به گزارش «اخبار خودرو»، بعد از گذشت 10سال از طرح دوگانهسوز شدن خودروهای سنگین و اجرای ناموفق نوسازی ناوگان سنگین درون و برونشهری، حالا قرار است شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی، طی همکاری با وزارت صنعت، طرح گازسوز کردن ۲۰هزار خودرو سنگین را اجرا کند
. اولویت اجرای این طرح با اتوبوسها و خودروهای درونشهری کلانشهرها خواهد بود. هدف از اجرای این طرح، صرفهجویی در مصرف گازوئیل عنوان شده است؛ هدفی که قرار بود با اجرای طرح نوسازی محقق شود. بهطور معمول شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی متولی اجرای طرحهایی است که به کاهش مصرف سوخت میانجامد اما در طرح گازسوزکردن خودروهای سنگین، وظیفه اجرا برعهده وزارت صنعت است. از سال۸۴ و با روی کار آمدن دولت نهم، حساسیت روی مصرف بنزین افزایش یافت و دولتمردان تصمیم گرفتند برای کاستن از وابستگی به بنزین، سوختی دیگر را میهمان باک خودروها کنند که درنهایت «گاز» (CNG) انتخاب شد.
جزئیات گازسوز کردن خودروهای سنگین
در همین راستا، مدیر طرح احداث و توسعه جایگاههای CNG شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران از مذاکره با شرکتهای بزرگ دنیا برای گازسوز کردن پیشرانه خودروهای سنگین خبر داده و گفته است: شرکت فولکسواگن آلمان چندی پیش از گاز ایران نمونهبرداری کرد و نمونه پیشرانهای را که براساس گاز ایران ساخته است، به ایران تحویل داد.
این پیشرانه با یکبار سوختگیری CNG قادر است یکهزار کیلومتر مسافت طی کند. حال هدف ما این است که این فناوری را بومی کنیم. این شرکت ۱۲هزار پیشرانه آماده برای واردات به ایران دارد.
حمید قاسمی دهچشمه در ادامه افزود: بهطور کلی ۲۴۰هزار خودرو سنگین در کشور تردد میکنند. در نخستین قدم ۲۰هزار خودرو سنگین، گازسوز میشوند و اگر این طرح نتیجهبخش بود، آن را توسعه خواهیم داد.
مدیر CNG شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی با بیان اینکه کار تبدیل و گازسوز کردن خودروها برعهده وزارت صنعت است، گفت: وزارت صنعت هم این امر را پذیرفته است و زمان دو ساله به ما پیشنهاد دادهاند.
تولید یکمیلیون و ۵۰۰هزار خودرو گازسوز
قاسمی دهچشمه با تاکید بر اینکه تقاضای شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی از وزارت صنعت، تولید خودرو پایه گازسوز است، اظهار کرد: طرحی پیشنهاد دادیم که طبق آن یکمیلیون و ۵۰۰هزار خودرو از ابتدا گازسوز شوند. زیرا اکنون مشکل پیشرانه گازسوز برطرف شده است و دانش آن هم در دنیا وجود دارد. تاکنون نگران بودیم چنین پیشرانهای وجود نداشته یا پیشرانهها کارایی لازم را نداشته باشند، اما هماکنون شرکتهای بزرگ پیشرانه گازسوز مخصوص خودرو سنگین تولید کردهاند.
وی توضیح داد: طی این فرآیند، قدرت پیشرانه از ۱۰۵ به ۱۴۱اسببخار تبدیل میشود و مصرف سوخت نیز کاهش مییابد. این طرح ترکیبی از طرحهای داخلی و یک کشور خارجی است. قرار است طرف خارجی با سازنده داخلی همکاری کند. سهم آنها ابتدا ۵۰- ۵۰ است اما به مرور زمان سهم خارجیها کمتر میشود و هزینه تجهیزات کاهش مییابد. صددرصد مخزن، اتصالات، رگولاتورها و فیلترها داخلی است.
آمادگی جایگاههای سوختگیری برای همراهی با طرح
قاسمی دهچشمه در مورد آمادگی جایگاههای سوختگیری برای عرضه CNG توضیح داد: ۱۱۰۰جایگاه آماده ارائه سرویس هستند. فقط لازم است سر نازل را عوض کنیم که آن هم آماده است.
مدیر CNG شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی بیان کرد: ۱۰نمونه در قزوین بهعنوان طرح پایلوت تبدیل شدهاند و به راننده تحویل دادهایم. ۱۰نمونه بعدی در تهران خواهند بود.
وی ادامه داد: در این خصوص هزینهای از رانندهها گرفته نشده، همچنین ۵۰درصد پیشرانه، گازوئیلسوز و ۵۰درصد گازسوز است. قیمت گازوئیل ثابت نخواهد ماند اما تضمین میکنیم قیمت CNG تا پنجسال ثابت بماند. از طرف دیگر زمانیکه CNG جایگزین بنزین شد، میتوانیم بنزین را صادر کنیم. ممکن است در زمینه فروش نفت تحریم شویم، اما در بنزین و گازوئیل تحریمپذیر نیستیم.
مدیر CNG شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی در ادامه با بیان اینکه طرح گازسوز کردن خودروهای سنگین مراحل اولیه اخذ مجوز را طی میکند، گفت: باید مجوز تبدیل از شورای اقتصاد گرفته شود. اولویت اول، خودروهای درونشهری در کلانشهرها هستند که آلودگی بیشتری تولید میکنند و اتوبوسها که بیشترین تردد را داخل شهر دارند. از نظر توزیع و عرضه CNG مشکلی نداریم.
