به گزارش «اخبار خودرو»، صنعت خودرو در چند ماه اخیر بهرغم پیش‌فروش‌های بسیار، بهواسطه مشکلات فراوانی که از ابتدای سال درگیر آن شده، با رکود مواجه است. هرچند قیمت خودروها افزایش پیدا کرده و این باعث خواهد شد تا آنطور که خودروسازان مدعی بودند بدون زیان به تولید بپردازند، همچنان درمورد ادامه‌دار بودن تولید، یک مشکل جدی وجود دارد که وضعیت نابسامان قطعه‌سازان است.
بر همین اساس، وزیر صنعت، معدن و تجارت با رویکرد حمایت از قطعه‌سازان داخلی و توجه به بیشتر خودروسازان به آن‌ها، اعلام کرده است: «خودروهای با داخلی‌سازی کمتر از 40درصد موردحمایت این وزارتخانه نخواهد بود.»
رضا رحمانی در این خصوص می‌گوید: «سیاست دولت حمایت از محصولات و خودروسازانی است که بیش‌از 40درصد داخلی‌سازی دارند و محصولات خودرویی را که کمتر از ۴۰درصد آن‌ها ساخت داخل کشور باشد، حمایت نخواهیم کرد.»
با این حساب به نظر می‌رسد وزیر صمت بهنوعی شرکت‌های خودرویی را تهدید کرده که اگر داخلی‌سازی محصولات خود را بالا نبرند و در این خصوص از قطعه‌سازان داخلی استفاده نکنند، نهتنها مورد حمایت وزرات صمت نخواهند بود، بلکه احتمالا با محدودیت‌های بیشتری روبه‌رو خواهند شد. این در شرایطی است که بسیاری از شرکت‌های کوچک خودروساز کشورمان خودروهایی با داخلی‌سازی حدود 30درصد به بازار عرضه می‌کنند که عمدتا چینی هستند؛ خودروهایی که تنها در داخل مونتاژ می‌شوند و غیر از موارد اندک که در داخل تولید می‌شوند، باقی قطعات آن‌ها در پک‌های «اس‌کی‌دی» و حتی «دی-کی-دی» به کشور وارد می‌شوند.
مقابله با رشد میزان واردات قطعات منفصله
وزیر صنعت در آخرین اظهارنظرها در این خصوص از سرمایه‌گذاران در این بخش درخواست کرده است همکاری بیشتری با تولیدکنندگان و قطعه‌سازان داخلی داشته باشند. بسیاری از خودروهای پرفروش تولید داخل، با داخلی‌سازی بیش‌از60درصد عرضه می‌شوند اما خودروهای مشترک تولیدی‌معمولا چیزی بین 20 تا 30درصد داخلی‌سازی می‌شوند. به‌نظر می‌رسد سیاست جدید وزارت صمت محدودکردن تولید این خودروها باشد.
در شرایطی که واردات خودرو به دلیل آنچه که تیم اقتصادی دولت ارزبری بالا خوانده ممنوع شده است، به نظر می‌رسد وزارت صمت نیز قصد دارد میزان واردات قطعات سی‌کی‌دی را که در ماه‌های اخیر رشد بسیاری داشته، محدود کند و در عوض استفاده از توان قطعه‌سازان داخلی را به این خودروسازان پیشنهاد داده است.
واردات قطعات منفصله خودرو طی 5ماه از سال 97 با افزایش 103درصدی روبه‌رو بوده است. همچنین طی 9ماه سال جاری از مجموع واردات 32میلیاردو620میلیون‌دلار انواع کالا به کشور 3.72درصد از آن به واردات قطعات منفصله اختصاص دارد. در این مدت ارزش قطعات منفصله برای تولید خودرو با ساخت داخل 14 تا کمتر از 30درصد یک‌میلیاردو214میلیون دلار بوده که پس‌از ذرت دامی در رتبه دوم قرار دارد.
فشار بر خودروسازان برای افزایش داخلی‌سازی
به نظر می‌رسد سیاست ممنوعیت واردات خودرو با رویکرد جدید وزیر صمت قرار است به خودروهای مونتاژی هم سرایت کند یا حداقل فشاری بر خودروسازان باشد تا میزان ساخت داخل خود را افزایش دهند؛ مساله‌ای که البته موردنقد بسیاری از خودروسازان است.
آن‌ها مدعی هستند که قطعه‌سازان داخلی توان تولید قطعات را ندارند و در این خصوص حاضر نیستند سرمایه‌گذاری کنند. از سوی دیگر قطعه‌سازان نیز همواره به تیراژ پایین و غیراقتصادی این خودروها که البته تنوع و مدل‌های بسیاری نیز دارند، اشاره می‌کنند.
بههرحال به دلیل مشکلات بسیاری که در سال جاری برای قطعه‌سازان به وجود آمده است و بهمنظور حفظ اشتغال در این بخش، دولت فشار بسیاری برای افزایش ساخت داخل چه به خودروسازان بزرگ و چه به خودروسازان کوچک‌تر وارد خواهد کرد تا به این صورت واحدهای قطعه‌ساز را فعال کند.
احتمال افزایش تعرفه واردات CKD
اگر دولت و وزارت صمت این سیاست را بهصورت جدی ادامه دهند، در آینده احتمالا شاهد تغییراتی در تعرفه واردات قطعات باتوجه‌به میزان داخلی‌سازی خواهیم بود. درحالحاضر برای داخلی‌سازی حدود 20درصد، تقریبا 30درصد تعرفه واردات دریافت می‌شود.
به نظر می‌رسد وزارت صمت قصد داشته باشد میزان تعرفه واردات را بهمنظور بهره‌گیری بیش‌از پیش از خودروسازان داخلی افزایش دهد. برخی کارشناسان و فعالان صنعت خودرو پیشبینی می‌کنند در راستای افزایش سهم قطعه‌سازان داخلی، تعرفه واردات قطعات با داخلی‌سازی کمتر از 20درصد، چیزی بین 35 تا 45درصد تعیین شود.
هرچقدر داخلی‌سازی افزایش پیدا کند، میزان تعرفه هم کاهش پیدا خواهد کرد و تا کف 12درصد امکان کاهش دارد. باتوجه‌به تحریم‌ها و توجه ویژه‌ای که دولت روی کنترل ارز و جلوگیری از خروج ارز دارد و همچنین باتوجه‌به ضرورت حفظ اشتغال در این شرایط، به نظر می‌رسد وزارت صمت برنامه ویژه‌ای برای این بخش داشته باشد.
