پس از چندسال که صحبتهای بسیاری درباره عرضه خودرو در بورس کالا مطرح شده بود، امسال این موضوع از سوی دو شرکت ایران‌خودرو و سایپا عملیاتی شد اما طبق پیش‌بینی ها این امر با استقبال روبه‌رو نشد.
به دنبال این امر حامد سلطانی‌نژاد، مدیرعامل بورس کالا اعلام کرد: «پذیرش خودروها از خودروسازان در زمان معامله و با عرضه‌های انجام‌شده چندان موثر نبوده و قرار شده است شیوه فروش خودروسازان در بورس کالا اصلاح شود.»
[caption id="attachment_195310" align="aligncenter" width="537"]
دناپلاس[/caption]
به‌گفته سلطانی‌نژاد زمانی‌که خودرو در بورس کالا به صورت نقد و خارج از این محیط، شرایطی و اقساطی فروخته می‌شود، کسی به سمت بورس کالا برای خرید خودرو نمی‌آید. از سویی باتوجه به صحبتهای مدیرعامل بورس کالا تا زمانی که مدل خرید خودرو در بورس کالا اصلاح نشود، عرضه جدید صورت نمی‌گیرد.
درباره اینکه باید چه راهکارهایی برای شرایط جدید خرید خودرو در بورس کالا ایجاد شود و همچنین چه مزیت‌ها و جذابیت‌هایی برای این امر درنظر گرفته شده است تا مردم به سمت خرید خودرو در بورس کالا کشیده شوند، ابوالفضل شهرآبادی، معاون تامین مالی شرکت تامین سرمایه لوتوس‌پارسیان و حیدر مستخدمین‌حسینی، معاون مالی پیشین سازمان گسترش و نوسازی صنایع‌ایران در گفت‌وگو با «دنیای‌خودرو» به ارائه پیشنهادهایی برای ایجاد جذابیت خرید خودرو از طریق بورس کالا پرداخته‌اند.
ابوالفضل شهرآبادی، معاون تامین مالی شرکت تامین سرمایه لوتوس‌پارسیان :
تخفیف دو درصدی برای خریداران خودرو از طریق بورس کالا
[caption id="attachment_196824" align="alignleft" width="242"]
ابوالفضل شهرآبادی - معاون تامین مالی شرکت لوتوس پارسیان[/caption]
عرضه خودرو در بورس کالا را چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا مشتریان بازار خودرو، از بورس کالا خرید کرده‌اند یا اینکه نمایندگی‌های خودروسازان اقدام به خرید خودرو می‌کنند؟
شرکت سایپا به‌عنوان اولین خودروساز اقدام به عرضه سراتو در بورس کالا کرد. در دو سری اول باتوجه به ناشناخته بودن عرضه خودرو در بورس کالا، بیشتر خودرو‌های عرضه شده در بورس توسط نمایندگی‌ها خریداری شدند اما در نوبت‌های بعدی مشتریان حقیقی بودند که اقدام به خرید خودرو کردند. در‌مجموع باید گفت عدم استقبال از خرید خودرو در بورس کالا ریشه در عواملی دارد.
این عوامل شامل چه مواردی می‌شوند؟
اولین دلیل در این زمینه عدم اطلاع‌رسانی مناسب و دقیقی بود که روی داد، درواقع هم خودروسازان و هم بورس کالا در این زمینه تبلیغات چندانی انجام ندادند و به هیچ عنوان مردم در جریان عرضه خودرو در بورس کالا قرار نگرفتند.
دلیل دوم مربوط به فرهنگ‌سازی است. در‌حال‌حاضر باتوجه به نمایندگی‌هایی که ایران‌خودرو و سایپا در تمام استان‌ها دارند و خرید خودرو از طریق آنها به سهولت انجام می‌شود، مردم تمایل چندانی برای خرید خودرو از بورس کالا ندارند، پس باید در این زمینه هم نهاد بازار سرمایه و هم خودروسازان تبلیغات و فرهنگ‌سازی مناسبی را انجام دهند تا به مرور زمان گرایش به سمت خرید خودرو از طریق بورس کالا ایجاد و روزبه‌روز بیشتر شود.
