توان تاکتیکی و عملیاتی ارتش یک کشور کلیدی‌ترین فاکتور در پیروزی نبردهای نظامی است. این فاکتور در نبرد‌های زمینی به عواملی چون سرعت جابه‌جایی و انتقال، انعطاف‌پذیری و دوام وابسته خواهد بود. از این رو خودرو‌هایی که منحصر به نبرد‌های نظامی طراحی و ساخته می‌شوند باید از ویژگی‌های سرعتی و قدرتی درخور و مناسب محیط‌های سخت و دشوار جبهه‌های نبرد برخوردار باشند در غیر این صورت کمک‌رسانی، پشتیبانی، آرایش‌گیری و اجرای نقشه‌های نظامی با افت سرعت مواجه شده و شکست را حتمی می‌سازد. به همین دلیل در طراحی و به‌خصوص ساخت خودرو‌های نظامی از روش‌ها و مواد اولیه ویژه‌ای بهره گرفته می‌شود که هرجایی قابل خریداری نیست.

آنچه در ادامه می‌خوانید معرفی چند دستگاه از خودرو‌های نظامی مورد استفاده در نیروهای مسلح کشور است.

سفیر

سفیر خودرویی شاسی‌بلند دو‌دیفرانسیل (۴x4) چند‌منظوره با قابلیت‌های درخور توجه از کلاس چابک جیپ یک‌چهارم تن (۲۵۰ کیلوگرم) ساخت صنایع دفاعی فتح است که برای کاربرد‌های مختلف نظامی از جمله فرماندهی، مخابراتی و آمبولانس طراحی شده است. ویژگی طراحی سفیر آن را قادر می‌سازد تا با اعمال تغییرات جزئی در ساختار بدنه برای حمل انواع تسلیحات و موشک‌های ضد‌تانک از جمله موشک‌انداز ۱۰۶ و ۱۰۷ میلی‌متری، موشک‌انداز تاو، موشک‌انداز مالیوتکا و نارجک‌انداز GMG مناسب باشد. قطعات خودرو نظامی سفیر به‌طور کامل در کشور تولید می‌شود و به دلیل بهره‌وری از پیشرانه ۱۰۵ اسب بخاری Z24، جعبه دنده مکانیکی سینکرون، سیستم انتقال نیرو قدرتمند، شاسی فولادی، بدنه مستحکم، سیستم فرمان هیدرولیک و معمولی از برترین خودرو‌های نظامی مورد استفاده در نیروهای مسلح است. سفیر در حدود ۱٫۶ تن وزن و قابلیت حمل ۶ سرنشین به همراه راننده و یا حمل ۷۰۰ کیلوگرم را دارد. سفیر به‌صورت رسمی در سال ۲۰۰۸ رونمایی شد و شرکت خودرو‌سازی فتح وعده تولید سالانه ۵۰۰۰ دستگاه آن را داد.

سمندر

خودرو کلاس دون باگی (Dune Buggy) یا رمل‌نورد تهاجمی سمندر که از آن به عنوان خط‌شکن نیز یاد می‌شود، خودرویی منعطف و چالاک است که قابلیت تجهیز‌شدن به ادوات نظامی پرقدرتی چون تیربار اخگر و موشک‌انداز توفان در کنار عملکرد تند و تیز و قابلیت‌های آفرود با سرعت بالا آن را به یک خودرو نظامی تهاجمی بدل می‌سازد که بیشتر مورد استفاده نیرو‌های عملیات‌های ویژه است. طراحی سیستم تعلیق و شاسی در این کلاس خودرو‌ها از حساس‌ترین بخش‌های تولید آن است.

اَرَس

ارس خودرویی تاکتیکی- فرماندهی از کلاس جیپ‌های سه‌چهارم تن دارای دو کابین یکپارچه مجهز به پیشرانه ۱۳۳ اسب بخاری، جعبه دنده دستی، سیستم انتقال نیروی چهارچرخ و سوار بر سیستم تعلیق لول است. با تغییر کاربری می‌توان از این خودرو برای مقاصد مختلفی چون حمل فرماندهان، خودرو هجومی و یا عملیاتی پشت خاکریز استفاده کرد. ویژگی‌های فنی ارس آن را قادر می‌سازد تا در شرایط دشوار مسیر‌های ‌آفرود و رودخانه‌های کم‌عمق به خوبی عمل کند و در عین حال به عنوان یک خودرو با کاربرد درون‌شهری نیز مناسب باشد.

کویران

خودرو کویران که خط تولید آن در سال ۱۳۸۹ افتتاح شد نیز در کلاس جیپ‌های سه‌چهارم تن با قابلیت مانورپذیری بالا و عملکرد درخور توجه آفرود به منظور افزایش تحرک عملیاتی نیروهای مسلح طراحی و تولید شده است. این خودرو عملیاتی را می‌توان با اعمال تغییرات جزئی برای کاربرد‌هایی چون آمبولانس، حامل راکت‌انداز ۱۰۷ میلی‌متری و خمپاره‌انداز ۱۲۰ میلی‌متری تبدیل کرد. جدا از ویژگی‌های عملکردی این خودرو در آفرود می‌توان به عبور از شیب طولی ۷۰ درصد، شیب عرضی ۳۵درصد، عبور از رودخانه با عمق ۷۰ سانتی‌متر و برد عملیاتی ۵۰۰ کیلومتر اشاره کرد.

سپهر

سپهر نیز همچون ارس و کویران از کلاس جیپ‌های سه‌چهارم تن اما از کلاس تاکتیکی است که توان حمل ۰۱ نیروی نظامی با تجهیزات کامل و یا حمل ۵،۱ تن بار و تجهیزات است. به بیان منابع نظامی سپهر برای جنگ‌های نامتقارن کماندویی طراحی و تولید شده است که ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد طراحی سیستم تعلیق آن را قادر‌ می‌سازد تا‌ هنگام عبور از مناطق ناهموار تعادل خود را حفظ کرده و از انحراف و یا چپ شدن پیشگیری کند. تخصص سپهر در عبور از مسیر‌های سنگلاخ، رودخانه‌ها و حمل تجهیزات و نفرات به ارتفاعات است. این خودرو نیز می‌تواند به منظور درگیری با عوامل دشمن به تجهیزاتی چون دوشکا و توپ ۵۲میلی‌متری تجهیز شود. حداکثر سرعت سپهر با تجهیزات کامل ۰۳۱ کیلومتر بر ساعت عنوان شده است.

نینوا

در مهرماه ۱۳۹۱ از کامیون تاکتیکی با سیستم انتقال نیرو چهارچرخ محرک ساخت نیروی زمینی ارتش رونمایی شد که نینوا نام داشت. نینوا که برای مقاصدی چون حمل نفرات و تجهیزات، حمل خودرو‌های نظامی کوچک و یدک کشیدن توپ‌های سنگین طراحی شده است، خود دارای وزن ۲٫۵ تنی است و از یک پیشرانه ۲۴۰ اسب بخاری بهره می‌برد که نینوا را قادر می‌سازد تا ۵ تن بار در مسیر‌های کفی و ۲٫۵ تن بار در هرگونه شرایط نامناسب محیطی را جابه‌جا کند. این کامیون دارای ۷متر طول، ۲٫۵ متر عرض و ۲٫۸ متر ارتفاع است و همچنین ارتفاع زیاد کف آن با سطح زمین آن را قادر می‌سازد تا به سادگی از رودخانه‌های عمق متوسط عبور کند. از دیگر ویژگی‌های آفرود نینوا می‌توان به عبور از شیب طولی ۶۰ درصد و شیب عرضی  ۳۰ درصد اشاره کرد.