به گزارش «اخبار خودرو»، عرضه خودرو در بورس کالا موضوعی است که طی دو سه سال اخیر در مورد آن بحث شده است. این طرح موافقان و مخالفان بسیاری دارد. بسیاری عرضه خودرو در بورس کالا را تضمینی بر کاهش دلالی در بازار می‌دانند و عده‌ای نیز این کار را سبب بالاتر رفتن قیمت‌ها دانسته و معتقدند این کار کمکی به بازار و صنعت خودرو نمی‌کند. در جدیدترین اظهارنظر نیز رئیس شورای رقابت عرضه خودرو در بورس کالا را منتفی دانسته است. رضا شیوا عرضه محدود خودروسازان را دلیل افزایش قیمت خودرو در بورس کالا می‌داند و به همین دلیل مخالف عرضه خودرو در این بازار است.
وی تصریح کرده است: «تا زمانی که شورا تشخیص ندهد خودرو می‌تواند وارد بورس شود، این موضوع امکان‌پذیر نیست. چراکه خودرو جزو کالاهای انحصاری است و شورای رقابت باید تعیین کند می‌تواند وارد بورس شود یا خیر؟ اما با توجه به طرح و بررسی آن در شورا، فعلا عرضه خودرو در بورس منتفی است، مگر این‌که کسانی بیایند و استدلال قانع‌کننده‌ای برای آن بیاورند.»
سعید مدنی ، رئیس اسبق گروه خودروسازی سایپا:
قابلیت رصد و نظارت بورس کالا بسیار بیش تر از بازار آزاد است
کشف قیمت خودرو در بورس کالا هم به نفع مردم است و هم به نفع تولیدکننده. چراکه بساط دلالی را جمع می‌کند. این‌که عده قلیلی از جمعیت انبوه متقاضیان اعم از مصرف‌کننده واقعی و واسطه‌ها موفق به خرید خودرو ارزان شوند و خیل عظیم مصرف‌کنندگان واقعی خودرو را با قیمت نجومی بخرند، به هیچ عنوان منطقی نیست. پس اگر با این تصور که مردم درحال‌حاضر خودرو را ارزان می‌خرند جلوی ورود خودرو به بورس را بگیریم، خلاف واقع است.
در صورت عرضه خودرو در بورس کالا، هر فردی به خودرو نیاز داشته باشد، مستقیما از بورس کالا اقدام به خرید می‌کند. شفافیت این بازار و قابلیت رصد و نظارت آن هم بسیار بیش‌تر از بازار آزاد است و قیمتی که در بورس کالا بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین می‌شود، در مقایسه با قیمت‌های دلخواه دلالان و سوداگران در بازار آزاد، واقعی و منطقی خواهد بود.
دغدغه شورای رقابت، محدودیت عرضه خودروسازان است. اما از یک‌سو؛ مادامی‌که قیمت منطقی نباشد، نمی‌توان انتظار عرضه گسترده توسط خودروساز را داشت و از سوی دیگر، وقتی قیمت منطقی می‌شود، مصرف‌کننده واقعی شانس بیشتری برای خرید پیدا می‌کند، چون با از بین رفتن انگیزه دلالی، جلوی تقاضای کاذب گرفته می‌شود و مردم برای خرید خودرو هجوم نمی‌آوردند. بدین‌ترتیب به‌مرور زمان قیمت‌ها متعادل می‌شود و منافع خریدار و تولیدکننده تامین خواهد شد. چراکه دیگر فاصله قیمتی بین کارخانه و بازار آزاد وجود نخواهد داشت.
با این اقدام هم خودروساز نفع می‌برد و هم مصرف‌کننده واقعی خودرو را با قیمت کمتری به نسبت نرخ‌های امروزی تهیه می‌کند. اما بنا بر یک اصل ساده اقتصادی، تا زمانی که فاصله قیمت کارخانه و بازار آزاد یک کالا زیاد باشد، نه‌تنها دلالان بلکه مردم عادی نیز سرمایه‌های راکد خود را به خرید آن کالا از کارخانه اختصاص می‌دهند تا آن را در بازار آزاد با سود هنگفتی به فروش برسانند.
پس ضروری است تا با عرضه خودرو در بورس کالا، هرچه سریع‌تر خودرو را از وضعیت یک کالای سرمایه‌ای به حالت یک کالای مصرفی بازگردانیم. تا زمانی‌که خرید خودرو به قصد کسب سود باشد و مسئولان نیز مجال این سوداگری برنچینند، نمی‌توان انتظار داشت بازار خودرو سروسامان پیدا کند. بنابراین باید تمهیدات مورد اشاره را به کار گرفت تا وضعیت بازار خودرو اصلاح شود.
امراله امینی ، کارشناس صنعت خودرو:
میزان عرضه خودرو در بورس کالا باید مناسب و مستمر باشد
عرضه خودرو در بورس کالا می‌تواند علاوه بر کم‌رنگ کردن جذابیت‌های بازار سوداگری، تقاضای خرید خودرو صفر را به میزان تقاضای واقعی و مصرفی نزدیک کند و همچنین سبب کشف قیمت واقعی خودروها در یک فضای شفاف و رقابتی شود.
با عرضه خودرو صفر در بورس کالا، رفته‌رفته قیمت‌هایی که مراجعی چون برخی سایت‌های اینترنتی و مافیای قیمت‌گذاری خودرو تعیین می‌کردند، از بین می‌رود و مابه‌التفاوت نرخ مصوب کارخانه و قیمت کشف‌شده به‌جای آن‌که به‌حساب دلالان این بازار واریز شود، می‌تواند صرف منابع نوسازی ناوگان عمومی حمل‌ونقل در کشور شود و موجبات منتفع‌شدن همه مردم از این منابع را فراهم کند.
با هزینه‌کردن چنین مبلغی در بخش توسعه و نوسازی حمل‌ونقل عمومی، نه‌تنها می‌توان به افزایش رفاه آحاد مردم جامعه همت گمارد، بلکه می‌توان به ایجاد اشتغال، گسترش رونق تولید داخلی، کاهش آلاینده‌های مضر و نهایتا کاهش مصرف سوخت اهتمام ورزید؛ به‌طوری‌که می‌توان انتظار داشت تا با کاهش خودرومحوری و مصرف بنزین، میزان مصرف سوخت ناوگان حمل‌ونقل عمومی نیز کاهش‌یابد و سوخت مازاد به‌عنوان کالایی پرتقاضا به کشورهای دیگر صادرشده و درآمد ارزی پایدار برای کشور حاصل شود؛ درآمدی که تحریم هم نمی‌تواند آن را تحت‌شعاع قرار دهد.
اما در گام نخست باید توجه داشت عرضه خودرو در بورس کالا باید بدون تعیین سقف قیمتی انجام شود تا به ایجاد تقاضای چندبرابر ظرفیت همچون روش اخیر پیش‌فروش دو خودروساز بزرگ منتج نشود.
در گام بعد باید صدور پلاک برای خودروهای صفرکیلومتر منوط به ارائه مدارک خرید مستقیم از بورس کالا باشد تا از شکل‌گیری بازارهای ثانویه جلوگیری شود. ضمن این‌که خودروسازها باید متعهد شوند میزان عرضه در بورس کالا را مناسب و مستمر کنند تا در ادامه این فرآیند با مشکل کمبود عرضه مواجه نشود.
