به گزارش «اخبار خودرو»، با وجود اعلام نرخهای مصوب پروازهای داخلی (تا آخر مهرماه) توسط سازمان هواپیمایی کشوری، باز هم بسیاری از ایرلاینها نسبتبه نرخهایی که خودشان پیشنهاد داده بودند، تعهدی نشان ندادند. بر همین اساس، روز گذشته بسیاری از بلیتهای پروازی با ورود به بازار سیاه، شرایط بسیار نامطلوب و غیرمنطقی پیدا کردند. در گزارش روز یکشنبه به تفصیل به فاصله مصوب و واقعی قیمت مسیرهای هوایی داخلی پرداختیم، در این مطلب به بررسی راهحلهای موجود و همچنین تبعات نرخ مصوب (دستوری) خواهیم پرداخت.
اجرای گزینشی
مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی در رابطه با اجرای نرخهای مصوب جدید میگوید: «از روز گذشته نرخهای تعیین شده برای برخی از مسیرهای هوایی توسط شرکتهای هواپیمایی اجرایی شد. بازار فروش بلیت هواپیما توسط سازمان هواپیمایی رصد میشود و در صورت شناسایی تخلف از کانال مراجع قضایی مورد پیگیری قرار میگیرد. با تخصیص ارز از سوی سامانه نیما و سنا نرخ بلیتهای هواپیما کاهش مییابد اما به شرط آنکه این ارز به شرکتهای هواپیمایی تعلق گیرد، با این حال تا به امروز ارزی به شرکتهای هواپیمایی اختصاص نیافته است.»
گرهخورده با ارز
دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی توضیح داد: «60درصد از هزینه شرکتهای هواپیمایی با ارز تامین میشود، در نتیجه عدم تخصیص نرخ مناسب باعث شده قیمتهای بلیت هواپیما روند جهشی داشته باشد.»
او از ارتباط مستقیم بلیت هواپیما با شرایط کنونی بازار اقتصادی خبر داد و افزود: «شرکتهای هواپیمایی در چند وقت گذشته مشکلات بسیاری را شاهد بودند، به طوری که در این مدت شاهد کاهش چشمگیر مسافران هوایی بودهایم.»
لزوم حفظ امید
وی با اشاره به صحبتهای اخیر تقیزاده، معاون حملونقل وزیر راه و شهرسازی مبنی بر ورشکستگی برخی از شرکتهای هواپیمایی گفت: «وظیفه معاونت حملونقل حمایت از دستگاهها و شرکتهای هوایی است، به طوری که باید مکانیزم مناسبی جهت حمایت از این شرکتها بهکار گرفته شود. بنابراین، چنین اظهارنظری باعث ناامیدی این شرکتها میشود. باید تلاش کنیم که در چنین شرایطی شرکتهای هواپیمایی را سرپا نگهداریم.»
نرخهای بیفایده
سامانی با بیان اینکه شرکتهای هواپیمایی از این شرایط سودی نمیبرند، افزود: «افزایش نرخ بلیت هواپیما باعث شده بسیاری از شرکتهای هواپیمایی مسافران خود را از دست بدهند و با ظرفیتهای بسیار کمی پرواز داشته باشند.»
محروم از ارز دولتی
سامانی توضیح داد: «تخصیص ارز مناسب به شرکتهای هواپیمایی و جلوگیری از برخوردهای سیاسی در حوزه تعیین نرخ بلیت هواپیما باعث میشود نرخ بلیت هواپیماها کاهش یابد. بانک مرکزی و بانکهای عامل اعلام کردهاند که نرخ ارز 4200 تومانی به شرکتهای هواپیمایی تخصیص نمییابد؛ در نتیجه تمامی نرخها براساس سامانه نیما تعیین میشود. سیاست سرکوب قیمتی در چنین شرایطی درست نیست و باعث وخیمتر شدن اوضاع شرکتهای هواپیمایی میشود.»
سربالایی بازار سیاه
گزارشات میدانی از آژانسهای مسافرتی نشان میدهد در یک ماه گذشته نرخ بلیت هواپیماها در مسیرهای خارجی افزایش 100درصدی و در مسیرهای داخلی افزایش 70درصدی داشته است.
یکی از مدیران آژانسهای مسافرتی به خبرنگار «دنیای خودرو» میگوید: «هنوز قیمت بلیت هواپیماها کاهش نیافته و ما هر روز شاهد پایین آمدن آمار مسافران هوایی هستیم. قیمت بلیت هواپیماها در مسیر تبریز و بندرعباس تغییر نکرده اما اواخر هفته گذشته قیمت بلیت مشهد و کیش کمی کاهش داشته است. دلالان و سوءاستفادهگران با بهرهمندی از این فرصت، بازار بلیت هواپیماها را تبدیل به یک بازار سیاه کردهاند.»
قیمتهای بیسقف
محمدرضا رضایی، رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با اشاره به مصوبه اخیر سازمان هواپیمایی کشور مبنی بر ثابت شدن نرخ بلیت هواپیما تا مهرماه سال جاری، تصریح کرد: «متاسفانه این مصوبه نیز تنها به قیمت پایه نرخ بلیت هواپیما اشاره کرده و سقفی برای نرخ ها لحاظ نشده از این رو ایرلاینها باز هم میتوانند نسبت به افزایش قیمتها اقدام کنند.»
وی با بیان اینکه جلسه سهشنبه (6 شهریور) کمیسیون عمران مجلس با هدف بررسی وضعیت ناوگان هوایی کشور برگزار میشود، یادآور شد: «وزارت راه و شهرسازی و همچنین سازمان هواپیمایی باید برای ساماندهی وضعیت حملونقل هوایی نسبت به تعیین سقفی برای نرخ بلیت اقدام کند، زیرا با ادامه این رویه هر نوع تخلفی در حوزه قیمتگذاری بلیت هواپیما به مثابه اقدام قانونی تلقی خواهد شد.»
مزایا و معایب
علی کجباف، کارشناس ارشد صنعت هوایی در مورد مزایا و معایب تعیین قیمت ثابت برای بلیتهای هواپیما به خبرنگار «دنیای خودرو» میگوید: «این سیاست مزایا و معایبی دارد که در کوتاه و بلندمدت بر صنعت هواپیمایی کشور تاثیرگذارند. از فواید این تصمیم میتوان به ایجاد آرامش و ثبات روانی برای مسافران و همچنین، افزایش درآمد ایرلاینها و پوشش هزینه ایرلاینها (تعمیر، نگهداری و تامین قطعات) اشاره کرد. معایب این طرح را هم توسعه بازار سیاه خرید و فروش بلیت هواپیما، در نظر نگرفتن تفاوت خدمات در ارائه کیفیت خدمات، بروز رقابت غیربازاری (رانتی) در صنعت هوانوردی، حذف فضای رقابت، احتمال وقوع دوباره جهش قیمت به علت حفظ دستوری قیمتها در وضعیت فعلی، افزایش رانت و فساد، کاهش درآمد شرکتهای هواپیمایی و احتمال بیکاری کارکنان در جهت حفظ حاشیه سود شرکتهای هواپیمایی تشکیل میدهند.»