به گزارش «اخبار خودرو»،سرب ماده اصلی و اساسی تولید باتری است و اصولا بدون سرب باتری هم تولید نخواهد شد. بنابراین قیمت سرب روی قیمت تمام‌شده باتری نیز اثر می‌گذارد. در ایران با وجود دو معدن بزرگ مواد سرب و روی و همچنین وجود شرکت‌های فرآوری و تولیدکننده این ماده، نیاز کشور برآورده می‌شود و درحال حاضر سهم ایران از تولید سرب و روی در جهان دو درصد است. درصدی که به‌گفته مدیران تولیدکننده این ماده نیاز کشور را برآورده می‌کند و مازاد نیاز هم باید به‌صادرات ختم شود. طی ماه‌های گذشته باتری‌سازان از این‌که عرضه سرب کافی نیست، گلایه داشته‌اند؛ هرچند این گلایه با واکنش انجمن صنفی کارفرمایی تولیدکنندگان و صادرکنندگان شمش سرب ایران مواجه شد. رئیس و دبیر این انجمن با رد این مساله به‌روزنامه «دنیای‌خودرو» می‌گویند که نه‌تنها عرضه کاهش نیافته، بلکه بارها به‌برخی باتری‌سازان پیشنهاد فروش سرب انبار شده را داده‌اند. درهمین زمینه روزنامه «دنیای‌خودرو» طی نشستی با حسین جوادی، رئیس انجمن صنفی کارفرمایی تولیدکنندگان و صادرکنندگان شمش سرب ایران به‌گفت‌وگو پرداخت.
بحثی را که برخی شرکت‌های باتری‌ساز مطرح کرده‌اند، کمبود عرضه سرب در بورس کالا بوده و در بورس کالا آخرین‌بار در اردیبهشت‌ماه یک‌هزار تن سرب عرضه شده است. لطفا درخصوص عرضه سرب توضیح دهید.
مواداولیه سرب برای تولیدکنندگان باتری در ایران کم نیست و به‌جرأت می‌توانم بگویم واردات سرب برای تولید باتری توسط باتری‌سازان بسیار ناچیز است. عمده مواداولیه باتری را ما به‌تولیدکنندگان سرب کشور تحویل می‌دهیم. مشکلی هم به‌لحاظ مقدار عرضه تا به‌امروز وجود نداشته است. مدارک عرضه سرب به‌تولیدکنندگان به‌صورت هفته‌ای یک‌هزار تن نیز موجود است و ما دربورس این مقدار سرب را عرضه کرده‌ایم؛ اما تولیدکنندگان اصلا خریدی نداشته‌اند.
چرا تولیدکنندگان باتری اقدام به‌خرید سرب نمی‌کنند؟
وقتی از آن‌ها سوال می‌شود که چرا خرید نمی‌کنید، می‌گویند قیمت سرب بالاست. باید تاکید کنم که قیمت فلزات در همه دنیا در بورس فلزات لندن (LME) تعیین می‌شود و قیمت فلزات 11 صبح به‌وقت محلی تعیین و به‌دست ما می‌رسد. با قیمتی که این بورس تعیین می‌کند، همه دنیا خرید و فروش می‌کنند و قیمت فلزات با چانه‌زنی و عرضه و تقاضای داخلی تعیین نمی‌شود و روی آن تاثیر ندارد؛ بلکه قیمت توسط LME تعیین می‌شود.
قیمت سرب در داخل چگونه به‌دست می‌آید؟
نرخ LME که به‌دلار است در ارزهای ما که می‌تواند سنا یا نیمایی یا آزاد باشد، ضرب می‌شود. این‌گونه نرخ داخلی به‌دست می‌آید. البته برای تعیین قیمت سرب باید به‌برخی نکات توجه داشت. دو معدن بسیار بزرگ سرب و روی در کشور داریم که در دست دولت است و تولیدکنندگان سرب، مواداولیه را از دولت و شرکت تهیه و تولید موادمعدنی ایران به‌قیمت LME ضرب‌در نرخ‌های تبدیلی (سنا، نیما و...) خریداری می‌کنند.
