به گزارش «اخبار خودرو»،تعداد محدودی دکه روزنامهفروشی در تهران وجود دارد که حالت انحصاری به خود گرفته است. هر چند وضعیت معیشتی این صنف نیز با همهگیری کرونا بدتر شده اما شهرداری تهران اجاره بهای دریافتی از آنها را ناگهان 4 برابر افزایش داده است. دکهداران به این موضوع معترضند اما شهرداری میگوید در 30 سال گذشته در این زمینه تخلفاتی رخ داده و افزایش قیمتی هم وجود نداشته است. ازآنسو، روز گذشته، یکی از اعضای شورای شهر تهران هم در این مورد به شهرداری تذکر داد و خواستار در نظر گرفتن شرایط معیشتی دکهداران شد.
دکههای مطبوعاتی این روزها دیگر هر چیزی میفروشند به غیر از مطبوعات. پای صحبت خودشان که بنشینی، میگویند سیگار، آدامس، کلوچه و آبمعدنی، اصلیترین کالاهایی هستند که در دکهها به فروش میرسند و به غیر از پیرمردهای بازنشسته که شاید حوصله شان در پارکها سر رفته باشد، دیگر کسی روزنامه نمیخرد. بعضی مجلههای خاص (مثل مجلههای بازی، جدول یا گاهی هم مجلات سیاسی و اقتصادی) هم البته مشتری دارند، اما دکهدار نمیتواند روی فروش کالاهای فرهنگی حساب باز کند و بیشتر آنها هم در نهایت مرجوع میشوند.
رهن دکه به قیمت رهنخانه
قبلتر این طور نبود. کسانی که شاید در دهه چهارم یا پنجم عمرشان باشند، یادشان هست که حداقل در روزهایی که نتیجه کنکور اعلام میشد، دکههای مطبوعاتی به شلوغی ورزشگاهها هنگام برگزاری مسابقات بودند و کسی نبود که روزنامه نخرد تا نتیجه تلاشش را در کنکور ببیند.
با این همه، حالا که اینترنت جای مطبوعات کاغذی را گرفته، دکههای مطبوعاتی هم عملا تغییر ماهیت دادهاند و کالاهای دیگری میفروشند. در این میان، خیلیها هم میگویند دکهداری عملا یک کسب و کار پر سود است و هر چند قانون اجازه انتقال به غیر را در مالکیت دکهها نمیدهد، اما دکهها به قصد اجاره، دستبهدست میشوند. در جایی مانند تهران، ارقامی در حدود سالانه 300 تا 500 میلیون تومان برای رهن کامل دکهها به گوش میرسد.
ماجرای افزایش ناگهانی اجاره بهای دکهها
اما شاید برای خیلیها سوال باشد دخل و خرج دکهداران چطور با هم جور می شود؟ دکههای مطبوعاتی و گلفروشی که تعداد آنها براساس اعلام اتحادیه در تهران و شمیرانات به حدود 1500 مورد میرسد، به طور کلی به سه دسته طبقهبندی میشوند و بر اساس همین طبقهبندی باید به شهرداری کرایه پرداخت کنند. مبلغ این اجاره بها در سال های گذشته، کسر ناچیزی از درآمد دکهداران را تشکیل میداد و به همین دلیل، خیلیها معتقد بودند دکهداری در شهرهای بزرگی مثل تهران، بر خلاف ظاهرش، کسب و کار پر درآمدی است.
نکته اما اینجاست که اواخر سال گذشته، اجارهبهای دکهها ناگهان به شدت افزایش پیدا کرد و جمعی از دکهداران، برای اعتراض به ساختمان شورای شهر تهران مراجعه کردند. آنها معتقد بودند حالا که همهگیری کرونا درآمدهایشان را کم کرده، میزان اجاره بهای مصوب مجموعه مدیریت شهری، ناعادلانه است.
