است. افزایشی که قیمت تمام‌شده محصول را به‌شدت بالا می‌برد و همین یک مورد کافی است تا سازمان حمایت و وزارت صمت برای تغییر قیمت روغن‌ها دست‌به‌کار شوند.
2.فروش روغن‌پایه داخلی به دو برابر قیمت
قیمت روغن‌پایه‌های تولید داخل درحالی هر روز بالا می‌رود که به اذعان کارشناسان صنعت روانکار، استفاده از روغن‌پایه‌های گروه 2 وارداتی تا چندی دیگر برای روغن‌سازان بخش‌خصوصی مقرون‌به‌صرفه‌تر خواهد بود. اگرچه روزنامه «دنیای‌خودرو» در یکی از گزارش‌های خود به گران‌فروشی روغن‌پایه آن‌هم به‌دوبرابر قیمت پرداخت، اما هنوز نهادهای نظارتی بر بازار به‌این حوزه ورود نکرده‌اند و برای واقعی‌سازی قیمت روغن‌پایه داخلی اقدام عملی صورت نگرفته است.
3.بالا رفتن قیمت روغن‌پایه‌های وارداتی
استفاده از روغن‌پایه‌های وارداتی در گروه‌های 2 به‌بالا یکی از الزامات تولیدکنندگانی است که بر حفظ کیفیت روغن‌های تولیدی خود تاکید دارند. بالا رفتن قیمت این روغن‌ها که ارتباط مستقیمی نیز به‌نرخ ارز دارد، باعث شده هزینه تمام‌شده روغن‌های های‌گرید به‌شدت افزایش یابد. از سوی دیگر تحریم‌ها واردات این دسته از روغن‌ها را به‌کشور با سختی مواجه کرده است که درنهایت باعث افزایش قیمت تمام‌شده محصول می‌شود.
4.افزایش قیمت بی‌سابقه ملزومات بسته‌بندی
طی شش‌ماه گذشته قیمت تمام اقلام مورد استفاده در بسته‌بندی روانکارها به‌شدت افزایش یافته است. از بشکه‌های فلزی 150 هزارتومانی که حالا برای تولیدکننده روانکار 420 هزار تومان تمام می‌شود تا افزایش قیمت ملزومات بسته‌بندی از پلیمر به‌کاررفته در ساخت قوطی‌های پلاستیکی تا کارتن، لیبل و حتی چسب که برای تولیدکننده روانکار غیراقتصادی است.
5.نقش تحریم و نرخ ارز بر قیمت ادتیو
کیفیت پکیج‌های ادتیو به‌کاررفته در تولید روغن‌های موتوری و صنعتی مهم‌ترین نقش را در مرغوبیت یک روغن بازی می‌کنند. با سخت‌تر شدن تحریم‌ها واردات پکیج‌های ادتیو مرغوب و معتبر نیز با مشکل مواجه شده و برای دور زدن تحریم‌ها و خرید این محصولات باید هزینه بیشتری پرداخت کرد. این جدای از تاثیر نرخ ارز روی قیمت تمام‌شده ادتیو یا همان مواد شیمیایی به‌کاررفته در روغن‌موتور است که درمجموع به‌شکل چشمگیری بر هزینه‌های تولید روانکار در کشور می‌افزاید.
6.نوبت‌های 3 ماهه برای دریافت ارز
اگرچه روانکارها با وجود استراتژیک بودن و تاثیر بسیاری که بر معیشت خانوارها دارند، سهمی در گروه یک ارزی یا همان ارز دولتی ندارند، اما همین ارز نیمایی نیز به‌سختی به‌دست تولــیدکنندگان می‌رسد.
تاثیر روانکارها بر اقتصاد مردم از آنجا مهم به‌نظر می‌رسد که صنایع بزرگ کشور برای به‌گردش درآوردن چرخ تولید خود نیاز به‌روانکار دارند و از سوی دیگر حمل‌ونقل بار و مسافر نیز وابستگی شدیدی به‌این ماده و قیمت تمام‌شده آن دارد. با این تفاصیل تولیدکنندگان روانکار برای تامین مواداولیه وارداتی خود مجبور به‌معطلی سه‌ماهه در صف تخصیص ارز هستند و همین موضوع باعث خواب سرمایه و ایجاد موانع برسر راه تولیدشان می‌شود.
7.افزایش حقوق و دستمزد
درشرایطی که واحدهای تولیدی به‌تبعیت از قانون مجبور به‌افزایش حقوق و دستمزد کارکنان خود هستند، اما هنوز سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان گامی برای جبران هزینه‌های تولید از این محل برنداشته است.
8.بحران کرونا گریبان‌گیر شرکت‌های روغن‌ساز
کاهش سفرهای بین شهری طی تعطیلات نوروز و تابستان باعث شده میزان فروش شرکت‌های تولیدکننده روانکار در بخش بنزینی که به‌نوعی می‌توانست زیان حاصل از تولید و توزیع روغن‌های دیزلی را پوشش دهد، به‌شدت کاهش یابد.
این موضوع بسیاری از شرکت‌ها را به‌ویژه مجموعه‌هایی که به‌صورت اعتباری کالا را دراختیار عوامل فروش خود گذاشته بودند با مشکل مواجه کرده و سبب شده است تعداد زیادی چک برگشتی از مشتری‌های شرکت به‌بخش مالی بعضی روغن‌سازان ارسال شود.
9.افزایش صددرصدی کرایه حمل طی 6 ماه
اگرچه دولت قیمت روغن‌های دیزلی را برای جلوگیری از افزایش کرایه‌های حمل بار و مسافر ثابت نگه داشته است، اما روغن‌سازان برای حمل محصولات خود مجبور به‌پرداخت مبالغ سنگین کرایه هستند؛ تاجایی‌که به‌گفته فعالان این حوزه کرایه حمل روغن طی شش‌ماهه گذشته صددرصدافزایش داشته است.
10.فروش قطره‌چکانی روغن‌پایه در بورس
فروش روغن‌پایه تولید داخل در بورس همچنان قطره‌چکانی است و عده‌ای با داشتن سرمایه زیاد می‌توانند بخش عمده‌ای از روغن‌پایه عرضه‌شده را خریداری کنند که وجود این انحصار باعث شده است برخی شرکت‌های خصوصی تولید روغن‌موتور موفق به‌تامین نیاز خود از بورس کالا نشوند و درعوض مجبور به‌خرید روغن‌پایه از شرکت‌های واسطه‌ای شوند که روغن‌پایه را به‌قیمتی بالاتر از آنچه دربورس عرضه شده است به‌مصرف‌کننده اصلی یعنی بلندینگ‌ها می‌فروشند.
با تمام این اوصاف هنوز هم شرکت‌های بزرگ پالایشگاهی یعنی بهران، ایرانول، نفت‌پارس و سپاهان درراستای انجام وظیفه اجتماعی خود تولید و فروش روانکارها را ادامه می‌دهند. روندی که در درازمدت می‌تواند این شرکت‌ها را با زیان مواجه کند و آینده صنعت روانکارها و ده‌ها هزار شغل دیگر را به‌چالش بکشد.
