به گزارش «اخبار خودرو»،قطعات قاچاق یا تولیدات زیرپلهای و آنچه با عنوان محصولات بیهویت از آنها یاد میشود، جزو معضلات این روزهای بازار قطعات و بهخصوص لنتترمز است. دولت برای جلوگیری از ورود این قطعات بهبازار بحث کد رهگیری و شناسه کالا را مطرح کرده است و فعالان حوزه قطعات هرچند این طرح را خوب و مناسب ارزیابی میکنند، اما با نوع اجرای آن مشکلات بسیاری دارند. از جمله استفاده از سامانه جامع تجارت که با باگهای بسیاری مواجه است و روند عرضه محصول بهبازار را کند کرده است. همچنین بسیاری از خریداران و حتی فروشندگان حاضر نیستند برای دریافت این کدها و الصاق آنها روی جعبه محصولات زمان زیادی صرف کنند. این روند سبب شده است در بازار با انبوهی از قطعات مواجه شویم که دارای کد شناسه و رهگیری نیستند؛ اما از سوی تولیدکنندگان مجوزدار تولید شدهاند. تولیدکنندگان میگویند هیچ تضمینی وجود ندارد که کد رهگیری که ما برای هر محصول دریافت کردهایم بهصورت انبوه برای محصولات زیرپلهای کپی نشود. درهمین رابطه با سیدعباس نیکخو، مدیرعامل شرکت ایرانلنت بهگفتوگو پرداختیم.
آمار جدیدی از وجود قطعات قاچاق در بازار لوازمیدکی منتشر شده که براساس آن ۱۰ درصد قطعات قاچاق در بازار مربوط بهلنت است. چرا قاچاق لنت تا این حد زیاد است؟
اگر قاچاق لوازمیدکی خودرو تحت کنترل قرار نگیرد، طبیعی است که لنتترمز حجم زیادی از آن را بهخود اختصاص خواهد داد؛ چراکه لنتترمز در زمره قطعات پرمصرف است. لنت جزو قطعاتی است که استهلاک بالایی دارد و بهنوعی مصرفی است و راننده ناچار است بلافاصله پس از تمام شدن لنت، قطعه جدیدی را جایگزین آن کند. این مساله بهخودی خود سبب ایجاد انگیزه برای برخی افراد در راستای عرضه قطعات قاچاق بهبازار با امید رسیدن بهسود بیشتر میشود. بهطور کلی ما در کشور سالانه ۷۰ تا ۷۵ هزار تن مصرف لنت داریم و این خود انگیزهای حتی برای فعالان عرصه تولید لنت است که در این بخش سرمایهگذاری کنند.
درعین حال از جمله دلایل وجود جنس قاچاق در این بخش از بازار، وجود افرادی است که فکر میکنند میتوانند روی کالاهایی که هویت آن برای مصرفکننده آشکار نیست یا بهراحتی قابل پیگیری نیست، تمرکز کرده و بهاین شکل سود بیشتری حاصل کنند. همچنین طی بررسیهای میدانی مشخص شده که چهبسا قطعاتی جنس قاچاق محسوب نمیشوند؛ اما تقلبی بهشمار میروند و تنها با برند خارجی عرضه میشوند.
یعنی ای بسا افراد سودجو دردسرهای مربوط بهقاچاق را نیز تحمل نکرده باشند و لنتهایی را که در کارگاههای زیرزمینی تولید شده بهاسم خارجی و با بستهبندی خارجی عرضه میکنند. دراین میان با مشاهده اینگونه کالاها در بازار بهظاهر فکر میکنیم کالا قاچاق است و بهعنوان مثال با قطعه کرهای یا ژاپنی و آلمانی طرف هستیم؛ غافل از آنکه ای بسا با بررسی بیشتر متوجه شویم جنس از زمره محصولات تقلبی است. اما بههر حال تمام اینها زیرمجموعه جنس قاچاق است.