عمده مشتری تولیدکنندگان سرب چه‌کسانی هستند؟
عمده و اصلی‌ترین مشتری سرب شرکت‌های تولیدکننده باتری هستند. البته سرب در بخش‌های دیگری هم مورد استفاده قرار می‌گیرد که بسیار اندک است. بنابراین ما برای تولیدکنندگان باتری سرب تولید می‌کنیم و اصولا مشتری خاص دیگری نداریم. 99 درصد محصولات ما برای صنعت باتری است و به‌هر قیمتی که دولت به‌ما عرضه می‌کند، ما هم در مسیر تولید باید با همان نرخ به‌مرحله بعدی منتقل کنیم. بنابراین از مرحله معدن که دولت وجود دارد تا مرحله ساخت کنستانتره و بعد شمش و فروش به‌باتری‌ساز قیمت مشخص است. ما مانند یک قطعه‌ساز برای باتری‌سازان به‌حساب می‌آییم و مخاطب اصلی هم ملت ایران است. چرا که همه ما با باتری سروکار داریم و نرخ دیگری نیز برای قیمت سرب وجود ندارد. نرخ LME روزانه به‌ما اعلام می‌شود و براساس آن عمل می‌کنیم. درنهایت شمش 99.99 درصد روزانه در این بورس قیمت‌گذاری می‌شود.
باتری‌سازان نیز با عیار 99.99 درصد از شما خرید می‌کنند؟
گاهی ممکن است باتری‌ساز آن را با عیار کمتری خریداری کند که آن هم براساس نرخ LME محاسبه می‌شود. همچنین مازاد بر نیاز بازار را ما باید صادر کنیم. به‌همین دلیل دوستان چند سال جلو صادرات تولیدکنندگان سرب را گرفته بودند و سرب تولیدی روی هم انباشت شده بود. کارخانجات باید روزانه درآمد کسب کنند و صورت‌حساب‌ها و حقوق و... پرداخت کنند و به‌همین دلیل تولیدکننده سرب نمی‌تواند معطل بماند.
بحثی هم در مورد فصلی کردن صادرات سرب مطرح است. آیا این امکان وجود دارد؟
یکی از درخواست‌های باتری‌سازان این بود که در فصل تابستان که نیاز به‌باتری افزایش پیدا می‌کند، ما صادرات نداشته باشیم؛ درعوض زمستان اقدام به‌صادرات کنیم. این کار برای تولیدکنندگان سرب امکان‌پذیر نیست که در یک فصل انبار کنند و در فصل دیگری صادرات داشته باشند. چرا که قیمت‌ها هم تغییر می‌کند. به‌طور کلی ما نمی‌توانیم فصلی کار کنیم. اما به‌اندازه نیاز تولیدکنندگان باتری همواره در انبارهای ما سرب وجود دارد. ما به‌عنوان انجمن تولیدکنندگان سرب تعهد می‌کنیم که نیاز باتری‌سازان را تامین کنیم. ما تعهد می‌کنیم که سرب باتری‌سازان را با قیمت‌های متداول یعنی با قیمتی که دولت خاک و ماده اولیه آن را به‌ما می‌فروشد، تامین کنیم. یعنی با همان فرمول عرضه و تقاضا که دولت تعیین کرده محصولات را عرضه می‌کنیم.
این فروش سرب از چه‌راه‌هایی می‌تواند باشد؟
فروش سرب می‌تواند از طریق بورس کالا باشد. در بورس کالا قیمت کشف می‌شود و ما تاثیری در آن نداریم و یک‌سری عوامل داخلی روی این مساله تاثیرگذار بوده است. این مساله سبب شده است باتری‌سازان از بورس کالا خرید نکنند. برای ما به‌هیچ‌عنوان مهم نیست که محصول را به‌بورس عرضه کنیم. یعنی اصلا اصراری نداریم که با بورس کار کنیم. ما می‌توانیم یک قرارداد بلندمدت هم با شرکت‌های باتری‌ساز منعقد کنیم و درعین حال می‌توانیم قراردادهای موردی، روزانه و هفتگی منعقد کنیم. این مسائل در دنیا حل و فرموله شده است. چرا ما نتوانیم آن را انجام دهیم؟!
