تحریم‌ها، کرونا و افزایش نرخ ارز، سه‌عامل مهمی هستند که مالکان خودروهای وارداتی را به‌سمت استفاده از قطعات استوک سوق می‌دهند. قطعاتی که برخی مالکان اطمینان بیشتری نسبت به‌کیفیت و عملکرد آن‌ها نسبت به‌سایر قطعات نو موجود در بازار دارند که اغلب با تعدد برند و کاهش کیفیت مواجه هستند. شرایط فعلی بازار نیاز مشتریان به‌این قطعات را افزایش داده و احتمال کاهش آن‌ها نیز در بازار وجود دارد. ازاین‌رو برای پیشگیری از کاهش قطعات استوک و نو در بازار، نیاز است که مسئولین امر تدابیری را اتخاذ کنند تا کاهش احتمالی این‌گونه قطعات، مالکان خودروها را به‌دردسر نیندازد.
قطعات استوک گارانتی‌دار و قطعات نو فاقد گارانتی!
یک کارشناس صنعت‌خودرو با اشاره به‌وجود مشکلاتی که در تامین قطعات نو و استوک خودروهای خارجی وجود دارد، به «دنیای خودرو» گفت: «باتوجه به‌افزایش نرخ ارز، تعلیق حمل‌ونقل درپی معضلات کرونا، مشکلات گمرکی و... تهیه و تامین قطعات نو و استوک با مشکل مواجه شده است. از سویی در بازار، برخی فروشندگان تمایلی به‌فروش لوازم‌یدکی خاص ندارند. به‌بیان دیگر قطعاتی با کاربرد کمتر، شامل این دسته می‌شوند.»
رضا برنابادی با اشاره به‌التهاب قیمت قطعات اضافه کرد: «قطعات غیراصلی با بسته‌بندی شرکت اصلی در بازار فراوان شده است و التهاب قیمتی بازار، مشتریان و حتی تعمیرکاران را نیز به‌چالش کشیده است. چراکه هزینه‌های خرید لوازم‌یدکی و دستمزدهای تعمیرات افزایش داشته و این مساله منجر به‌واهمه درخرید می‌شود. در این شرایط تعمیرکار یا مالک خودرو به‌ناچار باید روی قطعه‌ای سرمایه‌گذاری کند که ضمانت و گارانتی دارد و برای استفاده تعلق‌خاطر ایجاد می‌کند. درشرایط فعلی، استفاده از قطعات استوک هم به‌نفع مالک خودرو و هم به‌نفع تعمیرکار است. زیرا از سوی فروشنده این قطعات ضمانت و گارانتی داده می‌شود. متاسفانه بیشتر قطعات نو برای خودروهای وارداتی فاقد گارانتی و ضمانت هستند و ریسک استفاده از آن‌ها برای مالک خودرو و تعمیرکار نیز وجود دارد.»
وی با اشاره به‌اینکه برخی تعمیرکاران تمایل به‌استفاده از لوازم‌یدکی نو برای تعمیرات ندارد، ادامه داد: «پایین بودن سطح دانش و نداشتن آگاهی کافی نسبت به‌تعمیرات و خرید قطعه از سوی برخی تعمیرکاران باعث شده آن‌ها تمایل به‌خرید مجموعه کامل داشته باشند و از تعمیر قطعه‌به‌قطعه دربرخی از سیستمها خودداری کنند. هرچند که قطعات استوک فرسوده‌اند و از استاندارد خود خارج شده‌اند و عمرمفید کمی دارند، اما به‌دلیل داشتن ضمانت از مزیت مناسبی برای استفاده برخوردارند.»
مصرف 50 درصدی قطعات استوک در خودروهای وارداتی
وی بااشاره به‌اینکه برای گیربکس و پیشرانه از قطعات استوک استفاده می‌شود، ادامه داد: «مالکان خودروهای وارداتی بیشترین مصرف‌کننده‌های لوازم‌یدکی استوک هستند و در زمان تعمیر، برای کارکرد صحیح از مکانیک ضمانت می‌خواهند. باتوجه به‌معضلاتی که پیش‌تر نیز به‌آن‌ها اشاره شد، مشتریان در فرآیند تعمیرات مغلوب نظر مکانیک‌ها هستند و اغلب آن‌ها مالکان را به‌سمت خرید قطعات استوک هدایت می‌کنند و بیش از 50 درصد از مالکان خودروهای وارداتی تمایل به‌خرید و استفاده از قطعات استوک دارند. در این میان مصرف لوازم‌یدکی استوک در خودروهای کره‌ای نسبت به‌سایر مدل‌های وارداتی بیشتر است. زیرا میزان قطعات تقلبی برای این خودروها در بازار نیز بیشتر شده است.»
این کارشناس صنعت‌خودرو بیان کرد: «قطعات استوک اغلب از کشورهای عراق، ترکیه، افغانستان و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به‌کشور وارد می‌شوند و آن دسته که از مبدا کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به‌کشور وارد می‌شوند، استاندارد و عمرمفید بهتر و بیشتری نسبت به‌سایر لوازم یدکی استوک واردشده به‌کشور از سایر کشورها دارند. زیرا درشرایط بهتری نگهداری می‌شوند و قانون
100 هزارکیلومتر (قانون اسقاط) در آن‌ها لحاظ شده است و به‌همین دلیل معمولا قیمت بالاتری نیز دارند.»
قطعات استوک در حال کمیاب شدن
رضا برنابادی اضافه کرد: «در شرایط فعلی بارها اشاره شده که مشتریان به تنهایی اقدام به‌خرید قطعه نکنند و همیشه با مشورت و تایید تعمیرکارخرید کنند. زیرا این مساله مسئولیت را از مالک خودرو سلب می‌کند. وقتی مکانیک اقدام به‌تعمیر می‌کند، یعنی قطعات را تایید و از آن اطمینان دارد و اگر پس از تعمیر خرابی مجدد ایجاد شود، مقصر مکانیک است.
درواقع هیچ‌تضمینی وجود ندارد که یک قطعه نو پس از تعمیر خرابی ایجاد نکند یا قطعه استوک خرابی را مرتفع سازد. البته اگر بتوان قطعه اصلی تحت‌لیسانس را در بازار پیدا و استفاده کرد، بهتر است و کمترین مقدار مصرف قطعات استوک مربوط به‌سیستم‌های الکترونیکی است. درنهایت استفاده از قطعات استوک به‌دلیل شرایط مذکور بیشتر شده و متاسفانه این‌دسته از قطعات نیز روبه‌کمیاب شدن است.»
