دیدن یک دوچرخه‌سوار در تهران به یک جاذبه توریستی تبدیل شده است، اینکه کسی بخواهد در این هوای آلوده و البته شیب تند تهران پا به رکاب شود، دیدنی است و هیجان‌انگیز، درحالی‌که مدیریت شهری تهران سعی در گسترش فرهنگ دوچرخه‌سواری دارد.
به گزارش «اخبار خودرو»، نخستین مسیر دوچرخه‌سواری در تهران در بلوار کشاورز افتتاح شد و پا گرفت، مسیری که سبزی آن به خاکستری متمایل شده است و حتی ادامه این مسیر به سمت خیابان کریمخان زند نیز نتوانسته سبب رونق آن شود.براساس آمارهای رسمی شهرداری تهران اکنون، 153خانه دوچرخه در پایتخت وجود دارند، خانه‌هایی که یا خالی از دوچرخه هستند یا تعطیل. علاوه‌بر آن 20 پیست دوچرخه‌سواری در پارک‌ها و بوستان‌های تهران احداث شده‌اند که بزرگ‌ترین و طولانی‌ترین آنها متعلق به پارک چیتگر و برج میلاد است.
معابرنامناسب دوچرخه‌سواری
مدیریت حمل‌ونقل ترافیک تهران در این دوره درحالی سعی در گسترش فرهنگ دوچرخه‌سواری در تهران دارد که به‌گفته دبیر کمیسیون حمل‌ونقل و ترافیک شورای شهر تهران، در 70درصد از معابر شهر تهران، امکان استفاده از دوچرخه وجود ندارد.
محمدعلی کرونی با بیان اینکه مسائل و مشکلات پیش‌رو در استفاده از دوچرخه، به‌طورکلی به دو دسته طبیعی و غیرطبیعی تقسیم می‌شود، به روزنامه «دنیای‌خودرو» می‌گوید:«شیب اکثر خیابان‌های تهران،آلودگی هوا، موانع طبیعی، مسائل فرهنگی و اجتماعی، ضعف در شیوه ترکیب مدهای حمل‌ونقل عمومی، ایمنی و امنیت دوچرخه‌سواران و همچنین نبود پارکینگ در مکان‌های عمومی ازجمله موانع غیرطبیعی برای دوچرخه‌سواری در تهران هستند.»
ناکامی دوچرخه اشتراکی
معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران در شهریورماه طرحی را برای گسترش فرهنگ استفاده از دوچرخه به‌عنوان وسیله حمل‌ونقل در تهران کلید زد، طرحی که باز هم موضوع قدیمی «دوچرخه اشتراکی» را مطرح کرد تا براساس آن دوچرخه‌ها به‌صورت اجاره‌ای در اختیار متقاضیان قرار بگیرند. دوچرخه‌هایی که با نرم‌افزار مکان‌نما قابل ردیابی است و متقاضی می‌تواند با نصب این نرم‌افزار به‌راحتی دوچرخه را در مبدا تحویل گرفته و در مقصد تحویل دهد.
هرچند در عمل این طرح که با سر و صدای زیادی آغاز شد اما ناکام ماند، زیرا مبلغی که توسط پیمانکار برای اجاره دوچرخه در نظر گرفته شده بود، زیاد بوده و قشری که خواهان استفاده از دوچرخه به‌عنوان وسیله حمل‌ونقل هستند، به‌راحتی از پس هزینه‌های آن بر نمی‌آیند. ازدیگرسو، هنوز مشکلات و مسائل فرهنگی مربوط به استفاده بانوان از دوچرخه، به قوت خود باقی است.
در مرحله ابتدایی اجرای دوچرخه‌سواری همگانی، قرار بود مناطق ۶، ۷، ۱۱ و ۱۲ میزبان دوچرخه‌سواران می‌شوند تا اگر شهروندی به‌ناچار با وسیله‌نقلیه شخصی یا حتی وسیله‌نقلیه عمومی به مناطق مرکزی شهر رسید، به‌سادگی و با استفاده از دوچرخه‌های آزاد در منطقه در این حوزه فعالیت کند و بدون نگرانی از جای پارک، به‌دنبال فعالیت خود برود.
