به گزارش «اخبار خودرو»، صنعت خودرو در سالهای اخیر با چالشهای متعددی مواجه بوده؛ چالشهایی مانند افزایش نرخ ارز و رشد بهای مواد اولیه که باعث شده است قیمت تمامشده قطعات و هزینههای تولید خودروسازان نیز بهطور روزمره جهش پیدا کند و به افزایش قیمت تمامشده و نرخ فروش خودرو بینجامد.
از اینرو، تا زمانی که قیمت ارز کاهش نیابد یا دستکم تثبیت نشود، نمیتوان به ارزان شدن خودرو فکر کرد. از سوی دیگر، تحریمها نیز هرچند چالش بزرگی برای خودروسازان بوده است، اما به نظر میرسد با برنامهریزی صحیح و از بین رفتن بوروکراسیها میتوان نسبت به آینده صنعت خودرو و تولید محصولات اقتصادی امیدوار بود. در همین زمینه با رضا آریاراد، فعال و کارشناس صنعت خودرو به گفتوگو پرداختیم.
وضعیت صنعت خودرو را در شرایط فعلی چگونه ارزیابی میکنید؟ این صنعت در سالهای اخیر از چه عواملی تاثیر گرفته است؟
صنعت خودرو در کشور را میتوان یک صنعت بنیادی و ریشهدار بیشاز پنجاهساله به شمار آورد که به تعبیری به قطب و لیدر تولید و اشتغال سایر صنایع تبدیل شده است. اما در چند سال اخیر این صنعت متاثر از عوامل مختلفی نظیر اعمال تحریمهای غرب، وابستگی به برخی قطعات و مواد اولیه وارداتی بهواسطه تاخیر در داخلیسازی بهموقع و قبل از محدودیتهای بینالمللی، نوسانات نرخ ارز، افزایش هزینههای تولید در شرایط تورمی اقتصاد، افزایش هزینههای مالی و... با افزایش قیمت تمامشده تولید و زیان انباشته مواجه شده است. اینها عواملی هستند که در سالهای اخیر در صنعت خودرو وجود داشته و برای متولیان این صنعت قابل لمس بوده است.
برخی معتقدند تحریمها به کمک صنایع مختلف ازجمله قطعهسازی و خودروسازی آمده است. این مساله را چگونه میبینید؟
شکی نیست تحریمها فرصتهای بسیار خوبی برای افزایش خودباوری در تعمیق هرچه بیشتر ساخت داخل ایجاد کرده و این مهم امروزه در نهضتهای خودکفایی قطعاتی که روزگاری با ارزبری بالا وارد میشد، قابل رویت است.
تلاش امروز زمینهساز و نویدبخش آتی ارتقا و افزایش پتانسیل کمی و کیفی تولید به میزانی بیش از نیاز داخل است که ظرفیت ارزآوری از محل صادرات این نوع محصولات را ایجاد میکند. به نظر من، در آینده شاهد اثرات فعالیتها و تلاشهایی که در حین تحریمها انجام شده است، خواهیم بود. باز شدن درهای کشور و رفع تحریمها میتواند سرعت داخلیسازی را بالا ببرد. باید از این فرصت ایجادشده استفاده کرد و برای اتصال به زنجیره تامین جهانی در آینده آماده شویم.
بحث قیمت تمامشده خودرو و گرانبودن خودرو در این روزها بسیار داغ است. به نظر شما چه عواملی در گران شدن قیمت خودرو نقش دارد؟
برای رسیدن به پاسخ باید عوامل مختلفی را برررسی کرد. اصولا به نظر میرسد با تطابق نرخ فعلی ارز و قیمت تمامشده خودروهای تولیدی کشور، بهای تمامشده تولید و فروش محصولات خودرویی در تناسب با هم هستند. اما پرداختن به این موضوع نیاز به در نظرگرفتن فاکتورهای متعدد اقتصادی و تولیدی حاکم بر کشور و مجموعههای صنایع مرتبط خودروسازی دارد. ازجمله میتوان به افزایش رشد پایه پولی کشور بهمنظور جبران کسری بودجه و افزایش نقدینگی، رشد منفی اقتصادی و لاجرم افزایش نرخ ارز طی این سالها اشاره کرد.
