به گزارش «اخبار خودرو»،سال که نو شد و بورس رونق گرفت، پای بازارهای دیگر هم به آن باز شد؛ سکه و طلا در بورس عرضه شد و قرار بود مسکن متری هم در بازار سهام عرضه شود. از تیرماه سال جاری هم بحث عرضه خودرو در بورس کالا بالا گرفت که در هفته گذشته با مخالفت و شرط و شروط رئیس شورای رقابت روبه‌رو شد.
اما ظاهرا این مخالفت کارکرد معکوس داشت و موجب شد این بحث در میان فعالان حوزه خودرو و مسئولان ذیربط به شکل جدی‌تر مطرح شود. اظهارات مدیر مطالعات اقتصادی بورس کالا و عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس در گفت‌وگو با «دنیای‌خودرو» نشان می‌دهد احتمال عرضه خودرو در بـــــورس کالا قوت گرفته است.
البته پیش‌تر هم عرضه خودرو با «سراتو» در بورس سابقه داشته است. اقدام آن زمان سایپا مبنی بر عرضه ۵۰ دستگاه سراتو به بورس، در راستای تأمین مالی بود. کلا در آن زمان هدف اصلی از عرضه خودرو به بورس کالا، تأمین مالی بود و خودروسازان توانستند ۵۰۰میلیارد تومان از طریق اوراق سلف موازی تأمین کنند و ماجرای سراتو هم بخشی از این برنامه به شمار می‌رفت. اما اکنون شرایط فرق کرده است و به نظر می‌رسد هدف اصلی کشف قیمت شفاف انواع خودرو باشد.
صف‌آرایی مخالفان و موافقان برای اخذ تصمیم نهایی
طرح عرضه خودرو در بورس، طرفداران سفت و سختی دارد، هرچند مخالف هم کم ندارد. این مخالفان می‌گویند با عرضه خودرو در بورس قیدوبندهایی که شورای رقابت روی کیفیت می‌گذاشت و سعی می‌کرد جلوی افزایش قیمت دلخواه خودروسازان را بگیرد، برداشته می‌شود. مخالفان همچنین می‌گویند عرضه خودرو به بورس در شرایطی که عرضه با تقاضا نمی‌خواند، موجب رشد قیمت خواهد شد، بنابراین حتی اگر خودروسازان سود کنند، خریداران نفعی نمی‌برند.
اما موافقان عرضه خودرو در بورس کالا معتقدند این کار باعث کشف و شفاف‌سازی قیمت خودرو می‌شود و همچنین نقدینگی خودروسازان افزایش می‌یابد که این مساله می‌تواند روی کیفیت خودروها نیز اثر مثبتی بگذارد. بنابراین، ورود خودرو به بورس کالا از ناحیه مسائل کیفی، ضرری را متوجه مشتریان نمی‌کند. به‌هرحال در مورد اجرای طرح حرف‌وحدیث‌های بسیاری وجود دارد و نحوه اجرای آن پرسش‌های زیادی را به وجود می‌آورد. مثلا اینکه پس از کشف قیمت در بورس کالا آیا احتمال کاهش قیمت وجود دارد؟
که با توجه به عدم‌همخوانی عرضه و تقاضا چنین مساله‌ای بعید به نظر می‌رسد، اما در درازمدت حداقل می‌توان به ثبات و حتی کاهش نسبی قیمت امیدوار بود. سؤال بعدی این است که این خودروسازان اساساً توانایی تولید و عرضه خودرو در بورس را دارند؟
به نظر می‌رسد با شرایطی که کاهش تولید خودرو در کشور به وجود آورده است، نوعی تضمین برای این مساله مورد نیاز است.
کاهش محدودیت‌های تولید با عرضه خودرو در بورس
جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در گفت‌وگو با «دنیای خودرو» مشکل بازار خودرو را حجم بالای نقدینگی می‌داند و معتقد است عرضه خودرو در بورس می‌تواند به هدایت نقدینگی موجود کمک کند. به اعتقاد قادری، کاهش تولید خودرو علاوه بر افزایش قیمت در بازار موجب کاهش ارزش پول کشور می‌شود، اما ساختار بورس علاوه بر شفاف‌سازی قیمت، نقدینگی را به سمت تولید هدایت میکند که این فرآیند می‌تواند محدودیت‌های تولید را کمتر کند. این نماینده مجلس شفافیت در معاملات و کاهش فساد و رانت را از مزایای عرضه خودرو در بورس کالا می‌داند.
شیوه اجرای طرح عرضه خودرو در بورس کالا
مدیر مطالعات اقتصادی شرکت بورس کالا یکی دیگر از موافقان طرح عرضه خودرو در بورس کالا است. جواد فلاح در گفت‌وگو با «دنیای خودرو» با بیان سوابق قبلی عرضه خودرو در بورس، وجود سازوکاری برای جلوگیری از دستکاری در معاملات را از مزایای آن می‌داند.
وی همچنین با بیان اینکه اکنون سازوکار کشف قیمت خودرو شفاف نیست و میزان عرضه‌وتقاضا و عرضه‌کننده و متقاضیان نامشخص است، مزیت عرضه خودرو در بورس را «کشف قیمت مبتنی بر نظام عرضه‌وتقاضا به‌صورت شفاف» می‌داند. به گفته فلاح، علت این شفاف‌شدن آن است که اگر خودرو در بورس عرضه شود، همه افراد باید کد داشته باشند و از این طریق شناسایی می‌شوند و این مساله کمک میکند این معاملات مرجع قیمتی شوند. وی در پاسخ به پرسشی در مورد شیوه اجرای طرح عرضه خودرو در بورس کالا هم گفت: «بر اساس طرحی که در مجلس مورد بحث و بررسی قرار گرفته است، شورای رقابت با یک قاعده قیمت‌گذاری، قیمت پایه را طوری انتخاب خواهد کرد که همه با استفاده از آمار و فرمول‌های موجود بتوانند در دوره‌های یک‌ماهه قیمت پایه هر خودرو را محاسبه کنند و بر اساس طرحی که مطرح شده است، کل عرضه خودرو باید از طریق بورس کالا باشد.»