تاکنون بحث بسیاری درخصوص چگونگی جلوگیری از تولیدات تقلبی و قاچاق مطرح شده؛ اما واقعا چگونه میتوان از تولید و عرضه چنین قطعاتی جلوگیری کرد؟
ما باید از یک سیستم منظم و متشکل در کشور برخوردار باشیم تا بهواسطه آن، این قبیل کارهای غیرقانونی پرهزینه باشد. یعنی بهلحاظ قانونی شرایط باید بهگونهای باشد که برای فرد متخلف صرفه نداشته باشد و وی جرأت نکند بهسمت تولید تقلبی یا واردات قاچاق برود.
آیا افراد متخلفی که لنت تقلبی تولید کرده یا دست بهواردات قاچاق میزنند، متناسب با جرمشان جریمه میشوند؟
خیر؛ بهنظر من حداقل درتولید قطعات تقلبی خارجی یا تولید محصول تقلبی تحتعنوان برندهای داخلی هزینهای که باید را پرداخت نمیکنند و جریمهها بازدارنده نیست. بهعنوان مثال مطابق با گزارشی که اعضای انجمن از چنین تخلفی ارائه دادهاند، فرد متخلف تنها یک تا 2 میلیونتومان جریمه شده است.
حتی اقلام توقیفشده نیز بهفرد بازگردانده شده و طبیعتا این مساله چندان بازدارنده نیست. درواقع عواقب این کار باید بهنحوی باشد که فرد متخلف تا چند برابر سودی که از این راه کسب کرده، بهعنوان جریمه بپردازد تا اینگونه جرأت نکند مرتکب کارهایی از این دست شود.
آیا شناسه کالا و کد رهگیری میتواند سبب کاهش عرضه این نوع لنتها در بازار شود و آیا این طرح شناسه و کد رهگیری تاثیرگذار خواهد بود؟
بهشخصه امیدوارم که تاثیرگذار باشد. اما فکر میکنم همین موضوع هم اگر بهخوبی پشتیبانی نشود، تاثیر چندانی نخواهد داشت. یعنی سایتی که برای دریافت کدها قرار دادهاند اگر بهدرستی پشتیبانی نشود و شرکتهای تولیدکننده نتوانند بهموقع این کدها را دریافت و روانه بازار کنند نمیتوان امیدی بهتاثیرگذاری آن داشت.
این سایت باید بهروز و همواره در دسترس باشد؛ در غیر این صورت آنچه از این طریق دنبال میشود، محقق نخواهد شد. بارها شده که خودرو مشتری برای حمل محموله خریداریشده بهکارخانه آمده و معطل شده؛ اما ما نتوانستهایم کد رهگیری دریافت کنیم. سایت باگ زیادی دارد؛ اما ما هرطور شده تحمل میکنیم تا محصولات با کد رهگیری و شناسه عرضه شوند. اما تولیدکنندگان کوچکتر ممکن است تحمل نکنند و محصول را بدون کد رهگیری بهبازار عرضه کنند.
نکته دیگر نظارت بر بازار است. بهاین شکل که افرادی که برندهای تقلبی در بازار عرضه میکنند نتوانند کد رهگیری و شناسه ما را کپی و روی محصولات خود نصب کنند. بهعنوان مثال فرض کنید ما لنتی را با کد شناسه و کد رهگیری خاص آن تولید کردهایم و اگر مشابه این کالا در تیراژ یکهزار نسخه بهشکل تقلبی با همان شناسه و کد رهگیری بهبازار عرضه شود، ممکن است کالای ما بهعنوان نسخه اصلی مشتریاش را از دست بدهد و بازرسی هم که به بازار مراجعه میکند، متوجه این مساله نخواهد شد؛ چراکه حتی با استعلام نیز بهدلیل استفاده غیرقانونی از کد رهگیری ما باز هم جنس تقلبی تایید میشود و بهفروش میرسد.
بنابراین ما خواهان نظارت بیشتر بهمنظور جلوگیری از کپی شدن و تقلب در این کدها هستیم تا در درازمدت مطمئن شویم که این سیستم بهخوبی جواب میدهد.