پورسید آقایی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران در زمان آغاز طرح همگانی دوچرخه‌سواری اعلام کرده بود: ابتدایی‌ترین روش این است که این دوچرخه‌ها در ایستگاه‌های مترو در دسترس باشند تا دوچرخه‌سواران برای رسیدن به مترو و هم خروج از آن، دسترسی آسانی به دوچرخه داشته باشند.
در تمام مراحل اجرایی این طرح هیچ تفاوتی میان شهروندان گذاشته نشده، تاکید ما برای استفاده همه شهروندان است، به این دلیل که هیچ تفاوتی برای استفاده زنان و مردان از امکانات رفاهی وجود ندارد، طبیعتا همان‌طور که پوشش آقایان در استفاده از امکانات به شهروندان مربوط است، پوشش زنان نیز از این قاعده مستثنی نیست. مسئولیت حجاب و رعایت شئونات اسلامی با خود افراد است، نه شهرداری و نه هیچ ارگان دیگری نمی‌تواند در این زمینه مسئولیتی قبول کند.»
شهرداری تهران در حالی عزم خود را در کنار تمام این موارد برای گسترش فرهنگ دوچرخه‌سواری عزم کرده که کمیسیون حمل‌ونقل شورای شهر تهران با کار کارشناسی که انجام داده، معتقد است: «نمی‌توان روی دوچرخه به‌عنوان وسیله حمل‌ونقل در تهران حساب کرد.»
کرونی این را می‌گوید و می‌افزاید:«ما حتی در تهران مسیرهای جداگانه برای عبور و مرور دوچرخه‌سوارها نداریم، این موضوع یعنی اینکه نمی‌توانیم ایمنی راکب را تامین کنیم.»
دبیر کمیسیون حمل‌ونقل شورای شهر تهران تاکید می‌کند: «به‌نظر می‌رسد احداث مسیرهای دوچرخه‌سواری باتوجه به هزینه‌هایی که از این طریق بر شهر تحمیل می‌شود، به‌نفع شهرداری تهران نیست و در این مورد شهرداری فقط کار تبلیغاتی انجام می‌دهد.»
مدیریت شهری تهران درحالی سعی دارد فرهنگ دوچرخه‌سواری در تهران را افزایش دهد که دوچرخه‌سواری در هوای آلوده، سبب کمبود انرژی، اختلالات تنفسی و خستگی روحی می‌شود. تهران در سال گذشته فقط 12روز هوای پاک داشت. بررسی‌های پزشکی نشان می‌دهند دوچرخه‌سوارانی که از نزدیکی یک محل پرترافیک عبور می‌کنند، 10برابر بیشتر از افراد پیاده‌ای که در آن محل توقف کرده‌اند، آلودگی وارد بدنشان می‌شود، بنابراین در وضعیت نامناسب هوای تهران از نظر آلودگی و ازدحام ترافیکی در گره‌های بی‌شمار ترافیکی در سطح پایتخت، در شرایط فعلی استفاده از دوچرخه به زیان سلامتی شهروندان می‌انجامد.
به‌نظر می‌رسد طبق شیوه مدیریتی که در تهران اجرا می‌شود، هرکس به کار خود مشغول است و شهرداری بدون توجه به نظر شورای شهر با یک پیمانکار برای گسترش استفاده از دوچرخه قرارداد می‌بندد و اگر با پیمانکار دچار مشکل نشده بود، امروز بازهم خانه‌های دوچرخه پر از دوچرخه‌های بلااستفاده می‌شد. درحالی‌که نظر کمیسیون تخصصی شورای‌شهر در این مورد شفاف و مشخص است: «استفاده از دوچرخه با شرایط اقلیمی پایتخت همخوانی ندارد، پس بهتر است شهرداری عزم خود را برای گسترش خطوط مترو و اتوبوسرانی و افزایش خدمات این وسایل جزم کند.»
