مریم شکرانی - روزنامه‌نگار:  بندرنشینان ایرانی برخلاف شهروندان شهرهای بندری جهان، عنوان «فقیرترین و محروم‌ترین» شهروندان کشورشان را یدک می‌کشند. براساس اعلام مرکز آمار ایران، شهروندان هرمزگانی و سیستان و بلوچستانی کمترین درآمد سرانه کشور را به خود اختصاص می‌دهند، این در حالی است که ساکنان شهرهای بندری جهان به‌طور میانگین بین دو تا سه برابر متوسط سرانه کشورشان درآمد دارند. از این میان بندرنشینان هامبورگ سالانه 76هزاردلار که به دلار 4500تومانی معادل 342میلیون تومان در سال می‌شود، درآمد دارند. ساکنان بندر سنگاپور سالانه 40هزاردلار و معادل 180میلیون‌تومان و بندرنشینان شانگهای سالانه 15هزاردلار و معادل 68میلیون‌تومان درآمد به‌دست می‌آورند. ساکنان دوبی که بزرگ‌ترین بندر خاورمیانه، یعنی جبل‌علی را در اختیار دارند، سالانه 18هزاردلار و چیزی معادل 81میلیون‌تومان سرانه درآمد دارند. این در شرایطی است که ساکنان مهم‌ترین بنادر ایران سالانه چیزی نزدیک به 12میلیون‌تومان درآمد کسب می‌کنند که این ارقام نه‌تنها در مقایسه با ساکنان بنادر بزرگ جهان از شکاف قابل‌توجهی خبر می‌دهد که نشان می‌دهد هرمزگانی‌ها و سیستان و بلوچستانی‌ها رکورددار کمترین سرانه درآمد در کشور هستند.

هامبورگ، نماد تجارت آلمان

آلمان قدرت نخست اقتصاد اروپاست و حالا واکنش دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا را به دنبال داشته است. ترامپ تراز بالای تجاری آلمان را غیرمنصفانه دانسته و گفته است این موضوع موجب از بین رفتن تعادل در بازارهای جهانی می‌شود. در این میان بندر هامبورگ نقش غیرقابل انکاری در اقتصاد آلمان بازی می‌کند و به‌عنوان نماد تجاری این کشور شناخته می‌شود. بخش قابل‌توجهی از محصولات صادراتیِ آلمان در این بندر تولید و صادر می‌شود. بر‌اساس آمار منتشرشده، مقصد اصلی صادرات آلمان، چین است؛ به گونه‌ای که سالانه بیشتر از دو و نیم میلیارد دلار کالا از بندر هامبورگ به چین صادر می‌شود و پس از آن کشورهای روسیه و سنگاپور در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند و آمریکا با واردات 300‌میلیون دلار کالای آلمانی، چهارمین مقصد تجاری این کشور است. جالب است بدانید بر‌اساس گزارشی که بلومبرگ منتشر کرده است، سطح زندگی مردم بندر هامبورگ به‌طور میانگین 64درصد بالاتر از میانگین تمام کشور آلمان است. درآمد سرانه هر شهروند بندر هامبورگ سالانه بیشتر از 60هزاریورو یا چیزی معادل 76هزاردلار است. با احتساب دلار 4500تومانی سرانه درآمد هر شهروند بندر هامبورگ نزدیک به 342میلیون‌تومان در سال یا نزدیک به 28میلیون‌تومان در ماه می‌شود. این موضوع در حالی رخ می‌دهد که میانگین سرانه درآمد در آلمان حدود 36هزاریورو است. به عبارتی، مردم بندرنشین هامبورگ متوسط درآمدی حدود 1.6برابر مردم کل کشورشان دارند.

درآمد سنگاپور، دو برابر نفت ایران

سنگاپور یکی از بزرگ‌ترین پایتخت‌های دریایی جهان است. این قدرت اقتصادی آسیا بخش مهمی از سیاست‌های درآمدزایی خود را بر پایه اقتصاد دریا بنیان گذاشته است. در حال حاضر سنگاپور هفتمین کشور تجاری جهان به‌شمار می‌رود و به کشورهای اروپایی و آمریکا صادرات دارد. این کشور سالانه به‌طور میانگین 1.6میلیارد تن کالا از بندر سنگاپور ترانزیت می‌کند و 33میلیون کشتی سالانه در این بندر بزرگ رفت‌وآمد می‌کنند. به‌گونه‌ای که همین بندر به‌تنهایی توانسته است 100میلیارددلار برای سنگاپور درآمدزایی کند. اگر درآمد نفتی ایران در سال گذشته را چیزی بین 35 تا 40میلیارددلار در نظر بگیریم، متوجه می‌شویم که بندر سنگاپور چیزی بیشتر از دو تا سه برابر نفت ایران برای این کشور درآمدزایی می‌کند. به‌گونه‌ای که حالا اداره بندر سنگاپور دومین سازمان درآمدزا در این کشور به‌شمار می‌رود و از ثبات مالی بالایی برخوردار است. رشد صنعت حمل‌ونقل دریایی موجب شده است که تنها حدود یک‌هزار شرکت حمل‌ونقل بزرگ در سنگاپور فعالیت کنند. درآمد سرانه هر شهروند در بندر سنگاپور نزدیک به 40هزاردلار است که از این نظر سنگاپور یکی از 25کشور جهان با درآمد بالا به حساب می‌آید. با درنظر گرفتن دلار 4500تومانی، درآمد سالانه هر شهروند ساکن بندر سنگاپور سالانه معادل 180میلیون تومان و ماهانه رقمی نزدیک به 15‌میلیون تومان است.