اما مبالغ اجاره بهایی که صدای دکه داران را درآورده ، چقدر است؟ کارگر یکی از دکه های مطبوعاتی در غرب تهران در این مورد به خبرنگار روزنامه «دنیایخودرو» گفت: « هر ماه 800 هزار تومان اجاره میدهیم که قبلا 300 هزار تومان بود. البته من شنیدهام برخی دکهها را تا یکمیلیون تومان هم اجاره میدهند.» او در مورد قیمت رهن یا اجاره دکهها هم گفت: «قیمت دقیقی ندارم، اما گویا از 100 تا 300 میلیون تومان هم رهن میدهند.»
بر اساس مصوبه شورای شهر تهران، نرخ کرایه ماهانه کیوسکهاب درجه یک گل و مطبوعات شهرداری تهران در سال 99، یک میلیون و 200 هزار تومان تعیین شده بود. همچنین نرخ کرایه ماهانه کیوسکهای درجه 2 حدود 800 هزار تومان و نرخ کرایه ماهانه کیوسکهای درجه 3 هم 400 هزار تومان تعیین شده بود. این مبالغ بر اساس موقعیت مکانی دکه در سطح شهر و فرعی یا اصلی بودن خیابانها تعیین شده، این در حالی است که شهرداری تهران قرار بود بهدلیل وضعیت اقتصادی کشور، قیمتها را به نرخهای سابق، یعنی به ترتیب بالا، 260 هزار تومان، 520 هزار تومان و 780 هزار تومان کاهش دهد و تا 3 سال افزایش قیمتی نداشته باشد، اما ظاهرا تصمیم کنونی بر افزایش اجارهبهای دکههای مطبوعاتی بوده است.
در همین رابطه، روز گذشته رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران نسبت به افزایش چند برابری اجاره بهای دکههای روزنامهفروشی در فضای کرونایی تذکر داد و خواستار بررسی موضوع توسط شهرداری تهران و توقف این رویه شد. به گفته محمد سالاری، تعداد زیادی از اعضای اتحادیه دکهداران به دفاتر اعضای شورا مراجعه کردهاند و از افزایش چندبرابری اجارهبهای دکهها گلایه دارند. او در این مورد گفت: موضوع افزایش اجارهبهای دکههای روزنامهفروشی در صحن شورای شهر مطرح نشده و گویا در پیوستهای بودجه آمده است که من درخواست دارم در این فضای کرونایی که کسب و کار و تمام مشاغل از جمله دکههای روزنامهفروشی و سایر دکهها تحت تاثیر قرار گرفتهاند، به فوریت جلسهای برای حل این موضوع تشکیل شود و شرکت ساماندهی مشاغل این رویه را متوقف کند.
ماجرای یک قانون 30 ساله
اما این تنها مورد اختلافنظر قانونی در مورد دکه های مطبوعاتی در شهرهایی مانند تهران نیست. یکی از موارد اصلی، جابهجایی مالکیت یا اجاره دکه است که بر اساس قانون امکان پذیر نیست، اما رواج دارد. روزنامه «دنیایخودرو» در این مورد از اصغر عطایی، مدیرکل خدمات شهری شهرداری تهران پرس و جو کرد. او گفت: «قراردادهای مالکیت دکههای مطبوعاتی در تهران حدود 30 سال پیش منعقد شدهاند و از آن تـــاریخ به بعد، قرارداد جدید بسته نشده و در واقع انتقال مالکیتی هم صورت نگرفته است.» او ادامه داد: « شنیدهها نشان میدهند اجاره دکه میان اعضای این صنف وجود دارد. این کار غیر قانونی است و میتواند منجر به لغو مجوز شود. از طرف دیگر، در حالی که میزان اجاره بهای این دکهها در مقابل گردش مالی آنها بسیار ناچیز است، متاسفانه صاحبان این دکهها نسبت به اجاره بهایی که سالهاست افزایش پیدا نکرده هم اعتراض دارند. البته با نمایندگان این صنف گفتوگو داشتهایم و امیدواریم موضوع حل و فصل شود.»