روز گذشته باز هم خودروسازان بزرگ به روند نزولی بازگشتند و نتوانستند به مسیر صعودی خود ادامه دهند، بهطوریکه روز دوشنبه نمادهای ایرانخودرو، سایپا، گسترش سرمایهگذاری ایرانخودرو، پارسخودرو، کرمانخودرو، زامیاد، فنرسازی زر، سرمایهگذاری رنا، فنرسازی زر، صنایع ریختهگری ایران، رینگسازی مشهد و ریختهگری تراکتورسازی ایران منفی خوردند و در مقابل تنها نماد تولید محور خودرو مثبت شد. همچنین روز دوشنبه در گروه خودرویی طی ۷۵هزار نوبت معاملاتی، ۲میلیارد سهم به ارزش ۵۵۸هزار میلیارد تومان مورد دادوستد قرار گرفت و ارزش کل بازار این صنعت بورسی تا پایان روز گذشته بالغ بر ۲۱۴هزار میلیارد تومان شد. همچنین شاخص کل بورس دیروز با افزایش بیش از ۹هزار واحدی در تراز یکمیلیون و ۲۵۴هزار واحدی قرار گرفت.
اصلاح قیمتها و انفعال سایر بازارها
برخی فعالان بورسی معتقدند در روزهای باقیمانده سال ۱۳۹۹، اتفاق خاصی در بازار رخ نخواهد داد. بهزعم این افراد، وضعیت بازار سرمایه تا قبل از برگزاری انتخابات ریاستجمهوری بسیار امیدوارکننده خواهد بود. بهنوعی میتوان گفت نقطه ایدهآل بازار سرمایه تا قبل از این دوران در خردادماه است. زیرا تمامی طیفهای سیاسی در انتخابات سعی میکنند با تشویق و اعلام حمایت از بازار سرمایه بهمنظور جلب نظر مردم و ۵۰میلیون سهامدار در بورس، نظر مثبت آنها را به خود جلب کنند.
از سوی دیگر، این موضوع در کنار اصلاح قیمتها و انفعال سایر بازارها قرار میگیرد و به تبع آن، وضعیت بازار سرمایه در این سه ماه امیدوارکننده خواهد بود. البته ذکر این نکته هم ضروری است که اصلاح قیمت چند ماه اخیر نیز زمینه مساعدی را برای ایجاد تعادل در بازار سرمایه فراهم کرده است.
در این میان، برخی تصورات غیرکارشناسی نیز مبنیبر اینکه دامنه نوسان نامتقارن باعث بازگشت تعادل نسبی به بازار سرمایه شده است، وجود دارد. اما این تصور اشتباه است. ذات این بازار، نظام عرضه و تقاضا را به سطحی رسانده که شرکتهای پر وزن مانند خودرویی، پالایشی، پتروشیمی، فولاد، کانی و... تعدیلات قیمت داشته داشتند و اکنون به نقطه ارزندهای برای سرمایهگذاری بلندمدت و میانمدت رسیدهاند. از طرف دیگر نرخ ارز ثبات نسبی را تجربه میکند و باعث انفعال در سایر بازارها از جمله بازار مسکن شده است.
دلایل اقبال عمومی به بورس در سال ۹۹
به اعتقاد بسیاری کارشناسان بازار سهام، افزایش نرخ ارز و شکلگیری افق تورمی قوی و جدی و بحث آزادسازی سهام عدالت ازجمله دلایل اقبال عمومی به بورس در سال جاری بود.
آنچه رونق بازار سرمایه را از ابتدای سال جاری رقم زد، کاهش سود سپردههای بانکی و محدودیتهای اعمالشده روی این سپردهها توسط بانک مرکزی بود، بهطوریکه سود روزشمار سپردههای کوتاهمدت تبدیل به سود ماهشمار شده بود و از ۱۰ درصد به ۸ درصد رسیده بود.
همچنین سود سپردهای بلندمدت نیز به ۱۵ درصد رسیده بود، اما نرخ شکست داشت و سپردهگذار اگر تا پایان دوره در قرارداد نمیماند، به سود مورد نظر خود نمیرسید. از سوی دیگر، تصمیمات نهاد سیاستگزار پولی کشور در ابتدای سال جاری، سبب افزایش ریسک سفتهبازان بازارهای ارز و سکه شد.
به بیان دیگر، با قوانینی که در انتهای سال ۹۸ در سیستم بانکی گذاشته شد، انتقال پول فقط به نهادهای مالی برای خرید سهام آسان بود و فعالیتهای سفتهبازی دیگر مثل خرید دلار، طلا و غیره دچار ریسک بالا شد. همین مساله سیل پول را به سمت بازار سرمایه روانه کرد و رشد بالایی را در بورس از ابتدای سال ۹۹ سبب شد.
اما در شرایطی که در خردادماه و در اوج رونق بازار، نرخ بهره بین بانکی به ۸ درصد نیز رسیده بود، در مردادماه یکباره با یک چرخش شدید در سیاستهای پولی به دلیل نگرانی بانک مرکزی درخصوص کنترل تورم عمومی، این نرخ به حدود ۲۲ درصد بازگشت و بانکها درحالحاضر سپردههای بالای ۲۰ درصد نیز جذب میکنند. بنابراین وقتی افق سود سرمایهگذاری بدون ریسک یعنی سپردههای بانکی از ۸ به ۲۲ درصد میرسد، ارزشگذاری شرکتهای بورسی به دلیل محاسبات تئوریک کاهش چشمگیری مییابد.
بنابراین از آن زمان بورس دارای فاز اصلاح شد و اتفاقا از همان زمان نیز با رشد نرخ ارز مواجه شدیم که به تبع آن بازارهای دیگر نیز دچار موج صعودی و سپس نرخ ارز پایین آمد و بازارها نیز وارد یک چرخه رکودی شدند.