آیا به نظر شما بحث تورم ناشی از رشد پایه پولی در این مقوله محوریت دارد؟
بله؛ رشد پایه پولی یک کشور در شرایط ایدهآل باید با رشد و توسعه اقتصادی برابری کند و بر مبنای رشد تولید ناخالص داخلی، پایه پولی نیز افزایش یابد. اما در شرایط حال حاضر و با رشد منفی ۵.۴درصد در سال ۹۷ و منفی ۶.۵ درصد در سال ۹۸ میتوان تنها دلیل رشد پایه پولی کشور را منتسب به جبران کسری بودجه از سوی دولت دانست که در افزایش نقدینگی و تورم و افزایش نرخ ارز اثرات خود را بهطور محسوس نشان داده است.
البته تغییرات نرخ ارز ناشی از عوامل خارجی مانند تحریمها و محدودیتهای بینالمللی و وضعیت شاخصهایی همچون رتبههای جهانی سهولت کسبوکار، ریسک سرمایهگذاری و... است. اما در بحث عوامل داخلی نیز میتوان به جبران کسری بودجه از محل رشد پایه پولی کشور یعنی استقراض از بانک مرکزی و چاپ اسکناس اشاره کرد که تاثیر مستقیم در افزایش هزینههای تولید خودرو داشته است. با اینحال، امید میرود با برگشت رونق اقتصادی، کنترل نقدینگی و تناسب پایه پولی با توسعه اقتصادی کشور، نرخ ارز در محدوده واقعی و ثابت خود قرار گیرد و هزینههای تامین مواد اولیه خودروسازان تعدیل شود.
در نهایت مهمترین عامل افزایش قیمت خودرو را چه میدانید؟
در کنار عوامل مختلف نظیر افزایش قیمت مواد اولیه و نهادههای تولید، نرخ بهره و هزینههای بالای تامین نقدینگی برای تولید که به ریسکهای با اهمیت برای شرکتهای خودروسازی تعبیر شده است، میتوان نوسانات نرخ ارز را نیز یکی از مهمترین عوامل در افزایش قیمت تمامشده قطعات تولیدشده و همچنین بهای تمــــــامشده محصول و زیان انباشته خودروسازان به حساب آورد. اما همچنان امیدواریم با همت مضاعف مجموعه خودروسازان در تامین حداکثری مواد اولیه و قطعات مورد نیاز از منابع داخلی، تسهیل قوانین و مقررات داخلیسازی و توسعه ساخت داخل و توجه حداکثری دولت و مجلس و نهادهای نظارتی در رسیدن مواد اولیه داخلی با قیمتهای متناسب و بهصرفه تولید، بسترهای لازم و کاهنده هزینههای تولید فعالتر شود و شاهد قیمتهای منطقی و بهدور از تورم و ناشی از نوسانات ارزی باشیم.
در شرایط فعلی خودروسازان نیاز به تامین نقدینگی بالایی دارند و قرار نیز بر این است روند فعلی تولید حفظ شود. چه راهی در این شرایط برای تامین نقدینگی برای خودروسازان وجود دارد؟
بهعنوان یک پیشنهاد کارشناسیشده برای شرکتهای خودروسازی کشور در ریسک تامین نقدینگی میتوان از فرصت سرمایهگذاریهای آحاد جامعه در تولید از طرق بازار سرمایه، بورس کالا و انتشار اوراق و صکوک بهعنوان بهترین ابزارهای تامین مالی و جایگزین روشهای سنتی و با هزینههای بالا بهره گرفت. کما اینکه فرصتهای استفاده از آنها، مصوب مجلس شورای اسلامی است و از مواد «قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید» می توان در کاهش هزینههای مالـــــــی بیش از پیش بهره گرفت.
در این شرایط چه حمایتهایی باید از سوی دولت و مجلس نسبت به خودروسازیها انجام شود؟
در شرایط دشوار اقتصادی و حساس کنونی، صنعت خودرو باید بهعنوان منافع ملی کشور، بیش از پیش مورد توجه و حمایت دولت، قانونگذاران و نهادهای نظارتی در تصویب قوانین و مقررات تسهیلکننده تولیدات خودرویی، تثبیت و ارائه نرخ ارز مناسب در تامین مواد اولیه و قطعات موردنیاز، نظارت کافی در کلیه مراحل تامین، تولید، توزیع و مصرف قرار بگیرد و چرخ صنعت باید با مدیریت صحیح و هماهنگ به گردش ادامه دهد.