تاریخچه پیدایش
پیش از باز کردن مطلب و تشریح کارکرد و ساختمان این نوع خودروها، بد نیست به صورت کوتاه به نحوه پیدایش این نوع سیستمها بپردازیم. به طور کلی بیش از ۱۰۰ سال از تولید اولین موتور درون سوز یا احتراق داخلی میگذرد. با افزایش جمعیت در یکی دو دهه اخیر، تقاضا نیز برای خودروهای درون سوز سواری افزایش یافته و همراه با آن هم نیاز به سوختهای فسیلی برای تامین سوخت مورد نیاز خودرو هم افزایش یافته است که موجب مطرح شدن بحرانهای سوختهای فسیلی و اتمام آنها در آینده و مهمتر از همه افزایش آلایندگیهای ناشی از احتراق موتورهای درون سوز است که در یک دهه اخیر مشکلاتی جدی بوجود آورده و موجب افزایش بی سابقه گرمای زمین شده که مسئله بقا را در کره زمین تحت تاثیر خود قرار داده است، از این رو مراکز و نهادهای دولتی و بین المللی، استانداردهای سختگیرانهتری را برای مصرف و میزان آلایندگیهای تولیدی ناشی از خودروهای درون سوز به تصویب رساندند که شرکتهای خودروسازی را موظف به تولید خودروهایی با کمترین مصرف سوخت و سطح آلایندگی میکرد که فرصتی را هم برای رقابت و ارائه بهترین محصول برای افزایش سهم خود از بازارهای فروش برای خودروسازان فراهم کرده است. با توجه به این که تقریباً پس از گذشت ۱۰۰ سال از پیدایش موتورهای درون سوز میگذرد و این نوع موتورها تقریباً به نقطه اوج تکاملی خود رسیدهاند، خودروسازان روشی نوین و متفاوتی را از طریق فناوریهای موتورهای الکتریکی در پیش گرفتند که با در نظر گرفتن یک موتور درون سوز کوچکتر و یک موتور الکتریکی در کنار آن، تا حدی این مشکل را بر طرف کردند. روز به روز با پیشرفتهای سریع تکنولوژی نیز، این نوع سیستمها رفته رفته پیشرفتهتر شده و در حال رسیدن به تکامل هستند.
فواید
از تولید خودروهای دارای موتور درونسوز در حدود ۱۰۰ سال میگذرد. با افزایش جمعیت جهان، تقاضا برای خودروهای سواری در دهه گذشته افزایش یافته که موجب افزایش تقاضا برای سوختهای فسیلی شدهاست. با توجه به بحرانهای مختلف انرژی (همانند بحران ناشی از گرانشدن قیمت نفت در دهه ۷۰ میلادی)، نگرانیها در این رابطه بیشتر شد. مشکل دیگری که در ارتباط با این افزایش تقاضای خودرو مطرح است، آلودگی است. اثر گازهای گلخانهای که موجب گرمایش زمین شدهاست، مسئلهای جدی برای دوران معاصر است. مراکز و نهادهای دولتی استانداردهای سختتری را برای مصرف سوخت و آلودگیهای ناشی از آن به تصویب رساندهاند. رسیدن به این استانداردها، با توجه به اینکه فناوری درونسوز پس از گذر ۱۰۰ سال به رشد کاملی رسیدهاست، از طریق فناوریهای الکتریکی خودروها ممکن است که با کمک آن میتوان مصرف سوخت را بهبود داد و از آلودگیهای ناشی از خودرو کاست. از آنجائیکه خودروهای هیبریدی علاوه بر استفاده از موتور بنزینی از نیروی محرکه برقی نیز بهره می برند، آلایندگی بسیار کم و پاکیزکی محیط زیست را به همراه دارند. همچنین به دلیل استفاده از سیستم برقی در سرعتهای کمتر از ۴۰ Km/h، خودرو صرفا از موتور برقی استفاده نموده که کاملا بی صدا بوده و آلایندگی صوتی ندارد. ( این حالت در صورت شارژ بودن باطری ولتاژ بالا امکان پذیر خواهد بود)
نحوه کارکرد
اگر به طور خلاصه بخواهیم توضیح دهیم که یک خودروی هیبریدی چگونه کار میکند باید گفت که چنین خودرویی از دو موتور بنزینی و برقی بهره میبرد، یعنی همزمان هر دوی این دو موتورها روی این خودرو نصب شدهاند. در زمانهایی که احتیاج به توان زیادی برای انتقال به چرخها نیست مانند ایستادن پشت چراغ قرمز و یا حرکت با سرعت کم، موتور برقی در مدار قرار میگیرد و از موتور بنزینی استفاده نمیشود که در این مواقع باعث میشود میزان مصرف سوخت و به تبع آن میزان تولید آلایندگی به صورت چشمگیری پایین بیاید. اما در زمانهایی که احتیاج به قدرت زیادی است مانند زمانهایی که قصد دارید شتاب بگیرید و یا در حال سبقت گرفتن هستید، موتور بنزینی وارد مدار شده و قدرت بیشتری را به چرخها منتقل میکند و در همین مواقع که موتور بنزینی در حال کار است، باطریها نیز شارژ میشوند. همچنین در مواقعی که راننده به تمام قدرت پیشرانه خود احتیاج دارد، هر دو موتور بنزینی و برقی وارد کار میشوند و هر دو با تولید توانی مجزا آماده خدمترسانی خواهند بود. در واقع در خودروی هیبریدی موتور بنزینی برای تامین نیروی محرکه و نیز شارژ دوباره باطری ولتاژ بالا استفاده میشود و هرگز نیاز ندارد که برای شارژ به برق بیرونی وصل شود. لذا در نهایت در اینگونه خودروها شما تنها کافیست همانند دیگر خودروهای معمول بنزینی، تنها سوخت آن را به این خودرو تزریق کنید و دیگر کارها به عهده خودرو است.
