سلب اعتماد مردم از بازار سرمایه یکی از مهمترین دلایل عدمعرضه سهام «دارا دوم» بهبورس تهران است. گرچه صندوقهای ETF که دولت در قالب آنها توانست سهام بسیاری از موسسات مالی و پالایشگاهی را بهمردم واگذار کند، در ابتدای سال با موج مثبت بازار همراه بود، اما حالا عرضه سهام گروههای خودرویی و فلزی با عنوان دارادوم با اما و اگرهایی مواجه شده که ناشی از ریزش شدید قیمت و رشد غیرتکنیکال همین سبدهاست. ریزش شدید و اصلاح قیمت بسیاری از سهمها که در ابتدای سال بهاصطلاح «اورشوت» کرده بودند، بیشتر عرضههای اولیه را ناکام گذاشته و خبر عرضهنشدن خودرو در بورس کالا از سوی وزیر نیز مزید بر علت شد و تاثیراتی نیز بر سهام گروه خودرویی داشت. حالا برخی فعالان اقتصادی معتقدند بازار بههردلیلی نسبت به اخبار و اطلاعات مثبت و منفی واکنش اصلاحی دارد.
کامران ندری، اقتصاددان در گفتوگو با «دنیای خودرو» گفت: «فروش خودرو در بورس کالا هیچ سنخیتی با این بازار ندارد و حتی قابل بررسی و تحلیل اقتصادی نیست! اگر حتی یک نمونه خارجی برای این پیشنهاد وجود داشت، میتوانستیم مزایا و معایب فروش خودرو در بورس کالا را بررسی کنیم.»
وی افزود: «در صنایع فولاد و مس، تولیدکننده با عرضه محصولات در بورس کالا تولیدات خود را بهصورت بلوکی در اختیار عمدهفروشان قرار میدهد و آنان بهعنوان سرمایهگذاران واسطهای تحتنظارت وزارت صمت محصولات خریداریشده را در اختیار مصرفکننده خرد و نهایی قرار میدهند. درخصوص آتی سکه، آتی زعفران و آتی مس که بهعنوان الگو برای فروش خودرو در نظر گرفته میشوند نیز تنها باید گفت بهدلیل تنوع محصول خودروسازان، این گروه کالایی نمیتواند همانند تولیدات فلزی در بورس کالا عرضه شود.»
با توجه بهمخالفت وزیر صمت با پیشنهاد عرضه خودرو در بورس کالا آیا فروش خودرو در بورس کالا میتوانست بهکاهش التهابات صنعتخودرو کمکی کند؟
پیشنهاد بنده بهوزیر صنعت این است که ابتدا بهوضعیت فعلی خودروسازان بزرگ سامان بدهد و بعد از آن بهدنبال ساماندهی بازار خودرو باشد. درصورت خارج شدن خودروسازان از بحران، بازار خودرو میتواند بهصورت زنجیروار بهآرامش برسد. درخصوص عرضه خودرو در بورس کالا نیز باید گفت این محصول با محصولات شرکتهای فولاد، مس، طلا و نفت همگن نیست.
بهطور کلی نمیتوانم متصور شوم خودرو در بورس کالا عرضه شود. متاسفانه همیشه در کشور حجم پیشنهادهای غیرکاربردی برای حل مشکلات از حجم خود مشکلات بیشتر بوده و این امر برای اقتصاد کشور هزینهبردار است.
بورس کالا محلی برای فروش عمده محصولات کارخانهها و جذب سرمایه برای توسعه محصول و فعالیت اقتصادی است. با فروش خودرو دربورس کالا بهعنوان یک محصول دارای تنوع زیاد که شرایط فروش خاصی دارد، نمیشود همانند محصولات صنایع فلزی رفتار کرد. این کار نظم بازار را قطعا بر هم خواهد زد.
با توجه بهعرضه موفق سهام «دارا اول» و پالایشیها در بازار سرمایه، بهنظر شما واگذاری سهام «دارا دوم» که شامل گروههای خودرویی و فلزی میشود تا چهاندازه از سوی فعالان بازار سرمایه مورد استقبال قرار میگیرد؟
با توجه بهاصلاح شدید قیمتها در بازار سرمایه، این انتظار که مردم دارا دوم را مورد استقبال قرار دهند، بسیار کم است. در تجربه عرضه دارا اول شاهد بودیم با گذشت چندماه ارزش این سهام تا نرخ عرضه اولیه کاهش یافت و همچنین درخصوص پالایشیها با ریزش ارزش این سهام، ۷۰ درصد زیان بهسهامداران تحمیل شد.
با توجه بهافزایش عرضهها طی این هفته در بازار سرمایه، شاخص کل روند مثبتی را پیش نخواهد گرفت. بهعقیده بنده، بهترین کار از سوی وزارت صمت عدم عرضه سهام دارا دوم است. زیرا با افزایش عرضهها شاخص کل مجددا در مسیر نزولی قرار خواهد گرفت و اصلاح قیمت سهامهایی که در ابتدای سال بهصورت شارپی افزایش داشتند، دوباره رو بهتنزل خواهد گذاشت.
با توجه بهعزم دولت برای واگذاری سهام گروههای خودرویی و فلزی در سبد دارا دوم، فرصت مناسب برای عرضه این سهام بهبازار بورس را چهزمانی میدانید؟
درصورت عرضه سهام دارا دوم بهبازار سرمایه، گردش مالی بهسمت خرید این سهام تغییر جهت خواهد داد. بههمین دلیل، سهام دیگر شرکتها از گردش مالی بازار جا خواهند ماند و بهنوعی برای ورود سهامداران بهصندوق ETF، دارا دوم بهتبع میزان عرضه دیگر شرکتها افزایش خواهد یافت. همین افزایش عرضهها شاخص کل را دستخوش تغییرات منفی خواهد کرد و شاید بههمین دلیل است که دولت برای عرضه دارا دوم منتظر بازگشت رونق بهبازار سرمایه است.
بهنظر شما چهزمانی بازار سرمایه همانند روزهای ابتدایی سال جاری روند رشد را در پی خواهد گرفت؟
رشد شارپی یا بهاصطلاح «اور شوت» بهدلیل نداشتن تحلیلهای تکنیکال و بنیادی همیشه با اصلاح شدید همراه بوده است. در ابتدای سال ریزش ارزش سهمهایی که دچار چنین افزایشهایی در قیمت شده بودند، قابل پیشبینی بود. اما بازگشت ارزش سهمها بهنرخهای ابتدای سال جاری تنها در صورتی امکانپذیر است که بازار سرمایه دوباره مانند روزهای ابتدایی امسال وارد فاز مثبت پیوسته شود و انتظارات تورمی بهوجود آید.
این بدان معناست که تورم بهبازارهای ارز و طلا بازگردد. بنابراین بهتر است شرکتها برای تثبیت ارزش سهام خود بهکیفیت محصولات و سود ناشی از فروش تکیه کنند. هرچند برخی تولیدکنندگان معتقدند تورم بخشی از زیان آنان را پوشش میدهد.