نوسازی ناوگان سنگین یکی از مباحثی است که طی سال‌های اخیر بسیار داغ بوده است. با آغاز به‌کار دولت دوازدهم بحث نوسازی چندصدهزار دستگاهی در این حوزه مطرح شد که باتوجه به حجم بالا، بسیاری آن را دور از دسترس می‌دانستند. خیلی زود مشخص شد بودجه کافی برای این اقدام وجود ندارد و با شروع دوباره تحریم‌ها این طرح نیز به محاق رفت. افزایش نرخ ارز در یکی دو سال اخیر نیز باعث شد تا قیمت‌ها به‌شدت افزایش پیدا کند. ضرورت نوسازی ناوگان باعث شد بسیاری بحث واردات خودروهای دست‌دوم یا سه‌سال کارکرده اروپایی را مطرح کنند.
بیش‌از ۲هزار دستگاه از این کامیون‌ها وارد کشور شده است و در گمرکات باقی مانده بودند. ارزان تمام‌شدن این خودروها در مقایسه با ارقام چندمیلیاردی کامیون‌های داخلی باعث شد بسیاری نسبت‌به خرید آن علاقه نشان دهند. حالا قرار است این کامیون‌ها ترخیص شوند و به‌گفته دبیر کانون انجمن‌های صنفی کامیونداران کشور اگر ارز مورد نیاز تامین شود، شاید تا ۶۲هزار دستگاه دیگر به این شکل وارد کشور شود.
همفکری با انجمن‌ها؛ مانع توسعه مشکلات حوزه تجاری
دبیر کانون انجمن‌های صنفی کامیونداران کشور با گلایه از عدم‌همفکری دولت با انجمن‌های تخصصی در تدوین لایحه بودجه ۱۴۰۰ به «دنیای خودرو» گفت: «تمام مشکلاتی که در حوزه نوسازی به‌وجود می‌آید، ناشی‌از عدم‌مشورت با دست‌اندرکاران این بخش است؛ درحالی‌که همفکری با فعالان و اصناف این بخش، به‌نوعی مشاوره رایگان با صنفی است که در جریان کامل تمام موضوعات و مشکلات این بخش قرار دارد و می‌تواند به تسهیل روند نوسازی و عملیاتی‌شدن آن کمک کند.»
احمد کریمی با تاکید بر این‌که تنها وزارت راه و شهرسازی با این انجمن‌ها همفکری دارد، تصریح کرد: «البته در جلسات مربوط به نوسازی در یکی، دو سال اخیر به فراخور تشخیص حوزه وزارت راه و شهرسازی، از اصناف کمک گرفته می‌شود و نظرات صنفی از لحاظ نیاز بخش حمل‌ونقل به نوع ناوگان و همچنین کاربری و کیفیت دریافت می‌شود.»
ترخیص ۲۰۰۰ کامیون در صورت برخورداری از شرایط
کریمی درخصوص خبر ترخیص خودروهای با عمر کمتر از سه سال کرده اروپایی نیز اظهار کرد: «این ۲۰۰۰ دستگاه کامیون که قرار است از گمرک ترخیص شود، براساس طرح واردات خودروهای کارکرده اروپایی به گمرک رسیده است.»
وی در ادامه با اشاره به نقش سازمان راهداری در واردات خودروهای کارکرده اروپایی به کشور افزود: «زمانی که تمام کارهای این طرح انجام شد، با مشکلاتی همراه بود و سازمان راهداری با توجه به درک بالای خود از وضعیت موجود ناوگان حمل‌ونقل، روی واردات این خودروها کار کرد تا موانع این بخش را برطرف کند.»
دبیر کانون انجمن‌های صنفی کامیونداران کشور تصریح کرد: «حالا بعد از برطرف شدن این مشکلات، قرار است ۲۰۰۰ دستگاه به شرط برخورداری از شرایطی مانند کمتر از سه‌سال کارکرد، بهره‌مندی از خدمات پس از فروش و... ترخیص شود. به‌نظر می‌رسد منعی برای ترخیص خودروهای دارای شرایط نیست و تا مرحله شماره‌گذاری هم احتمالا مشکلی وجود نخواهد داشت.»