طرح گازسوز کردن ۲۴۰هزار خودرو دیزلی
قاسمی دهچشمه پیشتر از ارائه طرحی برای گازسوز شدن ۲۴۰هزارخودرو دیزلی در کشور خبر داده و گفته بود: با اجرای این طرح، سهم سوخت سیانجی در سبد سوخت خودروها ۱۳درصد افزایش مییابد و از ۲۰.۵میلیون مترمکعب کنونی به ۲۳.۱میلیون مترمکعب میرسد. با جایگزینی سوخت پاک در این خودروها، مصرف گازوئیل کشور ۶درصد کاهش مییابد.
در صورت تصویب این طرح که با مشارکت و سرمایهگذاری بخش خصوصی انجام خواهد شد، از شیوه تبدیل سوخت خودروها به سیانجی استفاده خواهیم کرد.
تجربه جهانی استفاده از خودروهای دوگانهسوز
اتحادیه بینالمللی خودروهای گازسوز که یک اتحادیه بینالمللی در بخش خودروهای گازسوز است، در سال 1986 تاسیس و تسهیل توسعه جهانی و سودآور کردن خودروهای گازسوز از مهمترین ماموریتهای آن شد. امروزه بیش از 4میلیون خودرو گازسوز در بیش از 60کشور جهان تردد میکنند. درحالیکه پیش از این تنها حدود یکمیلیون خودرو گازسوز موجود بود. کشورهایی مانند آرژانتین، ایتالیا، مصر، نیوزلند، چین، روسیه، ژاپن و نروژ در زمینه توسعه این صنعت بسیار فعال و موثر بودهاند.
مدیر CNG شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی در اینخصوص گفت: برای گازسوز کردن خودروهای سنگین ابتدا همه اقداماتی را که جهت انجام این کار در دنیا انجام شده بود، مورد بررسی قرار دادهایم. در کشورهایی مانند چین، آرژانتین، آمریکا و کانادا خودروهای سنگین گازسوز هستند. این کشورها اکثرا اقتصادمحور هستند و ما هم باید به این سمت حرکت کنیم.
پیشنهاد اولیه گازسوزشدن خودروهای سنگین از سوی بخش خصوصی مطرح شده است. نمونههایی هم ساختند که در قزوین بهصورت آزمایشی استفاده میشود و در تهران هم قرار است ۱۰نمونه مورد استفاده قرار گیرد.
نگاهی به تجارب آرژانتین و برزیل
سهم گاز طبیعی از انرژی مصرفی در آرژانتین بیش از 47درصد گزارش شده است و این سوخت را در کشورهایی مانند اروگوئه، شیلی و برزیل هم توزیع میکند. این کشور یکی از موفقترین کشورها در زمینه گازسوزکردن خودروها محسوب میشود.
آرژانتین در سال 1996 مالیات گازوئیل را افزایش داد که سرمایهگذاران بسیاری را به راهاندازی جایگاه گاز تشویق کرد. دولت این کشور عامل مهم دیگری در موفقیت استفاده از گاز محسوب میشود.
برزیل پیشتاز صنعت سوختهای جایگزین در جهان است و بخش اعظم ناوگان حملونقل کشور از گاز طبیعی استفاده میکند. در این کشور بیش از 30میلیون وسیله نقلیه تردد میکنند و خودروهای مسافربری و کامیونهای سبک اجازه استفاده از سوختهای دیزلی را ندارند و مجوز ساخت وسایل نقلیه سبک گازوئیلی تنها برای صادرات تایید میشود. از زمان استفاده گاز طبیعی بهصورت گسترده همراه با آن برنامههای گازسوز کردن خودروها آغاز شد. در سال 1997 برنامههای گازسوزکردن خودروها با یک جهش نسبی در این کشور همراه بود، بهطوریکه تعداد خودروها در سال 2002 به 320هزارخودرو و تولید ماهانه 6هزار خودرو رسید.
برزیل، آرژانتین را الگوی خود قرار داده است و بهطور گسترده از تجربیات این کشور استفاده میکند. برزیل رتبه دوم خودروهای گازسوز را در دنیا به خود اختصاص داده است.
مزایای تبدیل موتور گازوئیلی به دوگانهسوز
پیش از این صنعت خودروسازی کشور، تبدیل مدلهای بنزینی به دوگانهسوز را تجربه کرده که متاسفانه از موفقیت چندانی برخوردار نبوده است. اکثر متخصصان این صنعت بر این باورند که نمونههایی که پایه گازسوز هستند، در مقایسه با خودروهایی که بعد خروج از کارخانه گازسوز میشوند، کیفیت کمتری دارند. این در حالی است که نمیتوان این تجربه را به خودروهای سنگین گازوئیلی هم بسط داد. هرچند این روش هزینه بالاتری دارد ولی در درازمدت نهتنها این هزینه اضافی جبران میشود بلکه بعد از آن سوددهی هم خواهد داشت.
همچنین مدت بازگشت این هزینه بسیار کوتاه خواهد بود، به این ترتیب علاوه بر منفعت مادی، در مصرف سوخت ارزشمندی مانند گازوئیل که بخشی از آن وارداتی است، صرفهجویی شده و از خروج میلیونها دلار ارز از کشور جلوگیری خواهد شد. کاهش مصرف سوخت گازوئیل و جایگزینی آن با گاز طبیعی، علاوهبر کاهش هزینههای جاری سوخت، باعث جلوگیری از واردات گازوئیل و خروج ارز میشود و گاز طبیعی فراوان موجود در مخازن نفتی کشور در راه بهینهای مصرف خواهد شد.