یکی از موضوعاتی که مدیرعامل بورس کالا در مورد عدم استقبال از خرید خودرو در تالار نقره‌ای بیان کرد، این است که این خرید برای خریداران عملا هیچ جذابیتی نخواهد داشت، چراکه خریداران از طریق نمایندگی‌ها می‌توانند خودرو را اقساطی بخرند، درصورتی‌که خرید از بورس مستلزم این است تمام بهای خودرو به‌صورت نقدی پرداخته شود، در این زمینه باید چه اقدامی انجام شود تا خرید خودرو از بورس کالا جذابیت داشته باشد؟
همان‌طور که اشاره کردید، عملا خرید خودرو از بورس کالا برای خریداران مزیتی ندارد و در مقابل خرید از نمایندگی‌ها بسیار آسان است و آپشن‌های مناسبی را در این زمینه به مشتریان ارائه می‌دهند که فروش اقساطی ازجمله آن‌هاست.
در مقابل علاوه‌بر خرید نقدی از بورس، آنها باید کد سهامداری بورسی نیز داشته باشند که این خود مزید بر علت می‌شود تا مردم علاقه‌ای برای خرید خودرو از بورس کالا نداشته باشند.
چه جذابیت‌هایی باید در این زمینه ایجاد شود تا مردم به خرید خودرو از بورس کالا ترغیب شوند؟
ما در همان ابتدا اعلام کردیم، باید تخفیف ۲درصدی برای کسانی‌که خودرو را از بورس کالا خریداری می‌کنند، قائل شوند تا کشش نسبت به خرید از بازار سرمایه ایجاد شود، این موضوع می‌تواند برای مدتی اجرا شود تا خرید از بورس کالا جا‌بیفتد، از سوی دیگر برای خریداران باید علاوه بر تخفیف نقدی، مزیت هایی که نمایندگی ها به خریداران ارائه می کنند، برای خریداران بورس هم لحاظ شود تا خریداران بیشتر ترغیب شوند.
شاید بزرگ‌ترین مانعی که پیش روی خریداران خرد برای خرید خودرو از بورس کالا وجود داشته باشد، خرید نقدی از بورس کالا در مقابل خرید اقساطی از نمایندگی‌های خودروسازان است. آیا در بورس کالا مکانیزمی برای فروش اقساط خودرو می‌توان اندیشید؟
در‌حال‌حاضر برای خرید‌های بزرگ و با مبلغ بالا برای فراورده‌های نفتی و همچنین قیر امکان پرداخت اقساطی وجود دارد اما برای محصولی مانند خودرو که وجه آن حداکثر زیر صدمیلیون‌تومان خواهد بود، چنین موقعیتی وجود ندارد ولی مسئولان بورس کالا با توافقی که با عرضه‌کنندگان یعنی خودروسازان انجام می‌شود، می‌توانند بهای خودرو را برای کسانی‌که به‌عنوان مثال حداقل ۱۰ خودرو را یکجا خریداری می‌کنند، ۲۰درصد به صورت نقد دریافت کرده و مابقی ارزش خودرو را در زمان تحویل خودرو مطالبه کنند. به‌صورت کلی باید گفت این موضوع در نهایت در دست بورس کالا و عرضه‌کنندگان خودرو است که وجه کالا را به چه صورتی دریافت کنند.
حیدر مستخدمین‌حسینی - معاون پیشین مالی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران :
مزایای عرضه خودرو در بورس کالا برای این صنعت
[caption id="attachment_194441" align="alignleft" width="246"]
حیدر مستخدمین حسینی[/caption]
نقش بورس کالا در ایجاد شفافیت در بازار خودروی کشور چگونه می‌تواند محقق شود؟
بازار سرمایه یکی از مهم‌ترین ارکان سیستم اقتصادی کشور قلمداد می‌شود و این نهاد می‌تواند در رونق فعالیت‌های تولیدی کشور نقش بسیار مهم و بسزایی را ایفا کند.