آیا استاندارد جدیدی برای تولید لنت اعلام شده یا همچنان رویههای سابق دنبال میشود؟
استانداردهای قبلی را دنبال میکنیم. اما طی مذاکرات صورتگرفته با سازمان ملی استاندارد بنا بر این است که استانداردهای اجباری قبلی مربوط به لنتترمز مورد بازنگری قرار گیرد و محتمل است که در این راستا برخی بندهای استاندارد دچار تغییراتی شود. البته در این تغییرات بهطور قطع استانداردها افزایش خواهد یافت و ممکن است برخی آیتمها در متن استاندارد اضافه یا اصلاح شود.
لنتهای تولیدشده در ایران چه تفاوتی با محصولات روز دنیا دارند؟
لنتترمز در زمره قطعات فوقایمنی خودرو محسوب میشود و چگونگی عملکرد این قطعه با جان و مال مردم و سرنشینان خودروها ارتباط مستقیم دارد. مشخصات لنتترمز بهویژه در پارامترهای اصلی که بهعملکرد آن مربوط میشود و جزو موارد ایمنی در این قطعه بهشمار میرود، در تولیدات داخلی نیز مشابه آنچه در سطح جهان شاهد آن هستیم مورد توجه قرار گرفته و باید طبق استاندارد ملی ایران پوشش داده شود.
ممکن است برخی از پارامترهای جانبی در لنتترمز توسط برخی از شرکتها در زمره موارد کنترلی قلمداد شود و حتی ممکن است خودروسازان داخلی شرکتی را که قصد دارد محصولش را در این بخش بهفروش برساند موظف کنند آنچه را که خودروساز یا خریدار علاوهبر موارد تعریفشده در استانداردها تعیین کرده، مدنظر قرار دهد و خوشبختانه تولیدکننده ایرانی هم توانایی این کار را دارد. درحال حاضر نیز تولیدکنندگان طرف قرارداد با خودروسازان این موارد را رعایت میکنند.
درنهایت درمورد بازار هم این الزام وجود دارد که پارامترهای اجباری استاندارد رعایت شود و تمام تولیدکنندگان لنتترمز بهخصوص اعضای انجمن تولیدکنندگان لنت این الزام را رعایت میکنند. اما درخصوص تکنولوژی مربوط به لنتترمز چه در ایران و چه در سایر نقاط جهان موارد مشخصی وجود دارد.
بر این اساس فرآیند تولید لنتترمز از محیط کارگاهی تا تولید در کارخانههای فوق مدرن قابل وصول است. بنابراین لنتترمز در ایران چه در کارگاهها بهصورت دستی و چه در شرکتهای بزرگ عضو انجمن و بهصورت مدرن قابل تولید است. یعنی محصول منطبق بر تکنولوژی روز دنیا و با کمک دستگاههای مدرن توسط اعضای انجمن تولید شده و بهبازار عرضه میشود.
اختلاف قیمت لنتترمز در بازار بهنوع روش تولید آن بازمیگردد؟
بله. اختلاف قیمت محصول در این بخش از بازار بهتفاوت کیفیتها بازمیگردد که حاصل روشهای تولید و تکنولوژی بهکارگرفتهشده توسط تولیدکنندگان است. بنابراین چهشخصی که لنتترمز را در کارگاه و بهصورت دستی تولید کرده و چهشرکتی که محصولش را درکارخانه و مطابق با تکنولوژی روز دنیا تولید میکند، باید استانداردها و الزامات مشخصی را در این بخش از صنعت رعایت کنند.
یعنی باید استانداردهای ملی ایران بهعنوان حداقل نیاز مورد توجه قرار گیرد و اگر اینها بهلحاظ کیفی باهم تفاوت دارند بهدلیل استانداردهایی است که شرکتها افزون بر حداقل استانداردها درتولید محصولاتشان بهکار گرفته و رعایت میکنند.
بههر حال بدون تردید آنچه در این حوزه مشتریان و فعالان بازار از محصول وارداتی انتظار دارند، درمحصولات داخلی نیز قابل رویت و دستیابی است.