قیمت مواد اولیه به دلیل تداوم نوسانات قیمت ارز همچنان در حال افزایش بوده و قیمت‌ها از سال گذشته تاکنون چندین برابر شده است. ضمن این‌که شرایط فروش شرکت‌های تولیدکننده مواد اولیه نیز تغییر کرده و این شرکت‌ها ظاهرا تمایلی به فروش مدت‌دار ندارند.
آن‌طور که بسیاری از قطعه‌سازان عنوان می‌کنند، درحال‌حاضر شرکت‌های تولیدکننده ورق فولاد، مس، آلومینیوم، پتروشیمی و... پیش از تحویل مواد اولیه هزینه را دریافت می‌کنند و مواد اولیه را با فاصله زمانی ۴۰ تا ۶۰ روزه به صاحبان صنایع تحویل می‌دهند. این روند باعث شده است خودروسازان و قطعه‌سازان با چالش تامین مواد اولیه به‌خصوص در بحث فولاد و ورق‌های فولادی مواجه شوند.
در خصوص وضعیت قیمت‌گذاری فولاد و ورق‌های فولادی که در صنعت خودرو به کار می‌رود، یک نماینده مجلس به «دنیای خودرو» می‌گوید: «درحال‌حاضر قیمت فولاد آزاد است و در بورس کالا هم عرضه می‌شود. اما موضوع درخصوص تبدیل شمش فولاد به ورق، میلگرد و نبشی و... و نیز بحث قیمت‌گذاری در صنایع پایین‌دستی است.»
سود ۳۰ تا ۵۰ درصدی برای فرآوری شمش فولاد منطقی نیست
مصطفی طاهری، عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: «اختلاف قیمتی که برخی صنایع پایین‌دستی روی تبدیل شمش به فرآورده جدید می‌کشند، خیلی بیشتر از آن چیزی است که روی آن کار کرده‌اند.»
وی تصریح می‌کند: «موضوع این است که وقتی صنایع پایین‌دستی اقدام به تبدیل شمش می‌کنند، رقم بسیار زیادی روی محصول جدید می‌گذارند و خیلی بیش از فعالیتی که انجام داده‌اند، سود می‌گیرند.»
این نماینده مجلس شورای اسلامی در ادامه اظهار می‌کند: «گاهی مشاهده می‌شود که صنایع پایین‌دستی سودی ۳۰ تا ۵۰ درصدی را روی محصول اعمال می‌کنند، درحالی‌که کاری که روی شمش انجام داده‌اند به اضافه سود متعارف باید نهایتا ۱۵ درصد باشد. اما به نظر من، این صنایع خیلی بیش از حالت متعارف سود دریافت می‌کنند.»
تولید فولاد چندان وابستگی ارزی ندارد
طاهری می‌افزاید: «می‌توان با برنامه‌ریزی صحیح جلوی این اتفاقات را گرفت. چراکه تولید فولاد چندان وابستگی ارزی ندارد و تقریبا اکثر مواد مورد نیاز آن در داخل تولید می‌شود. یعنی فروش فولاد هم باید با سود معقولی باشد.»
این عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی با بیان این‌که نمی‌توان گفت چون قیمت جهانی فولاد این رقم است، در داخل هم باید با قیمت جهانی عرضه شود، اظهار می‌کند: «باید برای قیمت‌گذاری در داخل کشور موارد بسیاری را در نظر گرفت.
به‌عنوان مثال قیمت انرژی که این شرکت‌ها استفاده می‌کنند، از جاهای دیگر دنیا بسیار پایین‌تر است.» نماینده زنجان در مجلس شورای اسلامی در ادامه تاکید می‌کند: «اگر این‌ها قیمت انرژی را هم با قیمت فوب‌خلیج‌فارس می‌پردازند، قیمت‌گذاری بر این مبنا مشکلی ندارد، اما وقتی قیمت انرژی بسیار ارزان‌تر از کشورهای دیگر است، باید به لحاظ قیمت تمام‌شده هم تفاوتی وجود داشته باشد؛ نه این‌که انرژی را ارزان دریافت کنند، اما می‌گویند جنس ما باید هم‌قیمت با بازارهای جهانی باشد که این رفتار به هیچ‌وجه قابل قبول نیست.»
اصلاح قانون قیمت‌گذاری مواد اولیه؛ در دستور کار
این عضو کمیسیون صنایع مجلس در پاسخ به این پرسش «دنیای خودرو» مبنی بر این‌که آیا مجلس برنامه‌ای برای تغییر قیمت مواد اولیه قابل عرضه به خودروسازان و قطعه‌سازان دارد و اصولا در این بخش ورود خواهد کرد یا خیر، می‌گوید: «ما هم در بحث مسکن و هم در بحث خودرو نظرمان این است که بخشی از افزایش قیمت‌ها به عرضه مواد اولیه باز می‌گردد. بنابراین، حتما مجلس در این خصوص ورود خواهد کرد. بدیهی است که ما نمی‌خواهیم که به بخش خاصی ضربه بزنیم، اما قیمت‌ها باید معقول و منطقی باشد.»
به نظر می‌رسد طی هفته‌های آینده، تغییراتی در قیمت برخی مواد اولیه ایجاد خواهد شد. به گفته یک منبع آگاه، وزیر جدید صمت نیز برنامه ویژه‌ای برای صنایع پایین‌دستی خواهد داشت، زیرا اگر قیمت مواد اولیه اصلاح نشود، تولید محصولات صنعتی در کشور به کمترین میزان خود خواهد رسید. چراکه در شرایط فعلی بازار تاب افزایش بیشتر قیمت‌ها را ندارد و ادامه این وضعیت باعث رکود بیشتر در صنایع خواهد شد.»