جبل‌علی، شاهرگ تجارت خاورمیانه

در این میان بندر جبل‌علیِ امارات هم یکی از 10بندر بزرگ تجاری در جهان و بزرگ‌ترین بندر خاورمیانه است که توانسته کشور امارات را به هاب تجارت دریایی منطقه تبدیل کند. این بندر به‌طور هفتگی با بیشتر از 100بندر جهان در ارتباط است و به 170خط کشتیرانی جهان خدمات می‌دهد. جبل‌علی در جنوب غربی شهر دوبی ساخته شده است. در این بندر شرکت‌های متعددی از چین، تایوان و تایلند فعالیت می‌کنند و منطقه آزاد جبل‌علی یکی از بزرگ‌ترین جزایر دست‌ساخت بشر در جهان است. این بندر ظرفیت خود را به 19میلیون تی‌ای‌یو افزایش داده و دارای 9‌اسکله است. در سال 1985 تنها 30‌شرکت تجاری در بندر جبل‌علی فعالیت داشت اما در حال حاضر تعداد این شرکت‌ها به بیشتر از سه هزار شرکت رسیده است که بخش عمد‌ه‌ای از آن‌ها شرکت‌های اروپایی و آمریکایی هستند. بندر جبل‌علی در حال حاضر یکی از شاهراه‌های تجارت جهان است که علاوه‌بر کانتینر، نفت، گاز مایع و محصولات پتروشیمی را جابه‌جا می‌کند. حالا این حجم از تجارت ساکنان بندر جبل‌علی را به یکی از پردرآمدترین شهروندان بندرنشین تبدیل کرده است، به‌گونه‌ای که سرانه درآمد هر شهروند ساکن در این بندر را چیزی حدود 18‌هزار دلار برآورد کرده‌اند و درواقع مردمان دوبی از بندرنشینان بزرگترین بندر تجاری جهان یعنی شانگهای هم درآمد سرانه بیشتری دارند. با احتساب دلار 4500تومانی، سرانه درآمد شهروندان دوبی سالانه 81میلیون‌تومان و ماهانه حدود 7میلیون‌تومان است.

تولید ثروت یک بندر چین معادل تمام ایران

شانگهای که در مقام بزرگ‌ترین بندر تجاری جهان قرار دارد، جمعیتی نزدیک به 24میلیون نفر را به خود جذب کرده است. شانگهای سالانه تولید اقتصادی نزدیک به 340میلیارد دلار دارد. با این حساب می‌توان گفت تنها یک بندر چین چیزی معادل یک کشور به پهناوری ایران تولید اقتصادی دارد. درآمد سرانه مردم شانگهای حدود 15هزاردلار است. این در حالی است که میانگین سرانه درآمد در این بندر چیزی بین 5 تا 6هزار دلار است. به این ترتیب مردم بندرنشین شانگهای حدود سه برابر سایر هم‌وطنانشان درآمد دارند. اگر بخواهیم رقم درآمد مردم شانگهای را با دلار 4500‌تومانی معادل‌سازی کنیم، متوجه می‌شویم که آن‌ها سالانه حدود 68میلیون تومان درآمد دارند که رقمی نزدیک به شش میلیون تومان در ماه درآمد هر شهروند ساکن شانگهای است. گفته می‌شود 40درصد فعالیت‌های اقتصادی چین در سواحل این کشور متمرکز شده‌اند. برنامه آتی چین این است که شانگهای نه‌تنها یک مرکز تجاری در دنیا بلکه مرکز مالی و همچنین مرکز نوآوری شود و چینی‌ها در این مسیر با جدیت در حال فعالیت هستند. شرط پذیرش شرکت‌های تجاری در بندر شانگهای این است که شرکت باید در سه سال گذشته از یک‌میزان بیشتر سودآوری داشته باشد؛ مثلا شرکت‌های مشغول به صادرات و واردات باید در سه سال گذشته بیش‌از یک میلیون دلار جنس جابه‌جا کرده باشند. تاکنون 1900درخواست برای فعالیت در آن‌جا ایجاد شده است.

بزرگ‌ترین و مهم‌ترین بنادر ایران؛ فقیرترین‌ها

در ایران بزرگ‌ترین بندر تجاری کشور یعنی بندر شهید رجایی در استان هرمزگان واقع شده است و بندر چابهار عنوان طلایی‌ترین موقعیت بندری منطقه را یدک می‌کشد، اما خوب است بدانید که مردم هرمزگان و سیستان و بلوچستان مطابق اعلام مرکز آمار ایران پایین‌ترین سرانه درآمد کشور و بیشترین کسری بودجه خانوار را دارند؛ به‌گونه‌ای که سرانه درآمد مردم هرمزگان سالانه چیزی حدود 12.5میلیون تومان و ماهانه کمی بیشتر از یک میلیون تومان است و سرانه درآمد مردم سیستان‌وبلوچستان سالانه تنها حدود 12میلیون‌تومان و نزدیک به یک‌میلیون تومان در ماه است. به این ترتیب مردم بندرنشین هامبورگ به‌طور میانگین 28برابر، مردم بندرنشین سنگاپور 15برابر، مردم بندرنشین شانگهای 6برابر و مردم بندرنشین دوبی 7برابر ساکنان مهم‌ترین بنادر ایران درآمد دارند؛ اتفاقی که گویای فاصله بسیار زیاد میزان توسعه‌یافتگی مهم‌ترین بنادر ایران و مهم‌ترین بنادر تجاری جهان است.