وی همچنین با تاکید بر این‌که واردات و ترخیص کامیون‌های کارکرده محدود به ۲هزار دستگاه موجود در گمرکات نیست، اظهار کرد: «بحث واردات ناوگان سه سال کارکرده اروپایی محدود به این ۲هزار دستگاه نیست و قرار است به همین شیوه ادامه پیدا کند. یعنی اگر ناوگانی وارد گمرک شود که حائز شرایط لازم باشد، ترخیص شده و وارد بازار کشور می‌شود.»
افزایش قیمت خودروهای سنگین به رغم کاهش نرخ ارز
کریمی با بیان این‌که برنامه نوسازی تنها در مرحله نخست روی ۶۵هزار دستگاه متمرکز است، درخصوص قیمت بالای کامیون‌های موجود در کشور در مقایسه با قیمت در بازار کشورهای همسایه گفت: «درحال‌حاضر قیمت ناوگان اروپایی کارکرده در کشورهای همسایه مشخص است؛ حتی با وجود بالا بودن نرخ ارز، باز هم باید این خودروها با احتساب هزینه‌های گمرک و سایر هزینه‌ها، با قیمتی بین یک‌میلیارد و ۲۰۰میلیون تومان تا یک‌میلیارد و ۵۰۰میلیون تومان به فروش برسد.»
وی تاکید کرد: «قیمت این خودروها نیازمند شفافیت است؛ حدود چهارماه پیش کامیون دافران را با نرخ یک‌میلیارد و ۸۶۰میلیون تومان رونمایی کردند. با این‌که درحال‌حاضر نرخ ارز نسبت‌به چهارماه گذشته کاهش داشته، اما حدود یک‌میلیارد به قیمت این نوع خودروها اضافه شده است و کارخانه‌ها هم حاضر نیستند به قیمت قبل آن‌ها را عرضه کند.»
این مقام صنفی با اشاره به قیمت‌گذاری غیرکارشناسی تصریح کرد: «متاسفانه برخی ناوگان فعلی در بازار بدون این که بهدست مصرف‌کننده برسد، بین بنگاه‌داران و نمایشگاه‌داران دست به دست شده و به قیمت آن اضافه می‌شود.»
کریمی تاکید کرد: «ما از شرکت‌ها درخواست کردیم برای قیمت‌گذاری، این خودروها را آنالیز کرده و قیمت نهایی را اعلام کنند. این موارد به دلیل مافیایی است که در کشور در بخش خصوصی و دولتی شکل گرفته است.»
شفافیت، تقاضای واردات را افزایش خواهد داد
دبیر کانون انجمن‌های صنفی کامیونداران کشور در پاسخ به این پرسش که تاکنون چه شرکت‌هایی برای واردات کامیون‌های کارکرده اعلام آمادگی کرده‌اند، خاطرنشان کرد: «هم شرکت‌های خودروساز و هم شرکت‌های واردکننده و دارندگان ناوگان برای واردات این خودروها اعلام آمادگی کرده‌اند. بنابراین انتظار داریم شفافیت لازم در این خصوص ایجاد شود.»
وی افزود: «اگر روند نوسازی شفاف باشد و به‌درستی انجام شود، دارندگان ناوگان فرسوده همگی متقاضی نوسازی خواهند بود. ناوگان فعلی، هم از نظر میزان مصرف سوخت و هم از نظر میزان آلایندگی و سایر هزینه‌ها، هزینه بالایی را برای متقاضیان به وجود می‌آورد.»
کریمی با اشاره به هزینه بالای نگهداری از کامیون‌های قدیمی گفت: «ناوگان ۵۰ ساله اروپایی که درحال‌حاضر قطعات آن با دو، سه واسطه وارد کشور می‌شود، هزینه بالایی دارد. اما ناوگان با عمــــــر کمتر از سه سال کارکرد قرار است بعد از اورهال وارد کشــــور شود که عملا تا چند سال هزینه‌ای را به دارندگان این خودروها تحمیل نمی‌کند.»