قیمت LME ضرب‌در ارز فرمول ساده‌ای است و مشتری اصلی ما باتری‌سازان هستند و اگر آن‌ها سرب نخواهند ما مجبور هستیم صادرات داشته باشیم. بالاخره این صنعت ارز نیاز دارد. خیلی از مواد مورد نیاز ما وارداتی است و خواهش ما از دوستان در صنعت‌باتری این است که دراین ارتباط واقع‌نگر باشند.
درواقع ما به‌این مساله کاسب‌کارانه نگاه نمی‌کنیم؛ هرچند باید سود ببریم. چرا که صنعت سرب صنعت بزرگی است و نیاز به‌سود و ارز دارد. ما به‌عنوان انجمن به‌وزارت صمت تعهد کردیم که هفته‌ای هزار تن در بورس کالا عرضه کنیم و این کار را انجام داده‌ایم. اما حتی یک تن هم توسط باتری‌سازان خریداری نشده است.
باتری‌سازان معتقدند نحوه قیمت‌گذاری شما سبب شده است قادر به‌خرید نباشند.
قیمت‌گذاری را ما انجام نمی‌دهیم و باز هم تاکید می‌کنم که قیمت‌گذاری براساس فرمولی است که اشاره کردم. این دولت است که تعیین می‌کند قیمت خاک چقدر باشد و تعیین قیمت فلزات به‌هیچ‌عنوان براساس چانه‌زنی نیست.
برای شما صادرات به صرفه‌تر است یا فروش به باتری‌سازان؟
سرب ماده کم‌یابی است و اولویت ما صنعت‌باتری است. درواقع ما نمی‌توانیم صنعت داخلی را معطل نگه داریم و صادرات داشته باشیم. تنها مزیت صادرات برای ما این است که معاف از مالیات هستیم و درعین حال متعهدیم که اولویت فروش ما به‌بازار داخلی است. اما مازاد باید صادر شود؛ چرا که کشور ارز نیاز دارد.
دراین میان این بحث مطرح است که نباید خام‌فروشی کنیم؛ بلکه باید سرب دراختیار باتری‌ساز قرار بگیرد و با تولید باتری و ایجاد ارزش افزوده صادرات داشته باشیم.
ظرفیت تولید باتری در کشور مطابق با میزان تولید سرب است و درشرایطی صادرات خواهیم داشت که مازاد بر نیاز کشور باشد. درنهایت این ذهنیت نباید وجود داشته باشد که ما صددرصد تولید را صادر می‌کنیم؛ درواقع میزان تولید و مصرف مشخص است. ما نمی‌توانیم هرمقداری را که باتری‌سازان در هر فصل مصرف دارند برایشان تولید کنیم. حجم تولید ما مشخص است و مازاد بر تولید را نیز باید بتوانیم بفروشم. در این مورد وزارت صمت برای ما شرط گذاشته است.
وزارت صمت به‌ما اعلام کرده که اگر می‌خواهید صادرات داشته باشید، ابتدا باید نیاز مصرف‌کننده داخلی را تامین کنید. به‌همین منظور سرب باید در بورس کالا عرضه شود و درصورتی که باتری‌سازان خرید نکنند، با مجوز وزارت صمت محصول صادر خواهد شد. درنهایت صادرات شمش سرب از ایران منوط به‌مجوز وزارت صمت است و اگر این وزارتخانه اجازه ندهد، حتی یک گرم هم صادر نخواهد شد. دراینجا باید توجه داشت که صنعت باتری نیز شمش سرب را صادر می‌کند و خود یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان است. درواقع با توجه به‌این‌که صنعت تولید باتری صنعت بزرگی است، باتری‌سازان در یک فصلی صادرات هم دارند. یعنی در زمان‌هایی سرب اضافه بر نیاز در کشور وجود دارد که از طریق برخی باتری‌سازان صادر می‌شود. این نیز منطقی است و اگر محصول مازاد صادر نشود، شرکت ورشکست خواهد شد.
