الیاس کبیری * - پس از تمام هیاهوهای رخ‌داده در مورد تقابل خودروهای برقی (EV) و احتراق داخلی (ICE) می‌توان به‌صورت خلاصه و با کنار گذاشتن رودربایستی‌ها گفت تسلط خودروهای برقی بر موتورهای احتراق داخلی به این زودی‌ها رخ نخواهد داد.
عوامل مختلفی بر آینده فرمولاسیون روانکارها تاثیرگذار خواهند بود که ازجمله آنها می‌توان به افزایش تعداد موتورهای هیبرید و برقی، افزایش تراکم قدرت موتورهای احتراق داخلی در عین کاهش اندازه آنها و پذیرش گسترده موتورهای با قابلیت Start-Stop اشاره کرد. اما طبق نظر کارشناسان بین‌المللی، موتورهای احتراق داخلی، تا دهه‌ها همچنان مورد استفاده قرار خواهند گرفت، مخصوصا خودروهای تجاری. روغن‌موتورهای امروزی نیاز دارند با طی روندی مناسب با شرایط موردنیاز خودروهای هیبرید، خودروهای با قابلیت Start-Stop و احتراق داخلی جدید تطابق یابند.
گسترش سهم خودروهای هیبرید از پیش‌بینی تا حقیقت
بر اساس نظر کارشناسان پیش‌بینی می‌شود در سال 2040، سهم خودروهای دارای موتورهای هیبرید بیشتر از موتورهای احتراق داخلی خواهد بود، اما درعین‌حال خودروهای هیبرید از یک موتور احتراق داخلی نیز بهره خواهند برد.
ازاین‌رو صحبت از گذر سریع از موتورهای احتراق داخلی به خودروهای هیبرید در زمان نزدیک بسیار دور از ذهن است و بنابراین نگرانی در خصوص اتمام یا کاهش شدید نیاز به روانکارها بسیار بعید به نظر می‌رسد، حداقل نه به این زودی‌ها. اما تقاضا برای روغن‌های سنتتیک باکیفیت بالا رو به رشد و آماده یک افزایش قابل‌توجه بوده که این رشد ناشی‌از افزایش پیچیدگی موتورهای احتراق داخلی آینده است.
چالش خودروهای برقی برای پاک بودن
بر این اساس توانایی بالای خودروهای برقی درخصوص کاهش دی‌اکسید کربن در آینده نزدیک، مورد چالش واقع‌شده است که در مورد دلایل آن علاوه‌بر موارد مطرح‌شده، تولید دی‌اکسیدکربن توسط نیروگاه‌های تولید برق که وظیفه تامین انرژی موردنیاز خودروهای برقی را برعهده دارند، قابل توجه است.
به‌عبارت‌دیگر، برای کاهش تولید آلایندگی و دی‌اکسیدکربن، خودروهای احتراق داخلی آینده از طریق بهبود راندمان ترمودینامیکی احتراق و کاهش اصطکاک سیستم انتقال قدرت می‌توانند کمک بیشتری داشته باشند که در صورت استفاده از روانکار مناسب، کاهشی در حدود 10درصد مورد انتظار است.
خودروهای با موتور برقی چقدر پاک هستند؟
به باور بعضی از کارشناسان ادعاهای مطرح‌شده درخصوص سهم خودروهای برقی در چرخه کاهش آلایندگی به شدتی که بیان می‌شود، نیست. به‌عنوان‌مثال خودرو پورشه هیبرید اسپرت سدان با توانایی رسیدن به‌قدرت 680اسب‌بخار در تست‌های رسمی و در شرایط کنترل‌شده، توانسته است به امتیاز تولید 66گرم دی‌اکسیدکربن به‌ازای هر کیلومتر برسد.
اما این نتایج، از سوی سازنده موتور ارائه شده و با نتایج حاصل از کارکرد واقعی، مورد ارزیابی قرار نگرفته است. البته بر کسی پوشیده نیست که برقی‌سازی خودروها تاثیر مثبتی بر طبیعت و آلایندگی خواهد داشت.
درواقع سود و منافع خودروهای برقی زمانی آشکار می‌شود که تمام زنجیره الکتریکی، از تولید تا مصرف کاملا سبز باشند.
کاهش ترافیک، مهم‌ترین دلیل تاکید بر برقی‌شدن
مهم‌ترین سود برقی‌سازی خودروها، کمک به کاهش تولید و انتشار آلاینده‌ها در ترافیک شهری است، به همین دلیل می‌توان آن را یک بهبود مثبت در چرخه محیط‌زیست و آینده سالم قلمداد کرد.
اگر در آینده یک چرخه کاملا سبز در سیکل تولید تا مصرف ایجاد شود، می‌توان از خودروهای برقی به‌عنوان یک پیشرفت مناسب و ارزشمند در کاهش انتشار آلاینده‌ها نام برد.
اما متاسفانه به دلایل اقتصادی، بشر دست از استفاده از سوخت‌های فسیلی برنخواهد داشت و خودروهای برقی شانس کمی دارند تا به آنچه ادعاشده است، برسند. البته تا آن زمان می‌تواننـــــــد در مسیر تکامل گام بردارند و علاقه‌مندان می‌توانند منتـــــــظر روزی بمانند که خودروهــــــــای برقی به آنچه ادعاشـــــــــده برسند.
* کارشناس مهندسی فروش شرکت نفت ایرانول