در همین راستا، بورس کالا نهادی است که می‌تواند در زمینه خرید‌و‌فروش کالا و ایجاد شفافیت در داد‌و‌ستد‌های کالایی ازجمله خودرو بسیار ثمربخش باشد، به همین جهت چند سالی است موضوع عرضه خودرو در بورس کالا مطرح شده هرچند این امر همواره با فرازوفرودهای بسیاری همراه بوده اما سرانجام در سال‌جاری طلسم عرضه این کالای استراتژیک در بورس کالا شکسته شد و شرکت سایپا به‌عنوان اولین خودروساز داخلی، سراتو را در تالار نقره‌ای عرضه کرد و بعد از آن نیز ایران‌خودرو دنا را به بورس کالا آورد.
فاز اول عرضه خودرو در بورس کالا را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در مجموع می‌توان گفت، موفقیتی که طراحان از این اقدام انتظار داشتند، اتفاق نیفتاد، به‌طوری‌که دیگر خودرویی در بورس کال عرضه نشد. در این مورد باید متذکر شد عرضه خودرو در بورس کالا یک امر چندوجهی است.
به بیان‌دیگر باتوجه به وضعیت صنعت خودروی کشور، عرضه مستمر خودرو در بورس کالا می‌تواند موجب شود انحصار در صنعت خودرو شکسته شود و هم در کیفیت و هم در کمیت شاهد رشد باشیم، بنابراین موضوع می‌تواند راهگشا شود.
وجه دیگر این شیوه عرضه خودرو مربوط به چه مواردی می‌شود؟
پیش‌از‌هرچیز چگونگی عرضه و نحوه فروش خودرو در بورس کالا مهم است. درواقع عاملی که در فاز اول عرضه خودرو موجبات این امر را فراهم آورد و سبب شد خودرو به‌صورت مرتب عرضه نشود و درنهایت نیز اعلام شود تا‌زمانی‌که مدل فروش خودرو در بورس کالا اصلاح نشود، خبری از عرضه مجدد نخواهد بود.
بورس کالا می تواند چه نقشی را در تامین نقدینگی صنعت خودرو ایفا کند؟
با توجه به مسائلی که در نظام بانکی کشور این روزها به‌چشم می‌خورد، به سختی می‌توانند نیازهای بخش تولید را تامین کنند. این‌در‌حالی است که خودروسازان نسبت‌به پرداخت سود بالای تسهیلات بسیار گله‌مند هستند.
بنابراین باتوجه به ظرفیت‌هایی که امروزه در بازار سرمایه ازجمله بورس کالا برای تولیدکنندگان کشور و خودروسازان وجود دارد، آنها به‌راحتی می‌توانند سرمایه در گردش خود را از طریق بورس و بازار سرمایه مرتفع کنند.
شاید اولین گام در استفاده از ظرفیت بورس کالا برای تامین مالی خودروسازان، عرضه خودرو در بورس کالا باشد، نقش وزارت صنعت را به‌عنوان نهاد سیاست‌گذار در صنعت خودرو در این رابطه چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در دولت یازدهم به‌دلیل آنکه وزیر پیشین صنعت، معدن و تجارت در‌پی ماجرای پتروشیمی‌ها در بورس کالا، از این نهاد بازار سرمایه تجربه چندان مناسبی نداشت، ممکن بود مشکلی پیش بیاید ولی باتوجه به تغییر وزیر و رویکرد مناسب محمد شریعتمداری نسبت به بازار سرمایه، باید به ادامه روند عرضه خودرو در بورس کالا با دید مثبت نگریست و به ادامه آن امیدوار بود.
