به گزارش «اخبار خودرو»،از راه‌اندازی اولین جایگاه شست‌وشوی خودرو یا همان «کارواش» که در کالیفرنیای آمریکا آغاز به کار کرد، 108سال می‌گذرد. پس از ورود به کارواش، قسمت‌های برنجی یا فلزی از خودرو جدا شده تا با دست تمیز و برق انداخته شوند. از آن تاریخ تاکنون شست‌وشو و تمیز کردن خودرو به یک شغل فراگیر تبدیل شده و یکی از مشاغل مرتبط با حوزه خدمات خودرو شناخته می‌شود.
امروزه کارواش‌ها موردتوجه بسیاری از صاحبان خودرو قرار گرفته‌اند و مشتریان فراوانی برای خود دست‌وپا کرده‌اند. البته این توجه ویژه به‌دلایلی همچون نبود فضای مناسب در پارکینگ‌ها و حیاط خانه‌ها برای شست‌وشوی خودرو، ممنوع بودن استفاده از انشعاب عمومی برای شستن خودرو در مجتمع‌های مسکونی و همچنین نبود فرصت کافی برای این کار است.
این در حالی است که شست‌وشوی خودرو نقش بسیار موثری در سلامت خودرو و زیبایی شهر دارد زیرا مشاهده روزمره خودروهای کثیف نوعی آلودگی بصری در شهرها ایجاد می‌کند. ازسوی‌دیگر تمیز کردن و پاکیزه بودن در کارکرد بهتر خودرو می‌تواند مفید واقع شود.
خدمات آلوده‌کننده
کارواش‌ها ازجمله واحدهایی هستند که در یک‌قرن اخیر پا به عرصه واحدهای خدماتی گذاشتند و در این مسیر مراحل مختلفی را از سر گذرانده و بدین ترتیب از ابتدایی‌ترین شکل ممکن به مراحل پیشرفته امروزی رسیده‌اند. کارواش‌ها از نظر ضوابط و معیارهای استقرار واحدهای تولیدی، صنعتی و خدماتی سازمان حفاظت محیط‌زیست مصوبه سال 1378 هیات وزیران در زمره واحدهای خدماتی قرار گرفته‌اند.
کارواش‌هایی که هم‌اکنون در سطح شهرها درحال فعالیت هستند هم از منابع آب شرب شهر استفاده می‌کنند و هم از منابع زیرزمینی تصفیه‌نشده (آب چاه). بسیاری‌از این واحدهای خدماتی به سیستم تصفیه پساب هم مجهز نیستند. به‌همین دلیل پساب حاصل از فعالیت‌های روزمره این واحدها یا به آب‌های جاری در سطح شهر وارد شده یا به شبکه جمع‌آوری فاضلاب شهری سرازیر می‌شود.
درحالی‌که این جایگاه‌های ارائه خدمات پاکیزگی به خودروها، ملزم به داشتن سیستم تصفیه پساب و استفاده از مواد شوینده تجدیدپذیر هستند. اما به‌نظر می‌رسد این واحدها که کارشان بر مبنای تمیزی و پاکیزگی است، الزام چندانی به رعایت مسایل و ضوابط زیست‌محیطی ندارند و آگاهانه و ناآگاهانه به محیط‌زیست آسیب می‌رسانند.