مزیت
در خودروهای هیبریدی معایب خودروهای احتراق داخلی تا حدودی برطرف شده است. از مزایای مهم این خودروها نسبت به خودروهای احتراق داخلی، کارکرد در دور ثابت میباشد. در واقع به اصطلاح این خودروها در نقطه بهینه خود کار میکنند که این امر باعث بالا رفتن بازده موتور و کاهش آلایندگی و پایین آمدن مصرف سوخت میگردد. همچنین به هنگام ترمزگیری و یا شتاب منفی، در خودروهای معمولی مقداری انرژی هدر می رود و به شکل گرما در می آید، در حالیکه که در خودرو های هیبریدی می توان مقداری از این انرژی را باز گرداند و در باطری برای استفاده مجدد ذخیره کرد. این کار با سیستم "ترمز احیا کننده" انجام می گیرد. به نحوی که در حالت ترمزگیری موتور بنزینی خاموش شده و موتور الکتریکی به مانند یک ژنراتور رفتار می کند و این انرژی جنبشی را صرف شارژ کردن باطری می کند و در نتیجه منجر به کاهش آلودگی و پایین آمدن مصرف سوخت میگردد. همانطور که گفته شد در خودروهای هیبریدی، موتورهای الکتریکی به عنوان وسیلهای برای بهینه کردن بازده درونسوزی و بازیابی انرژی جنبشی حاصل از ترمز و حرکت سرازیری خودرو عمل میکنند. موتور درونسوز میتواند هنگامیکه خودرو حرکت نمیکند یا سرعت آن پایینتر از آستانه از پیش تنظیم شدهاست، متوقف شود و به جای آن از موتور الکتریکی استفاده شود. در هنگام توقف خودرو تمامی موتور های الکتریکی، ژنراتور و موتور بنزینی بطور اتوماتیک از فعالیت باز می ایستند و در این صورت هیچ انرژی هدر نمی رود. البته در صورت پایین بودن میزان شارژ باطری، موتور بنزینی به حرکت خود ادامه میدهد تا باطری شارژ شود.
- مصرف سوخت بسیار پایین ( حدود ۴ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر)
- صدای کم خودرو ( در حالت برقی خودرو کاملا بی صدا میباشد)
- مجهز بودن خودرو به سیستم ترمز هیبریدی علاوه بر ترمز معمولی
- شارژ باطری خودرو در اثر ترمز گیری (Regenerative brake System)
- شارژ باطری خودرو در اثر حرکت در سراشیبی
- امکان استفاده از سیستم های رفاهی خودرو مانند کولر حتی حین خاموش بودن موتور بنزینی
ایمنی و ساختار عملکرد
خودروهای هیبریدی از ایمنی بالاتری نسبت به خودروهای معمولی برخوردار هستند. به این معنا که در صورت بروز هر گونه حادثه اعم از تصادف، غوطه ور شدن کامل خودرو در آب و غیره سیستم هوشمند خودرو (ECU ولتاژ بالا) در کسری از ثانیه برق ولتاژ بالا را قطع میکند و سرنشینان در ایمنی کامل خواهند ماند.
جایگاه در دنیا
تویوتا بر چند چیز همیشه پافشاری دارد که یکی از انها کمک به بهبود محیط زیست سالم و مسولیت خطیر خودرو سازان در این امر است از اینرو با تولید خوردوهای هیبریدی در این راه گام موثری برداشته است. تویوتا اولین خودروساز دنیا می باشد که خودروهای هیبرید را به صورت انبوه تولید کرده است. شرکت تویوتا، از زمان آغاز تولید این خودروها در سال ۱۹۹۷، تاکنون بیش از هفت میلیون خودروی هیبریدی را به فروش رسانده است. خودروی پریوس تویوتا اولین خودروی هیبریدی دنیاست که از سال ۱۹۹۷ در حجم انبوه تولید شد. این خودرو پر فروش ترین خودروی هیبریدی دنیاست و تا سپتامبر سال ۲۰۱۴، معادل ۳,۹۲۳,۷۲۳ دستگاه خودروی پریوس در کل دنیا به فروش رسیده است که ۴۷% کل این فروش مربوط به کشور ژاپن بوده است. مجموع فروش جهانی خودروهای هیبریدی تویوتا و لکسوس تا سپتامبر ۲۰۱۴ به هفت میلیون و پنجاه و سه هزار دستگاه رسید. طبق اعلام شرکت تویوتا، ۷ میلیون خودروی هیبریدی که آنها از سال ۱۹۹۷ تاکنون به فروش رساندهاند به میزان ۴۲ میلیون تن از تولید و انتشار گاز کربن دی اکسید جلوگیری کرده است که میتوانست توسط خودروهای بنزینی با اندازه و کیفیت مشابه با آن خودروها تولید شود. آنها همچنین تخمین میزنند که خودروهای هیبریدی آنها از مصرف ۱۵ میلیارد لیتر بنزین در مقایسه با میزانی که توسط خودروهای بنزینی هم اندازه استفاده شده است جلوگیری کردهاند.
اخبار خودرو - برگرفته از سایت ایرتویا