به گزارش «اخبار خودرو»، سالهاست که فعالان عرصه حملونقل از غربتی دوجانبه در کشورهای خارجی رنج میبرند. تجربه حضور در کشوری بیگانه از یکسو و عدم حمایت برخی سفارتخانههای ایران از سوی دیگر باعث شده تا رانندگان، تاجران و مدیران شرکتهای حملونقل در مواجهه با مشکلات در آن طرف مرز، عملا چشم امیدی به سفارت خود نداشته باشند. عدم پاسخگویی و پرهیز از پیگیری و حل مشکل اربابرجوع از جمله انتقاداتی است که به وزارت خارجه و عملکرد برخی سفیران اعزامی مطرح میشود. در این زمینه با یک راننده ترانزیت و یکی از فعالان حوزه ترانزیت به بحث و گفتوگو نشستهایم.
علی ثقفی، مدیرعامل شرکت حملونقل بینالمللی ترنم شرق، یکی از شرکتهای فعال در این حوزه، ضمن انتقاد از نحوه برخورد و پاسخگویی برخی کارکنان سفارتخانهها میگوید: «هر زمان چه بهعنوان راننده، چه مدیر شرکت حملونقل و چه پدر یک دانشجو به سفارتخانه ایران در کشورهای مختلف مراجعه کردم، با یک پاسخ مشترک مواجه شدم مبنی بر اینکه ما وظیفهای در مقابل شما نداریم و دعوتنامهای برای شما ارسال نکردیم که به این کشور مراجعه کنید.»
به گفته ثقفی، متاسفانه این مساله مربوط به چند سال اخیر نیست و از گذشته این مشکل در برخی سفارتخانهها وجود داشته است. وی به نگاه برخی سفیران نسبت به رانندگان اشاره میکند و میگوید: «شاید این افراد بر این باور بودهاند که راننده برای خوشگذرانی به آنجا میرود و به این دید نگاه نمیکنند که راننده برای کشور ارزآور است. دید آنها دید مثبتی نیست و در خیلی مواقع پاسخگوی اربابرجوع ایرانی نیستند.»
وی ادامه میدهد: «وقتی راننده را کتک میزنند یا با هر مشکلی مواجه میشود، در مراجعه به سفارت ایران پاسخ مناسبی دریافت نمیکند. مثلا او را متهم به برخی موارد میکنند و بهگونهای با او برخورد میکنند که دیگر رغبت نمیکند برای حل مشکل خود به سفارتخانه مراجعه کند. در واقع اگر برای هریک از ما در خارج از کشور اتفاقی رخ دهد، امیدی به سفارتخانه خود نداریم.»
از نظر ثقفی این مساله بسیار دردناک است که راننده ایرانی ترجیح میدهد نزد سفیر کشور دیگری برود که برای حل مشکلات رانندگان کشور خود به گمرک آمده است تا در کنار آنها مشکلات راننده ایرانی هم حل شود.
وی بر این موضوع نیز تاکید میکند که این بیتفاوتی شامل حال همه سفیران نمیشود و در طول این سالیان برخی از سفیران دلسوزانه پیگیر مشکلات ایرانیان بودهاند اما برخی از آنها عملکرد ضعیفی داشتهاند.
ثقفی این مساله را تنها محدود به آسیای میانه نمیداند و میگوید: «این مساله تقریبا در بسیاری کشورهای دنیا حاکم است و تبدیل به یک فرهنگ پاسخگویی اینچنینی برای وزارت خارجه ایران شده است، فرهنگی مبتنی بر اینکه یک فرد ایرانی برای خوشگذرانی به آنجا مراجعه کرده است.»
به گفته وی در آسیای میانه سفیران صراحتا اعلام میکنند که اصلا وظیفهای در مقابل راننده ندارند مگر اینکه در حادثهای کشته شود، در آن صورت، پیگیری برخی از امور را انجام میدهند. در اروپا نیز در مقابل بازرگان و مدیر حملونقلی که برای اقتصاد کشور تلاش میکند، پاسخگو نیستند و این نگاه نادرست است.
وی در خصوص تاثیر حضور وابستههای اقتصادی در سفارتخانهها نیز اظهار میکند: «وجود رایزن اقتصادی در عشقآباد مفید واقع شده اما آنها نیز پاسخ فرد ایرانی را نمیدهند و به ناچار از سرمایهگذار خارجی که برای جذب او تلاش بسیاری کردهایم، میخواهیم که به سفارت برود تا رایزن با او همکاری کند. در واقع میتوان گفت رایزنهای ما در حوزه اقتصادی نسبتا خوب عمل کرده و پاسخگو نیز هستند اما نه به فعالان حملونقل!»
عوارض عبور که تنها رانندگان ایرانی باید پرداخت کنند
علی زیارتی یکی از رانندگان ترانزیت است که طی ۲۲سال تقریبا به همه کشورهای آسیای میانه اعم از ترکمنستان، قرقیزستان، قزاقستان، ازبکستان و تاجیکستان سفر داشته است.
وی به تجربیات خود از مراجعه به سفارتخانه ایران در ترکمنستان اشاره میکند و میگوید: «در این ۲۰سالی که به آسیای میانه رفتوآمد میکنم از برخی کارکنان سفارتخانهها روی خوشی ندیدم و هربار که مراجعه کردم، پاسخ نامناسبی به من دادند.»
وی اظهار میکند: «هنگام بروز مشکل، آنها در پاسخ میگویند ما را برای شما به اینجا اعزام نکردهاند و نمیتوانیم برای شما کاری انجام دهیم. اما این در حالی است که ما نیز برای کار و طبق قوانین و ضوابط خاصی از کشور خارج شدهایم.»
به گفته زیارتی، در ترکمنستان، یک مسئول ایرانی در پاسخ به رانندگان میگوید که من در مقابل قدرت ترکمنستان توان اجرایی ندارم و نمیتوانم کاری انجام دهم.
وی با اشاره به سختگیریهای بیامان ترکمنستان نسبت به رانندگان ایرانی خاطرنشان میکند: «در ترکمنستان بخش کنترل مرزی، رانندگان ایرانی را بهشدت اذیت میکند، با راننده مانند یک زندانی برخورد میکند و نهایت بیاحترامی را انجام میدهد؛ بهطوریکه برای رفتن به سرویس بهداشتی نیز یک سرباز با او روانه میکنند. علاوه بر این، فقط از رانندگان ایرانی عوارض عبور دریافت میکنند. این در حالی است که با رانندگان کشورهای دیگر مانند ترکیه به هیچ عنوان با این شدت برخورد نمیشود.»
زیارتی میافزاید: «وقتی راننده جرمی مرتکب میشود، سرافکنده است و وزارت خارجه و سفیر نیز نمیتواند خیلی نفوذ کند؛ همانگونه که اگر یک فرد غیرایرانی موادی به کشور وارد کند یا جرمی در کشور ما مرتکب شود، کشور ما نیز براساس قوانین خود با وی برخورد میکند اما مساله زمانی است که راننده جرمی انجام نداده و بهعنوان مثال صاحب کالا مشکل دارد، بار راننده را تخلیه نمیکند و خسارتی هم نمیپردازد. در این شرایط هم سفارت ایران پاسخگو نیست و پیگیری نمیکند.»
این راننده ترانزیت انتظار خود از وزارت خارجه و سفیر ایران را اینگونه بیان میکند: «انتظار ما از سفیر این است به وظایفی که برای وی تعیین شده است عمل کند و بین اربابرجوع خود اعم از راننده، تاجر، دانشجو و... تبعیض قائل نشود و وظیفه خود را انجام دهد.»