باتوجه به این‌که در آستانه سال جدید قرار داریم، بسیاری از سهام‌داران بورسی به برگشت روند بورس در بهار پیش‌رو امید بسته‌اند. در بین سهام‌داران گروه خودرویی نیز این انتظار شکل گرفته است که نمادهای خودروساز و قطعه‌ساز بتوانند بازدهی مناسبی را برای آن‌ها رقم بزنند. در این رابطه فردین آقابزرگی و حمیدرضا افشار، دو تن از فعالان و کارشناسان بازار سرمایه در گفت‌وگو با «دنیای خودرو» به تشریح وضعیت کلی بازار سهام و محرک‌هایی که می‌توانند در سال آینده باعث رشد قیمت سهم‌های خودرویی شوند، پرداخته‌اند.
فردین آقابزرگی، فعال و کارشناس بازار سهام
سه دلیل اصلاح عمیق ارزش سهام در بازار سرمایه
چرا بورس همچنان به روند نزولی و فرسایشی خود ادامه می‌دهد؟
یکی از مهم‌ترین دلایلی که به‌خصوص طی دو ماه اخیر باعث اصلاح عمیق بورس شد، فروش اوراق قرضه در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس بود. دولت برای جبران کسری بودجه خود در مدت اخیر، حجم بسیار زیادی اوراق بدهی را در فرابورس به فروش رساند که این موضوع باعث شد نقدینگی از بورس خارج و صرف خرید اوراق شود. این در حالی است که میزان فروش اوراق طی سال جاری نسبت‌به سال‌های گذشته بسیار زیاد و این مقدار بیش‌از سالیان گذشته است. البته فروش اوراق در کشور ما سابقه چندانی ندارد و از زمان وزارت اقتصاد آقای طیب‌نیا چنین مساله‌ای باب شده است. اما به‌هرحال به پایان فروش آن نزدیک شده‌ایم و باید دید بورس در سال آینده چه مسیری را طی خواهد کرد.
آیا فروش این حجم از اوراق به افزایش تورم در سال آینده منجر خواهد شد؟
بله؛ این حجم از فروش اوراق باعث می‌شود که چاپ پول از بانک به بورس منتقل شود. به بیان دیگر، در گذشته به‌صورت سنتی دولت برای جبران کسری بودجه خود از بانک‌ها استقراض و کسری بودجه خود را جبران می‌کرد، اما حال این چاپ پول در بورس صورت می‌گیرد. زیرا فروش اوراق به‌نوعی انتقال بدهی به آینده است و دولت بعدی باید تمامی این اوراق تعهدشده را تسویه کند که قاعدتاً همین موضوع به افزایش نقدینگی و تورم دامن خواهد زد.
آیا افت طولانی‌مدت بورس طی سال جاری علت دیگری نیز داشته است؟
بله؛ خروج نقدینگی از بازار سهام علت دومی بوده که باعث افت شدید قیمت‌ها در گروه‌های مختلف بورسی ازجمله گروه خودرویی شده است. همچنین همین موضوع موجبات آن را فراهم آورده تا بورس محرک قوی همچون تزریق نقدینگی را برای طی‌کردن یک رشد پایدار در دسترس نداشته باشد.
ازطرف‌دیگر، فضای هیجانی و احساسی حاکم بر بازار طی یک سال گذشته به‌خوبی نشان داد بسیاری از افراد تازه‌وارد آموزش‌های لازم برای حضور طولانی‌مدت در بورس را ندیده‌اند. به‌نوعی می‌توان گفت آن‌ها تنها به‌دنبال صف‌نشینی هستند؛ در پنج ماه سال در صف‌های خرید حضور داشتند و از اوایل مردادماه تاکنون نیز این موضوع در صف‌های فروش به‌عنوان یک آفت برای بورس، تبدیل به دلیل سوم افت طولانی‌مدت آن شده، زیرا در سایه ثبات و تعادل است که بورس می‌تواند به یک رشد مستمر را تجربه کند.
حمیدرضا افشار، فعال بازار سهام
رشد نمادهای خودرویی؛ نیازمند رفع تحریم‌ها و توقف قیمت‌گذاری دستوری
درحال‌حاضر وضعیت گروه خودرویی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
زمانی که می‌خواهیم عملکرد خودروسازان و قطعه‌سازان حاضر در بورس را بررسی کنیم، باید به این نکته توجه داشته باشیم صنعت خودرو یکی از لیدرهای اصلی بازار سهام قلمداد می‌شود و جو حاکم بر کلیت بورس و بازار سرمایه به‌طور قطع بر این صنعت بورسی تاثیر بسزایی می‌گذارد.
از نیمه مردادماه تاکنون نمادهای خودرویی و قطعه‌ای همگام با ریزش شاخص‌کل با افت قیمت سنگین سهام خود روبه‌رو شدند و این روزها نیز به کف کانال قیمتی خود رسیده‌اند. اما به‌هرحال این نمادها برای صعود مجدد نیاز به محرک‌های قوی دارند. ازسوی‌دیگر، در این زمینه وضعیت کلی بازار سهام نیز تاثیر بسزایی بر روند گروه خودرویی دارد.
چه محرک هایی لازم است تا گروه خودرویی بتواند به مسیر صعود مستمر بازگردد؟
مهم‌ترین موضوعی که در این رابطه می‌توان مطرح کرد، بحث برجام و رفع تحریم‌های صنعت خودرو است. در این راستا، خودرو نخستین صنعتی بود که ترامپ بعد از خروج از برجام آن را تحریم کرد.
به تبع آن بسیاری از شرکت‌های خودروسازی خارجی که شریک خودروسازان داخلی بودند، به بهانه تحریم‌ها ایران را ترک کردند و این موضوع ضربه بسیار سنگینی به شرکت‌های داخلی وارد کرد.
اما اگر در سال آینده شرایطی فراهم شود که برجام احیا شده و تحریم‌های صنعت خودرو نیز برداشته شوند، به‌طور قطع نمادهای گروه خودرویی دوباره مورد اقبال شدید بازار قرار می‌گیرند و بازدهی مناسبی را برای سرمایه‌گذاران خود به ارمغان می آورند.
آزادسازی قیمت خودرو چطور؟ آیا این عامل نیز می‌تواند در روند حرکتی خودروسازان در بورس موثر باشد؟
بله؛ دومین عامل مهم موضوع توقف قیمت‌گذاری دستوری است. درحال‌حاضر خودروسازان محصولاتشان را باتوجه به قیمت‌گذاری دستوری با زیان تولید می‌کنند. اما اگر قیمت‌گذاری خودرو در حاشیه بازار انجام شود، قطعا این موضوع در صورت‌های مالی شرکت‌ها منعکس خواهد شد و همین موضوع می‌تواند آن‌ها را به‌سوی سودسازی حرکت دهد.
اما این مساله نیز با ابهاماتی همراه است که آن‌ها باید مورد بررسی قرار گیرند. در حالت کلی، آزادسازی قیمت خودرو می‌تواند حداقل از نظر روانی در کوتاه‌مدت محرک خوبی برای رشد خودرویی‌ها قلمداد شود.