مسئولان حفاظت محیط‌زیست در این باره می‌گویند: «درحال‌حاضر شهرداری‌ها یا سایر دستگاه‌های صادرکننده مجوز مانند ادارات صمت و... که برای کارواش‌ها مجوز صادر می‌کنند باید مجوز محیط‌زیست را برای تاسیس کارواش بخواهند. صدور پروانه فعالیت و مجوزهای لازم، بدون قید شرایط زیست‌محیطی آن دارای اشکال است و نباید چنین جایگاه‌هایی بدون تاییدیه سازمان محیط‌زیست فعالیت کنند. وضعیت کنونی کارواش‌ها متناسب با مسائل زیست‌محیطی نیست. کارواش‌ها از هر ماده شوینده‌ای استفاده می‌کنند و به‌طور معمول فاضلاب‌شان نیز به سیستم فاضلاب شهری وارد نمی‌شود. مهم‌ترین مشکل، ورود پساب این واحدها به شبکه آب‌های سطحی است؛ برنامه‌هایی در دست اقدام است تا این واحدها زیر چتر نظارت محیط‌زیست قرار بگیرند تا با اعمال سیاست‌های تشویقی بتوان اصلاحات لازم را در این واحدها انجام داد. پساب کارواش‌ها حاوی مقادیر زیادی موادشیمیایی، فلزات سنگین و انواع روغن‌ها و روانکارهاست که در موقع شستن خودرو وارد آب‌های زیرزمینی و سطحی می‌شوند. این حجم از پساب حتما باید به شکل تصفیه شده رها شود تا محیط‌زیست را به خطر نیندازد. ضمن اینکه نصب تاسیسات تصفیه و بازچرخانی آب مصرفی به نفع کارواش است چون با به‌کارگیری این سیستم نزدیک به 80درصد آب مصرفی در طولانی‌مدت به مجموعه برمی‌گردد و درصد بالایی از هزینه پرداختی برای آب هم جبران می‌شود.»
آب شربی که هدر می‌رود
بحران آب به یک معضل جدی در ایران تبدیل شده است. البته به‌گفته بسیاری از کارشناسان، رواج فرهنگ استفاده صحیح از آب در میان مردم می‌تواند نقش بسزایی در مدیریت آن ایفا کند. اما انگار هشدارها درمورد کم‌آبی چندان به مذاق برخی کارواش‌دارها خوش نمی‌آید. بیش‌از نیمی از این جایگاه‌ها از آب شرب برای شست‌وشوی خودروها استفاده می‌کنند و در این میان حجم زیادی از آب تصفیه‌شده که بهای زیادی هم برای آن پرداخت می‌شود، به‌راحتی هدر می‌رود. اما کارواش‌دارها نظر دیگری دارند و با این گفته چندان موافق نیستند. یکی از کارواش‌دارهای جنوب تهران که واحدش در آستانه تعطیلی است به روزنامه «دنیای‌خودرو» گفت: «مصرف آب در کارواش‌ها خیلی بالا نیست، به‌طور متوسط بین 20 تا 25 درصد شست‌وشوی خانگی یک خودرو است. زمانی شستن خودرو کنار خیابان و روبه‌روی خانه‌ها بسیار متداول بود؛ اما الان این کار در کارواش‌ها انجام می‌شود و به خودی‌خود مصرف آب کمتر است. به طور کلی کسی مخالف کارواش‌ها یا ضرورت حضور آنها در شهرها نیست، چون اگر کارواش نباشند، مردم شلنگ به دست می‌شوند و روزانه صدها لیتر آب شرب تصفیه‌شده را هدر می‌دهند.»
وی ادامه داد: «بسیاری از واحدها به‌دلیل هزینه هنگفت آب شرب که با تعرفه تجاری محاسبه می‌شود، از آب خام استفاده می‌کنند. ولی استفاده از آب چاه به‌خاطر املاح برای شست‌وشو خودروها چندان مناسب نیست و موجب ایجاد لکه روی بدنه خودرو می‌شود. از این رو استفاده از آب شرب بهتر از آب چاه است. البته نصف کارواش‌ها معمولا از آب شرب شهری استفاده می‌کنند چون شبکه مجزایی نداریم و زیرساخت‌های شبکه آب به صورت تک‌شبکه است.» البته چندی قبل نیز مدیرعامل شرکت آب‌وفاضلاب لرستان تاکید کرده بود: «از شهروندان درخواست می‌کنیم از شستن خودرو با آب شرب خودداری کنند و خودرویشان را به کارواش ببرند. برای شستن هر خودرو در منزل با آب شرب به‌طور میانگین حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ لیتر آب مصرف می‌شود که اگر این حجم را داخل یک بطری آب ۱.۵ لیتری بریزیم، ۴۰۰ بطری آب می‌شود!»
